Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/5892 Esas 2022/6898 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 27. Hukuk Dairesi

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 33. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki kurum işleminin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.

Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı Şirketin kurulduğu günden itibaren insan kaynakları alanında faaliyette bulunduğunu, davalı Kurumdan Kasım 2006 tarihinde özel istihdam bürosu izni aldıktan sonra aracılık hizmeti ile işçilerin uygun işlere yerleştirilmesini sağladığını, 2018 yılında özel istihdam bürolarının olağan teftişi suretiyle yapılan incelemede bir iki usuli eksiklik dışında bir tespit yapılmadığını, üstelik teftiş sürecinin hemen sonrasında Özel İstihdam Bürosu İzni yenilendiği gibi 24.12.2018 tarihinden geçerli olmak üzere 23.12.2021 tarihine kadar geçici iş ilişkisi yetki belgesi de verildiğini, ancak 2 yıl sonra hem eksikliklerden bahisle para cezası uygulandığını, hem de belgelerin iptal edildiğini, iptal gerekçesinin bir dayanağının 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu İle İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'un (4904 sayılı Kanun) 18 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre yetkili değişikliğinin bildirilmemesi ve diğer gerekçesinin de aynı maddenin (c) bendine göre Kurumdan izin almaksızın geçici iş ilişkisi faaliyeti yürütülmesi olarak gösterildiğini, aradan geçen 2 yılın ardından geriye dönük olarak yapılan izin ve belge iptallerine ilişkin işlemlerin kabulünün mümkün olamayacağını, davalı Kurum tarafından 20.04.2020 tarihli ve 28433803-305.02 sayılı bildirim ile tebliğ edilen özel istihdam bürosu ve geçici iş ilişkisi kurma yetkilerinin iptaline ilişkin işlemin kanuna ve usule aykırı olduğunu beyanla her iki belgenin iptal işlemlerinin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; özetle ... Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün taraf sıfatı olmadığını, Kurumun tüzel kişiliği haiz ve temsile yetkili organın ... olduğunu, davanın süresinde açılıp açılmadığının araştırılması gerektiğini, Özel İstihdam Bürolarının Programlı Teftişi kapsamınd...Ltd. Şti. hakkında yapılan ayrıntılı teftiş sonucunda, tespit edilen hususlar çerçevesinde hazırlanan 25.10.2019 tarihli 28-30 sayılı inceleme raporunda; özel istihdam bürosu olarak faaliyet gösteren davacı Şirketin, Kurumdan alması gereken geçici iş ilişkisi izin belgesi bulunmaksızın geçici iş ilişkisi kurduğunu, geçici iş ilişkisi hizmeti sağladığının tespit edildiğini, davacı tarafa idari para cezası uygulanması ve mevzuat gereği özel istihdam bürosu faaliyet izninin iptali gerekliliği doğduğunu, tesis edilen idari para cezasına karşı davacı tarafça Anadolu 5. Sulh Ceza Hakimliğinin 2020/4626 Değişik İş numaralı dosyası nezdinde itiraz edildiğini, bu itirazın henüz sonuçlanmadığını, özel istihdam bürosu faaliyet izni ve geçici iş ilişkisi yetkisine dair mevzuat düzenlemelerinden de anlaşıldığı üzere; özel istihdam bürolarının geçici iş ilişkisi kurabilmeleri için Türkiye İş Kurumundan yetki almaları gerektiğini, Türkiye İş Kurumu tarafından özel istihdam bürolarına geçici iş ilişkisini kurabilmeleri için yetki verilmesinin 4904 sayılı Kanun'un 17 nci maddesinin üçüncü fıkrasında belirli koşullara bağlandığını, davacı Şirketin de özel istihdam bürosu faaliyet izni ile bu faaliyeti yürüttüğü dönemde, yapılan denetim sırasında henüz geçici iş ilişkisi yetki belgeleri bulunmazken izinsiz olarak geçici iş ilişkisi kurduğu tespit edildiğini, geçici iş ilişkisi izni olmaksızın bu faaliyette bulunulmasının yaptırımının açıkça özel istihdam bürosu faaliyet izninin iptali olduğunu, davacı Şirketin özel istihdam belgesi izninin iptalinin davacı ...Kaynakları. Ltd. Şti.'nin bizzat iş müfettişlerince yerinde incelenmesi ve işveren vekilinin beyanı da alınmak suretiyle Şirket hakkında yapılan ayrıntılı teftiş sonucunda tespit edilen hususlar çerçevesinde hazırlanan 25.10.2019 tarih 28-30 sayılı inceleme raporuna dayandığını, ...Kaynakları. Ltd. Şti. için yapılan programlı teftişin 02.04.2018-06.12.2018 tarihleri