BAM Hukuk Mahkemeleri Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi 2020/1591 Esas 2022/1853 Karar Sayılı İlamı

T.C.
ERZURUM
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
1. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2020/1591
KARAR NO : 2022/1853
KARAR TARİHİ : 23/11/2022
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ERZURUM ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
NUMARASI : 2018/620 Esas - 2020/254 Karar
TARİHİ : 17/09/2020
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil şirket ile davalı .... ... Mühendislik Elektirk Elektronik San. Tic. A.Ş. arasında 12/06/2018 tarihinde sözleşme yapıldığını, mezkur sözleşmeye göre davalı tarafın, davacıya ait Erzurum .......... Kolejine sözleşmede ayrıntılı olarak belirtilen malları bizzat teslim edileceğini, yine sözleşmede belirtilen yangın alarm sistemi, ......... uydu yayın sistemi, telefon santral sistemi gibi yalıtım işlerini yapacağının taahhüt edildiğini, bu sebeple yapılacak iş karşılığı olarak müvekkil tarafından 4 adet çek keşide edilerek davalı şirkete verildiğini, davalı tarafın sözleşmede belirtilen malların sadece bir kısmını getirip bu mallara ilişkin bir adet fatura tanzim edilerek davacıya teslim edildiğini, davalı tarafın bir kısım malın tesliminden sonra ekonomik olarak zor durumda olduğunu belirterek kalan malları teslim etmediği gibi işi de yapmadığını, müvekkilinin sözleşme gereği edim yükümlülüğünü düzenlediği çeklerle yerine getirdiğini beyanla keşide yeri Erzurum, keşide tarihi 25/12/2018 olan ............ çek numaralı 86.000,00 TL bedelli .......... Bankası .........Şubesine ait olan çek karşılığında davalı şirkete herhangi bir borcunun olmadığının tespiti ve bahse konu çekin iptaline, davaya konu çekin ödenmesini engeller mahiyette ve muhtemel icra takiplerinin durdurulması amacıyla İİK m.72 uyarınca ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.
YEREL MAHKEME KARARI; Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; davaya konu çekin davacının belirttiği işler karşılığında verildiğine ilişkin bir sözleşme bulunmadığı ve davacının ticari defterlerinin usulüne uygun kapanış tasdikinin yapılmaması nedeniyle davacı lehine delil olmayacağı gerekçesiyle davacının davasının reddine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ:
Davacı vekili, davalı yanın, davaya cevap vermediğini ve takip etmediğini, ticari defterlerini dosyaya sunmadığını, bu süre zarfında da üstlendiği yapım işlerini de sözleşmede yazıldığı şekilde tamamlandığını, mahkemece izah edilen hususlar yeterince değerlendirilmeden sözleşmeye konu işlerle alakalı keşif dahi yapılmadan ve dahada önemlisi çeklerin bu işle alakalı alınıp alınmadığı yeterince araştırılmadan karar verilmesinin hakkaniyete aykırı olduğunu, dava dilekçelerinden açıkça yemin deliline dayanmalarına rağmen ticari defterlerini sunmayan karşı tarafa yönelik kesin delil niteliğinde olacak yemin delili mahkemece değerlendirilmediğini, kapanış tasdiklerinin usulüne uygun olmadığı gerekçesiyle ticari defterleri üzerinden eksik incelemeyle isabetsiz bir karar verildiğini, mahkemece yapılması gereken, usulüne uygun tebliğlere rağmen davaya cevap vermeyen ve ihtar edilmesi karşısında defterleri sunmayan davalı şirketin yetkililerine dayanmış oldukları ve kesin delil niteliğindeki yemini ettirmek ve duruma göre hüküm tesis edilmesi gerektiğini, öte yandan dosyaya sunulan fatura ve diğer delillerin delil başlangıcı olarak nitelendirilebilecekken ve tanık delili bağlamında iddialarının haklılığı bağlamında tanıklarda da dinlenebilecekken mahkemece bu husus da atlanarak sonuca gidildiğini, mahkeme dosyanın esasına doğru katkı sağlamayacak bir bilirkişi raporu üzerinde yeterince değerlendirme yapmadan davanın reddine karar verildiğini, verilen kararın kaldırılması talebiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava, eser sözleşmesi kapsamında davalıya verilen çek nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkin olup, mahkemece davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Kural olarak, eser sözleşmesi, zorunlu şekil koşuluna bağlı değildir. Sözleşmenin kurulması için yazılı şekil şartı yok ise de davalı tarafından sözleşme ilişkisi inkâr edildiği takdirde yazılı delille ispata ilişkin kuralların gözetilmesi gerekir. Delil olarak dayanılmış ise ticari defter kayıtları ile ve ayrıca yazılı delil niteliğinde olmayan ancak kesin delil niteliğindeki ikrar, yemin delilleri ile de sözleşme ilişkisi ispatlanabilir. Tüm bu delillerle de sözleşme ilişkisi ispatlanmış değilse karşı tarafın açık muvafakati hâlinde tanık dinlenebilir. Açık muvafakat olmazsa tanıkla sözleşme ilişkisi ispatlanamaz. (emsal için bknz . Yargıtay 15. H.D. 2017/1537 E. 2017/3585 K. Sayılı ilamı)
Yerel mahkeme tarafından alınan bilirkişi raporunda davacının defter kayıtlarına göre davalı firma tarafından davacı firma adına 57.478,89 TL'lik fatura düzenlendiği, davacının davalı firma adına toplam 341.000,00 TL çek verdiği, davacının ticari defterlerin kapanış tasdiklerini yaptırmadığı tespit edilmiş, mahkemece davaya konu çekin davacının belirttiği işler karşılığında verildiğine ilişkin sözleşme ilişkisinin ispatlanamadığı ve ticari defterlerin usulüne uygun tutulmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bununla birlikte davacının dava dilekçesi kapsamında dayandığı deliller arasında yemin delili de yer almaktadır. Davacı açıkça yemin deliline dayandığı halde mahkemece, ispat yükü kendisine düşen davacıya yemin teklifi hatırlatılmadan karar tesis edilmesi isabetsizdir. Bu nedenle davacıya açıkça yemin deliline dayandığından yemin teklif hakkı da hatırlatılmak suretiyle deliller hep birlikte değerlendirilerek varılacak uygun sonuç dairesinde karar verilmesi gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hususlarla sınırlı olarak yapılan inceleme neticesinde; davacı vekilinin istinaf itirazlarının kabulü ile HMK'nın 353-(1)/a-6 maddesi gereğince kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353-(1)/a-6 maddesi uyarınca KABULÜ ile, Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2018/620 Esas - 2020/254 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
2-Davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine,
3-İstinaf başvurusunda davacı taraftan alınan 54,40 TL istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine,
4-İstinaf incelemesi esnasında yapılan yargılama giderlerinin yeniden yapılacak yargılamada ele alınmasına,
5-Kararın tebliğ ve harç işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda 6100 sayılı HMK'nın 362-(1)/g maddesi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi.