Danıştay 8. Daire 2018/906 Esas 2021/6868 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/906
Karar No : 2021/6868

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Üniversitesi Rektörlüğü
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...gün ve E:..., K:...sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğünde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 50/d maddesi kapsamında araştırma görevlisi olarak görev yapan davacının, azami öğretim süresi dolduğundan bahisle kadro ile ilişiğinin kesilmesine dair Fen Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulunun ...tarih ve ...nolu toplantısında alınan 6 sayılı kararın iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...kararda; davacının ilk kadro atamasının, lisans üstü eğitimine başladığı 31/12/2003 tarihinde anılan Kanun'un 50/d maddesine göre açıktan yapıldığından ve 06/02/2006 tarihinden itibaren başladığı doktora öğrenimini, ilgili yönetmelik hükümleri uyarınca belirtilen sürede (azami 12 yarı yıl) tamamlamadığından, 01/06/2016 tarihinde tesis edilen kadrosuyla ilişiğinin kesilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince; 2547 sayılı yasaya eklenen geçici 67. maddenin yürürlüğe girdiği 2014 yılından itibaren 12 yarı yıl azami eğitim süresi olması gereken ve dava konusu işlemin tesis edildiği, 01/06/2016 tarihi itibariyle henüz azami eğitim süresini tamamlamayan davacının azami öğretim süresini doldurduğundan bahisle kadro ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, .... İdare Mahkemesi'nin ...gün ve E:..., K:...sayılı kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'un 50/d maddesi kapsamında yüksek lisans yapmak üzere araştırma görevlisi kadrosuna 31/12/2003 tarihinde açıktan atandığı, 06/02/2008 tarihinden itibaren de doktora eğitimi yapmakta olduğu, Kocaeli Üniversitesi Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin 31. maddesinde doktora programını tamamlama süresinin ek sürelerle azami 12 yarıyıl olarak düzenlendiği, davacının doktora eğitimini süresinde bitiremeyerek zorunlu olarak ilişiğinin kesilmesine neden olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya uygun olmayan Bölge Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğünde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 50/d maddesi kapsamında araştırma görevlisi olarak görev yapan davacının, 31/12/2003 tarihinde lisans üstü öğrenimine başladığı, 06/09/2006 tarihinde yüksek lisans öğrenimini tamamladığı, 29/06/2006 tarihinde kadrosunun aynı Kanun'un 33/a maddesi kapsamına geçirildiği, 06/02/2008 tarihinde doktora öğrenimine başlamasıyla kadrosunun tekrar aynı Kanun'un 50/d maddesi kapsamına alındığı, 18/03/2016 tarihinden itibaren doktora tezindeki eksiklikleri düzeltmek üzere 6 ay ek süre verildiği, azami öğretim süresi dolduğundan kadrosu ile ilişiğinin kesilmesine dair Fen Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulunun 01/06/2016 tarih ve 2016/21 nolu toplantısında alınan 6 sayılı kararın tesis edilmesi üzerine söz konusu işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Yükseköğretim kurumları" başlıklı 130. maddesinin 9. fıkrasında; "...öğretim elemanlarının görevleri, unvanları, atama, yükselme ve emeklilikleri.,..özlük işleri...kanunla düzenlenir.." hükmüne yer verilmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinde; "l) (Değişik: 22/2/2018-7100/2 md.) Öğretim Elemanları: Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri, öğretim görevlileri ve araştırma görevlileridir..."düzenlemesine, "Araştırma görevlileri" başlıklı 33. maddesinde(Değişik: 17/8/1983 - 2880/16 md.); a) (Değişik: 12/8/1986 - KHK 260/3 md.) Araştırma görevlileri, yükseköğretim kurumlarında yapılan araştırma, inceleme ve deneylerde yardımcı olan ve yetkili organlarca verilen ilgili diğer görevleri yapan öğretim elemanıdır. Bunlar ilgili anabilim veya anasanat dalı başkanlarının önerisi, Bölüm Başkanı, Dekan, enstitü, yüksekokul veya konservatuvar müdürünün olumlu görüşü üzerine rektörün onayı ile araştırma görevlisi kadrolarına en çok üç yıl süre ile atanırlar; atanma süresi sonunda görevleri kendiliğinden sona erer.(Ek cümle: 21/4/2005 – 5335/10 md.)Bunlar aynı usulle yeniden atanabilirler. Lisans üstü eğitim - öğretim için yurt dışına gönderilecek araştırma görevlileri ile ilk defa bu amaçla bu göreve atanacaklarda aranacak nitelikler ve diğer hususlar Yükseköğretim Kurulunca tespit edilir..." düzenlemesine, "Lisans üstü öğretim" başlıklı 50. maddesinde; "Usul ve şartları;..d) Lisans üstü öğretim yapan öğrenciler, kendilerine tahsis edilebilecek burslardan yararlanabilecekleri gibi, her defasında bir yıl için olmak üzere araştırma görevlisi kadrosuna da atanabilirler." kuralına, Geçici 67. maddesinde(Ek: 19/11/2014-6569/32 md.); "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz." hükmüne yer verilmiştir.