arasında yapıldığını, Şirket tarafından 06.11.2018 tarihinde yani bu teftişin devam ettiği zaman aralığında ilk defa geçici iş ilişkisi yetkisi/izni başvurusunda bulunduğu, akabinde ise henüz teftiş sonucu tanzim edilen rapor davalı Kuruma iletilmediğinden 18.12.2018 tarihli ve 194 belge no'lu geçici iş ilişkisi belgesi (24.72.2018-23.12.2021 tarih aralığında geçerli olmak üzere) 31.12.2018 tarihinde Şirkete teslim edildiğini, bu aralıkta inceleme raporu tanzim edilip Kuruma iletilmediğinden Kurumun henüz bilemeyeceği bir duruma göre işlem yapması veya yapmamasının mümkün olmadığını, raporun 25.10.2019 tarihinde düzenlendiğini, raporun Kuruma bildirilmesinden sonra gerekli işlemlerin yapıldığını, 16.04.2020 tarihli ve 5291006 sayılı Makam Oluru ile özel istihdam bürosu izni ile geçici iş ilişkisi yetki izinlerinin iptaline karar verildiğini, bu durum 17.10.2020 tarihli ve 5326160 Esas sayılı yazı ile davacı Şirkete bildirildiğini beyanla haklı nedenler çerçevesinde davanın reddini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı ...Kaynakları Ltd. Şti.'nin 27.10.2015 tarihinde Özel İstihdam Bürosu yenileme başvurusu sonucunda davalı Kurum tarafından davacı Şirkete 04.12.2015 - 03.12.2018 tarihleri arası dönem için Özel İstihdam Bürosu Faaliyet İzin Belgesinin, yine davacı Şirketin 06.11.2018 tarihinde Özel İstihdam Bürosu Geçici İş İlişkisi Yetki Belgesi başvurusu sonucunda davalı Kurum tarafından davacı Şirkete 24.12.2018 - 23.12.2021 tarihleri arasındaki dönem için Geçici İş İlişkisi Yetki Belgesinin verildiği, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı iş müfettişi tarafından 02.04.2018 - 06.12.2018 tarihleri arasınd...Kaynakları Ltd. Şti.'ne ait özel istihdam bürosunda yapılan inceleme sonucunda düzenlenen 06.12.2018 tarihli tutanak ve 25.10.2019 tarih ve 28-30 sayılı Teftiş Raporunda; davacı Şirketin 27.10.2015 tarihinde yaptığı Özel İstihdam Bürosu Yenileme başvurusunda yetkili kişi olarak M.Ö'nün bildirildiği ancak bu kişi ile ilgili 4904 sayılı Kanun'un 17 nci maddesinde belirtilen başvuru evrakının Türkiye İş Kurumu ... Hizmet Merkezine verilmediği, davacı Şirket yetkilisi M. Ö.'nün, 14.01.2016 tarihinde bütün hisselerini P.Ö.Ü'ye devrettiği, hisse devrinin 27.01.2016 tarihinde Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edildiği, devir sonrasında P.Ö.Ü'nün yetkili olduğu ve 4904 sayılı Kanun'un 17 nci maddesinde belirtilen evrakın davalı Kuruma verilmediği, ayrıca davacı Şirketin özel istihdam bürosu olarak birçok Şirket ile izinsiz olarak geçici iş ilişkisi kurduğu, bu hususların Şirket yetkilisi P.Ö.Ü. tarafından da beyan edildiğinin görüldüğü, davacı Şirkette yapılan hisse devrinden sonra P.Ö.Ü'nün yetkili olduğu ve 4904 sayılı Kanun'un 17 nci maddesinde belirtilen evrakın 27.01.2016 tarihinden 06.12.2018 tarihine kadar davalı Kuruma verilmediği, davacı Şirketin özel istihdam bürosu olarak davalı Kurumdan izin almadan (06.11.2018 tarihinde kadar) birçok Şirketle izinsiz geçici iş ilişkisi kurduğu, bu nedenle 4904 sayılı Kanun'un 18 inci maddesi hükümlerine aykırı hareket ettiği, bu hususların da Kurum müfettişi tarafından tespit edilerek ...Kaynakları Ltd. Şti. unvanlı büronun, özel istihdam bürosu izni ile geçici iş ilişkisi yetki izinlerinin iptal edildiği, bu bağlamda davalı Kurum tarafından yapılan işleminde hukuka aykırı bir durumun bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle karara dayanak yapılan bilirkişi raporunun hiçbir inceleme yapılmazsızın hazırlandığını, davalı Şirketin izin almaksızın yürüttüğü geçici bir iş ilişkisinin mevcut olmadığını, bu nedene dayalı olarak özel istihdam bürosu izninin iptali mümkün olmadığından kararın da kaldırılması gerektiğini, davalı Şirketin geçici iş ilişkisi için başvurusunu yaptığını, sonuçlanmadığı için geçici iş ilişkisi tesis etme faaliyetlerine başlamadığını ve sürdürmediğini, davalı Şirketin alt işverenlik hizmeti veren bir Şirket olduğunu, İlk Derece Mahkemesince tüm iddia ve itirazları dikkate alınmadan ve karara esas alınması mümkün olmayan bilirkişi raporuna dayanarak karar verilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
