10. Hukuk Dairesi 2013/1950 E. , 2013/5011 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava; 5510 sayılı Kanun’un geçici 7/1’inci maddesi uyarınca uygulama alanı bulan, mülga 506 sayılı Kanun’un 79/10 hükmü uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
506 sayılı Kanunun 4. maddesinde, “sigortalıları çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler” işveren olarak tanımlanmıştır. ”Çalıştıran” olgusu, tespiti istenen sürelere ilişkin hizmet akdinin tarafı konumunda olan ve hizmet akdini düzenleyen “işvereni” ifade etmektedir. hizmet tespitine yönelik davalarda, çalışma ilişkisinin nitelik ve süresinin belirlenmesinde, bu yöndeki işyeri bilgi ve belgelerine ulaşılmada, kısacası, davanın sübutu ve verilen kararın infazı açısından, işverenin kim olduğunun bilinmesinde yasal zorunluluk vardır; bu nedenle, Sigortalının taraf olduğu hizmet akdinin hangi işverenler tarafından düzenlenmiş olduğu tespit edilip, hizmet tespitine yönelik davanın, anılan Yasanın 79/10. maddesine göre, sigortalıyı fiilen çalıştıran işverenlere yöneltmesi gerekir.
İncelenen dosyada; Davacının hizmet döküm cetvelinde, 01.02.1998-30.06.1998 tarihleri arasında, dava dışı ... ait işyerinde çalışmasının bulunduğu, mahkemece, davalılar ile dava dışı ... aynı adreste faaliyetlerini yürüttüğü ve davalılar arasında organik bağ bulunduğunun kabul edildiği dosyadaki beyan belgelerden anlaşılmaktadır.
Yukarıda açılanan maddi ve hukuki olgular ışığında; Mahkemece, davalı ..."un güzellik salonu işletmesinden dolayı, 01.07.1998 tarihinde vergi mükellefiyetinin başlaması ve davalı şirketin kuruluş tarihinin 23.06.2006 olduğu gözetilerek, 01.07.1998 öncesi çalışmalar yönünden, davacının, 01.02.1998-30.06.1998 tarihleri arasında dava dışı ... yanında çalışması bulunduğundan ve gerçek işverenlerin belirlenmesi bakımından davalılar ile dava dışı ... arasındaki organik bağ araştırılmalı, HMK. 124. maddesi dikkate alınmak suretiyle davacıya, ... karşı husumet yöneltmesi için mehil verilmeli, ... ait işyerinin dönem bodroları getirtilmeli, Kuruma verilmiş dönem bordrolarından kayden çalışması görünen ve uyuşmazlığa konu dönemi kapsar şekilde çalışması bulunan diğer bordro tanıkları re’sen belirlenerek beyanlarına başvurulmalı, bütün deliller toplanmalı, bütün deliller toplandıktan sonra, yapılacak değerlendirme sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Kabule göre de; tespitine karar verilen hizmetlerin, hangi işverenler yanında geçmiş ise ona göre süreler ayrıştırılmaksızın ve aynı çalışma sürelerinin tespitine ilişkin asıl ve birleşen davada tek vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, ayrı ayrı vekalet ücretine hükmedilmesi isabetsizdir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... Kozmetik San. Tic. Ltd. Şti. ve ..."a iadesine, 15.03.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.