7. Hukuk Dairesi


MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ...Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 17/08/2017 tarihinde verilen dilekçeyle geçit hakkı kurulması talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda davanın kabulüne dair verilen 26/09/2018 tarihli hükmün Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesince istinaf yoluyla incelenmesi davalı vekili tarafından talep edilmiştir. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesince istinaf dilekçesinin reddine dair verilen kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi 25/07/2019 tarihli ek kararı ile temyiz dilekçesinin reddine karar vermiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararının davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya ve içeriği incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü.
KARAR
Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 747’nci maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkilinin Elazığ ili, Arıcak ilçesi, 294 ada 27 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu ve taşınmazının ana yola bağlantısının bulunmadığını belirterek davalıya ait taşınmazdan geçit hakkı tesisini talep etmiştir.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile “davacıya ait ... ili, Arıcak ilçesi, Erimli Beldesi, Cami Mahallesinde kain 294 ada 27 numaralı parsel lehine davalıya ait aynı yer 294 ada 43 parsel sayılı taşınmazdan fen bilirkişisi Nazmi Bayrak tarafından tanzim olunan 11/07/2018 havale tarihli krokide birinci güzergah olarak gösterilen turuncu ile boyalı 275,96 metrekarelik alandan geçit hakkı tesisine” karar verilmiş, davalı vekili istinaf talebinde bulunmuştur.
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin 22/05/2019 tarihli kararı ile dava değerinin 2.732,00 TL olduğu, tarafların bu değere bir itirazlarının bulunmadığı, karar tarihi itibariyle verilen kararın kesin olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf dilekçesinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 346/1. ve 352/1-b maddeleri gereğince kesin olarak reddine karar verilmiştir.
Davalı vekilinin temyiz talebi üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin 25/07/2019 tarihli ek kararı ile 6100 sayılı HMK"nın 366. maddesinin yollaması ve HMK"nın 346/1 maddesi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
Davalı vekili temyiz isteminin reddine ilişkin ek kararı temyiz etmiştir.
1- Geçit hakkı tesisine dair ilk derece mahkemesinin 26.09.2018 tarihli kararı dava değeri itibariyle kesin hüküm niteliğinde ise de verilen hüküm infaza elverişli olmadığından kamu yararı gözetilmiş ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin 25/07/2019 tarihli ek kararının kaldırılarak işin esasına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine geçilmiştir.
2-Davalı vekilinin hükmün esasına yönelik temyiz itirazlarına gelince;
4721 sayılı TMK’nın 747/2’nci maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumlarına göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit gereksiniminin nedeni, taşınmazın niteliği ile bu gereksinimin nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakarlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır. Geçit davalarında uygulanan fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince yüzölçümü küçük olan taşınmazlar yerine öncelikle yüzölçümü daha büyük olan taşınmazlardan geçit kurulması tercih edilmelidir. Ayrıca ekonomik kullanım bütünlüğünün bozulmaması için aleyhine geçit kurulan parseller bölünmeksizin geçit tesisine karar verilmesi gerekir. Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
6100 sayılı HMK"nın 294. maddesinde uyuşmazlığın esası hakkında verilen nihai kararın hüküm olduğu belirtilmiştir. Hükmün açık ve anlaşılabilir olmasının yanında infazda tereddüt oluşturmaması da gerekir. Ayrıca verilen kararın icra edilebilir olması ve taraflar arasında yeni uyuşmazlıklara sebebiyet vermemesi de önem arz eder.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında somut olaya gelince; mahkemece 22.03.2018 tarihinde yapılan keşif sonrası alınan 06.04.2018 tarihli fen bilirkişisi raporunda 3 alternatif güzergah belirlenerek 1. alternatif olduğu belirtilen 294 ada 43 parsel sayılı taşınmazın kuzeyinden geçen 275,96 metrekarelik yerden 294 ada 27 parsel lehine geçit hakkı tesis edilmiş ise de düzenlenen fen bilirkişisi raporu ve ekindeki krokide teknik ölçüler ve tesis edilen geçidin eni belirtilmemiştir.
06.04.2018 tarihli fen bilirkişisi raporu ekindeki krokiye göre geçit güzergahı geçit ile yükümlü parselin sınırından geçirilmeyerek 43 parsel sayılı taşınmazın kuzeyinde bırakılan alanın, aleyhine geçit tesis edilen taşınmazın ekonomik bütünlüğüne zarar vereceği düşünülmeden yetersiz ve infaza elverişli olmayan bilirkişi raporuna dayanarak hüküm kurulması doğru görülmemiş, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin 22/05/2019 tarihli kararının kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin 25/07/2019 tarihli 2019/88 E, 2019/560 K sayılı ek kararına yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile ek kararın KALDIRILMASINA; (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin 22/05/2019 tarihli 2019/88 E, 2019/560 K sayılı kararının KALDIRILMASINA; ilk derece mahkemesince verilen hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, karardan bir örneğin Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesine, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE, 18.10.2021 tarihinde oy birliği ile karar verilmiştir.