MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı, davalı ...Tic. Ltd. Şti. ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davalılara ait taşınmaz üzerine malik sıfatı kazanacağı inancıyla yapı inşa ettiğini ve ağaçlar diktiğini, davalılarca açılan davada müdahalenin meni ve kal kararı verildiğini, kararın gereğinin kendisi tarafından yerine getirildiğini, enkaz ve ağaçların davalılarda kaldığını belirterek; fazlaya ilişkin hakların saklı kalması kaydıyla 21.859,50 TL binanın asgari levazım değeri, 3.363,00 TL davalılar nezdinde kalan enkaz değeri, 3.535,00 TL ağaç bedeli ve 353,50 TL odun değeri olmak üzere 29.111,00 TL’nin davalılarından müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, cevaba cevap dilekçesinde ise; fazlaya ilişkin hakların saklı kalması kaydıyla 1.000,00 TL binanın asgari levazım değeri, 1.000,00 TL davalılar nezdinde kalan enkaz değeri, 1.000,00 TL ağaç bedeli ve 200,00 TL odun değerinin davalılarından arsa payları oranında tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar; davacının kötüniyetli olduğunu, bedel talep edemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; 28/04/2016 havale tarihli bilirkişi raporuna göre dava tarihi itibarıyla davacının yapı nedeniyle isteyebileceği tazminat asgari levazım bedeli olan 23.364 TL olduğu, davacı tarafından dikilen ağaçlar cins itibarıyla kavak, söğüt gibi kesilip götürülecek cinsten olmadığından, el çektirilen davacıya Türk Medeni Kanununun 729. Maddesinin yaptığı gönderme sebebiyle burada da yasanın 722, 723 ve 724. Maddeleri uyarınca ağaçların arazi maliki için taşıdığı en az değerin ödenmesi gerekeceği, ağaçların bedeli olarak istenebilecek tazminat miktarı 1.195 TL olduğu, davacının 2981 Sayılı yasa ve 3194 Sayılı yasalar uyarınca bir hak talebinde bulunamayacağı, ancak TMK.723/3 maddesi uyarınca,
Yapı bedeli+ağaç bedeli (38.940+1.195=) 40.135 TL talep edebileceği, ayrıca enkaz ve odun değeri talebinin yasal dayanağının bulunmadığı rapor edildiği, ... 15. Asliye Hukuk Mahkemesi ilamı sonrasında kal"in gerçekleştirildiği, burada bedele hükmedilmediğinden kesin hükümden bahsedilemeyeceği gerekçesiyle bilirkişi raporunda belirlenen değerler doğrultusunda, davacı vekilinin 11/02/2015 tarihli haklarını saklı tutularak, talebini sınırladığı dilekçesi gözetilerek ve taleple bağlı kalınarak davanın kısmen kabulüne; 1.000 TL yapı bedeli ve 1.000 TL ağaç bedeli tazminatının davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, diğer talepler yönünden fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş, hüküm süresi içerisinde davacı, davalı ... Ltd Şti ve davalı ... vekillerince temyiz edilmiştir.
1- Dava dilekçesinde; bina asgari levazım bedeli, enkaz bedeli, ağaçların bedeli ve bırakılan ağaçların odun bedelini talep edilmiştir.
Türk Medeni Kanunu"nun 729.maddesinde; "Bir kimse başkasının fidanını kendi arazisine ya da kendisinin veya bir üçüncü kişinin fidanını başkasının arazisine dikerse, başkasının malzemesini kullanarak yapılan yapılara veya taşınır yapılara ilişkin hükümler bunlar hakkında da uygulanır" denilmektedir.
TMK"nın 722.maddesinde ise; Bir kimsenin kendi arazisindeki yapıda başkasının malzemesini ya da başkasının arazisindeki yapıda kendisinin veya bir başkasının malzemesini kullanması halinde bu malzemenin arazinin bütünleyici parçası olacağı; ancak, sahibinin rızası olmaksızın kullanılmış olan malzemenin sökülmesinin aşırı zarara yol açmaması halinde malzeme sahibinin, gideri yapıyı yaptırana ait olmak üzere bunların sökülüp kendisine verilmesini isteyebileceği; aynı koşullar altında arazinin malikinin de rızası olmaksızın yapılan yapıda kullanılan malzemenin gideri yapıyı yaptırana ait olmak üzere sökülüp kaldırılmasını isteyebileceği hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 723.maddesi gereğince; Malzeme sökülüp alınamazsa arazi maliki, malzeme sahibine uygun bir tazminat ödemekle yükümlüdür. Yapıyı yaptıran malzeme sahibi iyi niyetli değilse, hâkimin hükmedeceği miktar, bu malzemenin arazi maliki için taşıdığı en az değeri geçmeyebilir. Anılan hükümler, esas itibariyle (BK"nın 61 ve devamı maddelerinde) TBK"nın 77 ve devamı maddelerinde düzenlenen sebepsiz zenginleşmenin özel bir halidir.
Bu bağlamda davacıların talep edebileceği tazminat miktarının belirlenmesinde, 14.02.1951 tarih ve 1949/17-1951/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararı uyarınca davacıların iyi niyetli olup olmadığının mahkemece kendiliğinden gözönünde tutulması gerekir.
Dosyanın incelenmesinde; davacının paydaşı olmadığı taşınmaza yapı inşa ettiği ve ağaç diktiği, ... 15. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/142 esas 2014/469 karar sayılı ilamıyla müdahalesinin menine karar verildiği, bu şekilde davacının kendisine ait olmayan taşınmaz üzerine bina ve muhtesatlar inşa ettiği ve ağaçlar diktiği için iyiniyetli olmadığı, buna göre de sadece TMK"nın 723/3.maddesi gereğince asgari levazım bedelini davalıdan talep edebileceği açıktır.
Gerek öğreti ile gerekse sapma göstermeyen uygulama ile asgari levazım değerinin yapı ve eklentilerinin yapımında kullanılan tüm malzemelerin işçilik ve yapımcı kârı gibi unsurlar gözetilmeksizin piyasadaki en düşük değerlerinden, yapım yılı veya yıllarına göre yıpranma payı düşüldükten sonra elde edilecek miktar şeklinde benimsenmiş bulunmaktadır.
Dikilen ağaçlar yönünden de işçilik ve bakım giderleri gözetilmeksizin, piyasadaki en düşük değerlerinden, dikim yılı veya yıllarına göre yıpranma payı düşüldükten sonra elde edilecek miktar şeklinde hesaplanacağı benimsenmiş bulunmakla, ağaç değerine göre değil odun değerine göre teknik inceleme yapılmalıdır.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda; davacının yapı nedeniyle isteyebileceği asgari levazım bedelinin 23.364,00 TL olarak belirlendiği, ağaçların ise bedelinin 1.195,00 TL olarak tespit edildiği, sonuç kısmında ise 38.940,00+1.195,00 TL olmak üzere 40.135,00 TL davacının talepte bulunabileceği belirtilmiştir. Bilirkişi raporu kendi içerisinde çelişkili olmakla birlikte hükmün gerekçesinde benimsendiği görülmektedir.
O halde; mahkemece; bilirkişi raporundaki çelişkilerin giderilmesi, ağaçlar yönünden odun değerine hükmedilebileceği dikkate alınarak yeniden alınacak bilirkişi raporu doğrultusunda oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
2- Bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenle tarafların diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.02.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.