Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/4696 Esas 2022/6188 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 28. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesinin gönderme kararından sonra yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalıya bağlı 2. Bölge Müdürlüğünün alt birimleri olan hemzemin geçitleri işyerlerinde dava dışı alt işveren ... Yemek Hizmetleri Gıda Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.'de işçi olarak çalıştığını, Demiryol-İş Sendikası üyesi olduğunu, Sendika ile taşeron Şirket arasında Yüksek Hakem Kurulunun 12.12.2018 tarihli kararı ile yürürlüğe giren 01.03.2018- 31.12.2018 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesi bulunduğunu, ancak toplu iş sözleşmesinden kaynaklı alacaklarının ödenmediğini, davalının asıl işveren olması nedeniyle alacaklardan sorumlu olduğunu ileri sürerek toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan bir kısım alacaklarının tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun (4734 sayılı Kanun) 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre istihdam edilmediğinden toplu iş sözleşmesinden kaynaklı taleplerini davalıya yöneltemeyeceğini, Kamu İhale Kurumu tarafından, 4734 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesiyle istisna tutulacak işlerin belirlendiğini, davacının Kamu İhale Kurumu kararıyla 4734 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesinin (g) bendine göre istisna tutulan işler kapsamında dava dışı ... Yemek Hizm. Gıda Tem. İnş. Pay. Kuy. San. Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından hemzemin geçit bekçisi olarak istihdam edildiğini, ilgili toplu iş sözleşmesinin davalı açısından bağlayıcı olmadığını, en fazla davacıyı istihdam etmiş olan ... Yemek Hizm. Gıda Tem. İnş. Pay. Kuy. San. Dış Tic. Ltd. Şti. açısından bağlayıcı olabileceğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının çalıştığı hizmet alım sözleşmelerinin 4734 sayılı Kanun'un 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre değil "İstisnalar" başlığı altında düzenlenen 3 üncü maddesinin (g) bendine göre yapıldığı ve bu şekilde düzenlenen hizmet alım sözleşmelerinde 6552 sayılı Kanun'da düzenlenen prosedür uygulanamayacağı için alt işverenin kamu işveren sendikasını yetkilendirmesi şartının aranmayacağı, bu nedenle 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 2 nci maddesinin altıncı fıkrası gereğince davalı ve dava dışı Şirketler arasındaki sözleşmeye göre asıl işveren olan davalı Kurumun dava konusu alacaklardan sorumlu olduğu, Yüksek Hakem Kurulunun 12.12.2018 tarihli kararı ile yürürlüğe giren 01.03.2018- 31.12.2018 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinin bulunduğu, ancak davacının toplu iş sözleşmesinin yürürlükte olduğu dönemde Sendika üyesi olmasına rağmen toplu iş sözleşmesinden kaynaklı alacaklarının ödenmediği gerekçesiyle dosyada bulunan bilirkişi raporundaki hesaplamalar hükme esas alınarak davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; mevzuat hükümleri uyarınca davacının, 4734 sayılı Kanun'un 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre istihdam edilmediğini, bu nedenle toplu iş sözleşmesinden kaynaklı taleplerini müvekkiline yöneltemeyeceğini, ayrıca dosyaya kazandırılan bilirkişi raporunda davacının 23.09.2018 tarihinde işten ayrıldığı belirtilmesine rağmen hatalı olarak 31.12.2018 tarihine kadar ücret ve alacakların hesaplandığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir.


C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu olayda davalı ile dava dışı Şirket arasında 4734 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesinin (g) bendi dayanak olacak şekilde bariyerli hemzemin geçitlerde bekçilik hizmetlerinin alınmasına dair hizmet alım ilişkisi bulunduğu, davacının da bu kapsamda yüklenici firma işçisi olarak çalıştığı, davalı ile dava dışı yüklenici arasında asıl ve alt işveren ilişkisinin tespitinde bir hata bulunmadığı, 4734 sayılı Kanun'un 2 nci maddesinde Kanun'un kapsamındaki işlerin sayıldığı, 3 üncü maddesinde ise istisnaların düzenlendiği, bu maddenin (g) fıkrasında, "2 nci maddenin birinci fıkrasının (b) ve (d) bentlerinde sayılan kuruluşların, ticarî ve sınaî faaliyetleri çerçevesinde; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları, Hazine garantisi veya doğrudan bütçenin transfer tertibinden aktarma yapmak suretiyle finanse edilenler dışındaki yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli ikitrilyon üçyüzmilyar Türk Lirasını aşmayan mal veya hizmet alımları" şeklinde düzenleme olduğu, Mahkeme tarafından celbedilen yazı içeriğine göre söz konusu ihalenin 4734 sayılı Kanun'un 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında olmadığının açık olduğu, buna göre davalının 4857 sayılı Kanun'un 2 nci maddesi kapsamında sorumlu olduğu sonucuna varıldığı, Yargıtay incelemesinden geçen benzer dosyalarda da onama kararları verildiği (Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 07.11.2019 tarihli ve 2019/8050 Esas, 2019/20529 Karar; 07.11.2019 tarihli ve 2019/8065 Esas, 2019/20544 Karar sayılı ilâmları), davacının talep ettiği toplu iş sözleşmesinden kaynaklı alacağa hak kazandığı ve söz konusu alacakların hüküm altına alınmasının yerinde olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, istinaf dilekçesinde belirttiği gerekçelerle temyiz başvurusunda bulunmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava dışı alt işveren ... Yemek Hizmetleri Gıda Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ile bariyerli hemzemin geçitte bekçilik hizmeti alımı sözleşmesi imzalayan davalı Kurumun; yüklenici firma işçisi olarak çalışan davacının, Sendika ile dava dışı alt işveren Şirket arasında Yüksek Hakem Kurulunun 12.12.2018 tarihli kararıyla yürürlüğe giren 01.03.2018-31.12.2018 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan alacaklarından sorumlu olup olmadığına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
4734 sayılı Kanun'un 2 ve 3 üncü maddeleri ile 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi, 4857 sayılı Kanun'un 2 nci maddesinin altıncı fıkrası.

3. Değerlendirme
Dairemizin 18.04.2022 tarihli ve 2022/4117 Esas, 2022/4503 Karar sayılı kararı ve davacının 31.12.2018 tarihine kadar dava dışı alt işveren ... Yemek Hizmetleri Gıda Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.'de çalıştığı hususu birlikte değerlendirildiğinde; temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararı ile kararın gerekçesinin dosya kapsamına uygun olduğu anlaşılmıştır.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

17.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.