28/04/2016 tarih ve 29690 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Lisans Üstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği"nin 17. maddesinde "(1) Doktora programı, bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın sekiz yarıyıl olup azami tamamlama süresi on iki yarıyıl; lisans derecesi ile kabul edilenler için on yarıyıl olup azami tamamlama süresi on dört yarıyıldır." hükmü mevcuttur.
28/05/2015 tarih ve 29369 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kocaeli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği'nin 31. maddesinde "(1) Doktora programını tamamlama süresi, yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için azami sekiz yarıyıl, lisans derecesi ile kabul edilenler için azami on yarıyıldır. (2) Derslerini ve seminerlerini başarıyla tamamlayan, yeterlik sınavında başarılı bulunan ve tez önerisi kabul edilen, ancak tez çalışmasını birinci fıkrada belirtilen sürelerde tamamlayamadığı için tez sınavına giremeyen bir öğrenciye, tez izleme komitesinin ve ilgili enstitü anabilim dalı başkanının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun onayı ile tezini jüri önünde savunması için her seferinde en az altı ay olmak üzere en fazla dört kez ek süre verilir. Bu süre içerisinde de tezini tamamlayamayan veya tez sınavına giremeyen öğrenciye yeni bir tez konusu verilir." ifadesi yer almaktadır.
Aynı Yönetmeliğin 35. maddenin 5. fıkrasında "Bir öğrenci, tez hazırlama süresi içinde ancak bir defa yeni bir tez önerisinde bulunabilir. Tez ve sanatta yeterlik çalışması izleme komitesi tarafından üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız bulunan öğrenciler hakkında, yeni bir tez önerisiyle başlatılmak üzere, öğrencinin veya tez izleme jürisinin talebi üzerine yeni bir tez konusu belirlenebilir ya da yeni bir tez izleme jürisi oluşturulabilir. Yeni tez önerisinin kabulü ile ilgili işlemlerden dolayı, öğrencinin öğrenim süresi ile ilgili herhangi bir uzatma yapılmaz." hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 26.04.2017 tarih ve YD İtiraz No: 2017/231 sayılı kararı ile "2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'na eklenen Geçici 67. maddede yer alan "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz." hükmünün ÖYP, 2547 sayılı Kanun'un 50/d ve 35. maddeleri kapsamında araştırma görevlisi kadrolarında bulunanların lisansüstü eğitim sürelerinin hesaplanmasında uygulanmamasına" ilişkin 29/07/2015 günlü, YÖK Yürütme Kurulu kararının yürütmesinin durdurulduğu, bunun üzerine YÖK Yürütme Kurulu'nun 10.10.2017 tarihli kararı ile "2547 sayılı Kanunun Geçici 67. maddesi hükümlerinin 2547 sayılı Kanunun 50/1-d maddesi kapsamında atanan araştırma görevlileri ve ÖYP kapsamında araştırma görevlisi kapsamında bulunanların araştırma görevlisi kadrolarında azami bulunma sürelerinin hesaplanmasında uygulanmamasına; bu kapsamda yer alan araştırma görevlilerinin lisansüstü eğitim öğrencilik statülerinin hesaplanmasında ise uygulanmasına" şeklinde değiştirilmesine karar verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinin, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararının ve YÖK Yürütme Kurulu kararının birlikte değerlendirilmesinden; öğretim elemanlarının her türlü özlük işlerinin kanunla düzenleneceği, araştırma görevlilerinin öğretim elemanı oldukları, lisans üstü öğrencilerinin her defasında bir yıl için olmak üzere araştırma görevlisi kadrosuna da atanabilecekleri, yüksek lisans eğitiminin azami 6 yarı yılda tamamlanması gerektiği, yüksek lisans eğitiminin bu sürede tamamlanmaması halinde ilgilinin araştırma görevlisi kadrosuyla ilişiğinin kesileceği, ancak öğrencilik hakkının devam edeceği anlaşılmaktadır.
Olayda, davalı idarenin davacıyı araştırma görevlisi kadrosuna atama hususunda takdir yetkisinin bulunduğu, bu takdir yetkisinin Kanun'da belirtilen yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamlama azami süresi ile objektif olarak sınırlandırdığı, davacının 06/02/2008 tarihinde doktora öğrenimine başladığı ancak mevzuat hükümleri uyarınca azami öğretim süresi dolduğundan kadrosu ile ilişiğinin kesilmesine dair dava konusu Fen Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulunun ...tarih ve ...nolu toplantısında alınan 6 sayılı kararda hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...gün ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 23/12/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.