Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/4886 Esas 2022/5887 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 5. İş Mahkemesi

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili, müvekkilinin iki dönem hâlinde davalı ... Bakanlığına bağlı ... Devlet Hastanesinde akabinde ... Eğitim ve Araştırma Hastanesinde istihdam edildiğini, ilk çalışma döneminin 02.07.2006-11.05.2009 tarihleri arasında, ikinci çalışma döneminin 01.03.2011-31.12.2015 tarihleri arasında olduğunu, her iki çalışma dönemi için müvekkilinin iş sözleşmesinin, hizmet alım sözleşmesinin sona erdiği gerekçesiyle feshedildiğini, hak ettiği ücretlerinin ödeneceğinin şifahen söylenmesi üzerine müvekkilinin işine devam ettiğini, ancak 31.12.2015 tarihinde işin bittiği gerekçesiyle iş sözleşmesinin haksız feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile izin, ücret, ulusal bayram ve genel tatil ile hafta tatili ücreti ve asgari geçim indirimi alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir

II. CEVAP
Davalı Bakanlık vekili, davacının ihale alan firmaların çalışanı olduğunu, davanın husumet yönünden reddi gerektiğini ve zamanaşımı definde bulunduklarını savunarak davanın reddini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 28.03.0218 tarihli ve 2017/677 Esas 2018/177 Karar sayılı kararıyla;
"... Davacının yönetici pozisyonunda çalışması, birbiriyle tutarlı ve makul tanık beyanları ve ... firmasının davacıyla yaptığı sözleşme uyarınca davacının 5 asgari ücret düzeyinde ücret aldığının kabulüyle yapılan hesaplama ve seçenekli raporu dikkate alınmıştır. ..." gerekçesiyle kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti, bakiye ücret alacağının kabulüne, asgari geçim indirimi alacağı talebinin reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; husumet yönünden davanın reddedilmesi gerektiğini, davacının ulusal bayram ve genel tatil alacağı, hafta tatili alacağının bulunmadığını, davacının yıllık izinlerini kullandığını ve ücret alacağı yönünden verilen kararın hatalı olduğunu savunarak İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 23.10.2020 tarihli ve 2018/2630 Esas 2020/1161 Karar sayılı kararıyla; diğer istinaf sebeplerinin reddine karar verilmiş, ücretin miktarı yönünden;
"...
Davacı net ücretinin 5.000,00 TL olduğunu ifade etmiştir. Yerel mahkemece, işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücret araştırması yapılmıştır. Yerel Mahkemece emsal ücret araştırması sonucunda ücretinin 2500,00 TL olduğu kabul edilerek işçilik alacaklarının hesaplanması gerekirken davacının asgari ücretin 5 katı olduğu kabul edilerek işçilik alacaklarının hesaplanması hatalıdır. Dairemizce bilirkişi raporundaki bu aylık ücret esas alınarak yapılan işçilik alacakları hesaplaması dikkate alınarak hüküm kurulmuştur.
..." gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf talebinin kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın esası hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 16.02.2021 tarihli ve 2020/8978 Esas 2021/3920 Karar sayılı bozma ilâmıyla davalının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek;
"...
O halde davacının çalıştığı hastanede hesap dönemi için yapılan ihalelerde, kaç personel için ihaleye gidildiği, ihale kapsamında şef, amir yada müdür pozisyonunda personele yer verilip verilmediği, verilmiş ise bu kişilere ödenecek ücret yönünden bir miktar belirlenip belirlenmediği hususları sorulmalı, ilgili bilgi ve belgeler ile ihalelere ait teknik şartnamelerin istenmeli, gelen kayıtlarda davacının pozisyonunda çalışanlar için bir ücret belirlenmiş ise bu ücret üzerinden, kayıtlara göre bir ücret belirlenemez ise dosyada mevcut ücret araştırmasına göre Türkiye İstatistik Kurumu emsalinde 2014 yılı itibariyle belirtilen aylık brüt 1.502,00 TL üzerinden asgari ücret oranlaması ile fesih tarihine göre güncellemesi yapılarak belirlenecek ücretin yapılan işin niteliği ve davacının kıdemine uygun düşeceği gözetilerek, bu ücret miktarı üzerinden yapılacak hesaplama ile varılacak sonuca göre dava konusu edilen alacaklar hakkında bir karar verilmelidir.
...
Somut Uyuşmazlıkta; Hükme esas alınan raporda tanık beyanlarına göre davacının ayda 3 hafta tatilinde çalıştığı kabul edilerek hafta tatili ücreti hesaplanıp hüküm altına alınmış ise de, beyanları hükme esas alınan davacı tanığı ... davacının 2009 yılına kadar çalıştığı Devlet Hastanesinde çalışan kişi olup hesap döneminde davacının çalıştığı Eğitim ve Araştırma hastanesinde birlikte çalışması bulunmamaktadır. Tarafların ortak tanığı Nazire kendilerinin tatilleri kullanabildikleri halde tek yetkili olan davacının ayda 3 hafta tatilinde çalıştığını beyan etmiş ise kendisi tatillerde çalışmayan tanık davacının hafta tatili çalışmasını bilebilecek durumda değildir. Davacının hafta tatili çalışması yaptığı ispatlanamadığı halde, hafta tatili ücreti alacağının hüküm altına alınması hatalıdır.
..." gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozmaya uyularak davacının ücreti Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) verisi emsal alınarak asgari ücrete oranlanmış ve buna göre davacının alabileceği ücret seviyesi tespit edilerek dava konusu alacaklar re'sen hesaplanmış ve yine bozma ilâmı doğrultusunda hafta tatili ücreti talebi reddedilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; müvekkilinin ücret tespitinin hatalı yapıldığını, TUİK verilerine dayalı emsal ücretin gerçekte alınan ücretin çok altında kaldığını, gerçek ücretin müvekkili ile ihbar olunan Öz-Görkem Şirketi arasında imzalanan sözleşmede de belirtildiği üzere asgari ücretin 5 katı olduğunu, bu hatalı hesaplamanın tüm alacak kalemlerini etkilediğini ileri sürerek temyiz talebinde bulunmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında tazminat ve alacaklara esas alınması gereken ücretin miktarı noktasındadır.

2. İlgili Hukuk
1.4857 sayılı İş Kanunu'nda 32 nci maddenin ilk fıkrasında ücret, "Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar" olarak tanımlanmıştır.

2.6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 401 inci maddesi "İşveren, işçiye sözleşmede veya toplu iş sözleşmesinde belirlenen; sözleşmede hüküm bulunmayan hâllerde ise, asgari ücretten az olmamak üzere emsal ücreti ödemekle yükümlüdür." düzenlemesini içermektedir.

3. Değerlendirme
Somut uyuşmazlıkta, bozma kararının kapsamı ve alınan hesap raporunun denetime elverişli olması karşısında bozmaya uygun şekilde verilen Bölge Adliye Mahkemesi kararının yerinde olduğu anlaşılmaktadır.

VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Uyulan bozma kararı gereğince tesis edilmiş Bölge Adliye Mahkemesi kararında hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik olmamasına, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmamasına göre yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

12.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.