İlk Derece Mahkemesi kararının Dairemizce de benimsenmiş maddi deliller ve hukuksal gerekçelere dayandığı anlaşılmakla tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile incelenen İlk Derece Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, davacı şirkete ait Özel İstihdam Bürosunda yapılan inceleme sonucunda düzenlenen teftiş raporuna göre davacı şirketin 27.10.2015 tarihinde yaptığı özel istihdam bürosu yenileme başvurusunda yetkili kişi olarak...'ın bildirildiği ancak bu kişi ile ilgili 4904 sayılı Kanun'un 17. Maddesinde belirtilen başvuru evraklarının İş Kurumuna verilmediği, davacı şirket yetkilisi...'ın, 14.01.2016 tarihinde bütün hisselerini Pelin ÖZYILMAZ ÜSTÜN'e devrettiği, hisse devrinin 27.01.2016 tarihinde ticaret sicili gazetesinde ilan edildiği, devir sonrasında Pelin ÖZYILMAZ ÜSTÜN'ün yetkili olduğu ve 4904/17. Maddesinde belirtilen evrakların davalı Kuruma verilmediği, ayrıca davacı şirketin özel istihdam bürosu olarak birçok şirket ile izinsiz olarak geçici iş ilişkisi kurduğu tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde davalı Kurum tarafından yapılan işlemin hukuka uygun olduğu davacı vekilinin ileri sürdüğü itirazlar yerinde olmadığı anlaşılmakla istinaf başvurusunun aşağıdaki şekilde reddine karar vermek gerekmiştir..." şeklindeki gerekçe ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle, karara dayanak yapılan bilirkişi raporunun hiçbir inceleme yapılmadan hazırlandığını, yetki değişikliğinin bildirilmemesi hususunda sadece belgenin ve bilginin ibraz edilmemesinin aykırılık olarak değerlendirilebileceğini, bu durumda fiilin tespit tarihinden geriye dönük iki yıllık süre içinde aynı bentlere üç kez ayrı bentlere altı kez aykırı davranıldığının tespiti hâlinde belge iptalinin söz konusu olabileceğini, davacı Şirketin böyle bir aykırı fiilinin bulunmadığını, davacı Şirketin izin almadan yürüttüğü geçici bir iş ilişkisinin mevcut olmadığını, bu nedene dayalı olarak özel istihdam bürosu izninin iptali mümkün olmadığından bu yöndeki kararın da kaldırılması gerektiğini, davacı Şirketin geçici iş ilişkisi için başvurusunu yaptığını, sonuçlanmadığı için geçici iş ilişkisi tesis etme faaliyetlerine başlamadığını ve sürdürmediğini, teftişin hemen sonrasında Özel İstihdam Bürosu İzninin yenilendiğini, yine 24.12.2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 23.12.2021 tarihine değin geçici iş ilişkisi yetki belgesi de verildiğini, davalı Şirketin alt işverenlik hizmeti veren bir Şirket olduğunu, İlk Derece Mahkemesince tüm iddia ve itirazlarının dikkate alınmadan ve karara esas alınması mümkün olmayan bilirkişi raporuna dayanarak karar verilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı Şirketin özel istihdam bürosu izni ve geçici iş ilişkisi kurma yetkilerinin iptali işleminin hukuka uygun olup olmaması noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
4904 sayılı Kanun'un "Özel istihdam bürolarının kurulması, faaliyet alanı, geçici iş ilişkisi kurma yetkisinin verilmesi ve denetimi" başlıklı 17 inci maddesi ve "Özel istihdam bürosu kurma izni ve geçici iş ilişkisi kurma yetkisinin iptali" başlıklı 18 inci maddesi.

3. Değerlendirme
Somut uyuşmazlıkta, davacı Şirketin 27.10.2015 tarihinde yaptığı özel istihdam bürosu yenileme başvurusunda yetkili kişi olarak M.Ö.'nün bildirildiği ancak bu kişi ile ilgili 4904 sayılı Kanun'un 17 nci maddesinde belirtilen başvuru evrakının Türkiye İş Kurumuna verilmediği, davacı Şirket yetkilisi M.Ö'nün, 14.01.2016 tarihinde bütün hisselerini P.Ö.Ü'ye devrettiği, hisse devrinin 27.01.2016 tarihinde Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edildiği, devir sonrasında P.Ö.Ü'nün yetkili olduğu ve 4904 sayılı Kanun'un 17 nci maddesinde belirtilen evrakın davalı Kuruma verilmediği, ayrıca davacı Şirketin özel istihdam bürosu olarak birçok Şirket ile izinsiz olarak geçici iş ilişkisi kurduğu hususları birlikte değerlendirildiğinde davalı Kurum tarafından yapılan işlemin hukuka uygun olduğu anlaşılmakla kararın (IV/C) numaralı bendinde yer verilen Bölge Adliye Mahkemesinin kararında dayandığı hukuki gerekçelere göre yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

01.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.