Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/2171 Esas 2022/5721 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 25. Hukuk Dairesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 2. İş Mahkemesi

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.

Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 10.05.2022 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.

Duruşma günü davalı ... İnşaat Taahhüt ve Sanayi Ticaret A.Ş. vekili Avukat Melis Genç ile davacı vekili Avukat Akif Yücel geldiler. Diğer davalı ... Tic. A.Ş. duruşmaya katılmadı.

Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.

Dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 15.06.2011-05.03.2015 tarihleri arasında davalı işverenler bünyesinde kurgu montaj sorumlusu olarak çalıştığını, müvekkilinin çalıştığı sürede fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ile hafta tatili çalışmaları karşılığı ücretlerinin ödenmediğini, en son net 4.000,00 USD ücret aldığını, aylık ücretin "ücret + fazla mesai" açıklamasıyla ödendiğini, yapılan ödemelerin her ay aynı miktarda olduğunu ve aylık ücretine denk geldiğini, banka kayıtları incelendiğinde davacının ücretinin görüleceğini belirterek fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir.

II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı definde bulunduklarını, davacının 15.06.2011 - 28.02.2014 tarihleri arasında davalı ... bünyesinde, 01.03.2014 - 05.03.2015 tarihleri arsında ise davalı ... bünyesinde kurgu montaj operatörü olarak çalıştığını, davacının tüm hak edişlerinin eksiksiz ödendiğini, ücretinin 2.222,00 USD olduğunu, 4.000,00 USD ücret aldığı iddiasının gerçek dışı olduğunu, fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 2. İş Mahkemesinin 27.02.2020 tarihli ve 2019/377 Esas, 2020/207 Karar sayılı ilâmı ile fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarına ilişkin tanık beyanları ile dosya kapsamının bütünü birlikte değerlendirilip Yargıtay içtihatları dikkate alınarak ıslaha karşı ileri sürülen zamanaşımı defi bakımından da değerlendirme yapılmakla; dosyanın tevdii edildiği bilirkişi tarafından yapılan hesaplamanın hüküm kurmaya elverişli bulunduğu gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 11.03.2021 tarihli ve 2021/200 Esas, 2021/504 Karar sayılı ilâmı ile bilirkişi raporunda hafta tatili ücretinin 16.800,00 USD, ulusal bayram ve genel tatil ücretinin ise 3.262,50 USD olarak belirlendiğin karar verilirken bu iki rakamın yerinin karıştırıldığı, İlk Derece Mahkemesince hafta tatili yerine ulusal bayram ve genel tatil alacağı, ulusal bayram ve genel tatil alacağı yerine de hafta tatili alacağı için hesaplanan miktara hükmedilerek maddi hata yapıldığı ancak bu karara karşı davacı tarafça istinafa gelinmediği, Dairenin istinaf dilekçesi ile bağlı olacağı, davalılar vekilinin ulusal bayram ve genel tatil ücretinde talep ile bağlılık ilkesinin aşıldığına dair istinafının yerinde olduğu gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 28.09.2021 tarihli ve 2021/6111 Esas, 2021/13137 Karar sayılı ilâmı ile davalılar vekilinin tüm, davacı vekilinin diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş; davacının ıslah dilekçesinde söz konusu alacakları hesaplamaya uygun olarak hafta tatili için 16.800,00 USD, ulusal bayram ve genel tatil alacağı için ise 3.262,50 USD şeklinde artırdığı, İlk Derece Mahkemesince davacının talebi ve raporda hesaplanan miktarlar dışında 16.800,00 USD ulusal bayram ve genel tatil alacağı ile 3.262,50 USD hafta tatili alacağına hükmedilerek maddi hata yapıldığı, İlk Derece Mahkemesince yapılan maddi hatanın Bölge Adliye Mahkemesinin de kabulünde olduğu, hükümdeki yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hataların, hükmü veren İlk Derece Mahkemesince her zaman resen düzeltilebilir nitelikte olduğu değerlendirilerek davalıların bu konudaki istinaf itirazının esastan reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesi ile karar bozularak dosya kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmiştir.

B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Yargıtay bozma kararı gereğince maddi hatanın İlk Derece Mahkemesince resen düzeltilebileceği, sair yönlerden davalı tarafın istinaf talebinin yerinde olmadığı gerekçesi ile davalıların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş vekili temyiz isteminde bulunmuştur

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; Bölge Adliye Mahkemesinin ortada olmayan bir kararın düzeltilmesi için hüküm kurmasının hukuka aykırı olduğunu, Bölge Adliye Mahkemesinin yeni hüküm kurması gerektiğini, somut dosyada Türkmenistan hukukunun uygulanması gerektiğini, belirsiz alacak davası şartlarının bulunmadığını, tanıkların Şirkete karşı davalarının bulunduğunu, Mahkemenin taleple bağlılık ilkesini ihlal ettiğini, davacı ıslah dilekçesi ile 2.200,00 USD ulusal bayram ve genel tatil ücreti talep etmişken Mahkeme tarafından 11.760,00 USD ulusal bayram ve genel tatil ücretine karar verildiğini, ücret araştırması yapılmadığını, davacının ücretinin 2.222,00 USD olduğunu, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ile hafta tatili ücreti hesaplamalarının yanlış olduğunu, davacının iddialarını ispatlayamadığını, davacıya fazla çalışmalarının ödendiğinin banka kayıtları ile sabit olduğunu belirterek kararı temyiz etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, İlk Derece Mahkemesince yapılan maddi hatanın nasıl düzeltileceği ve bozma sonrası kurulan hüküm noktalarında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 ve devamı maddeleri.

2. 6100 sayılı Kanun'un "Bozmaya uyma veya direnme" kenar başlıklı 373 üncü maddesinin ilgili bölümü şöyledir :
"...
(2) Bölge adliye mahkemesinin düzelterek veya yeniden esas hakkında verdiği karar Yargıtayca tamamen veya kısmen bozulduğu takdirde dosya, kararı veren bölge adliye mahkemesi veya uygun görülen diğer bir bölge adliye mahkemesine gönderilir.
(3) Bölge adliye mahkemesi, 344 üncü madde uyarınca peşin alınmış olan gideri kullanmak suretiyle, kendiliğinden tarafları duruşmaya davet edip dinledikten sonra Yargıtayın bozma kararına uyulup uyulmayacağına karar verir.
..."

3. Değerlendirme
1. Uyulan bozma kararı gereğince tesis edilmiş Bölge Adliye Mahkemesi kararında hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik olmamasına, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. 6100 sayılı Kanun'un 371 ve devamı maddelerinde temyiz incelemesi neticesinde bozma sebebi yapılacak hususlar ve bozma kararı üzerine yapılacak işlemler düzenlenmiştir. Kanun'un 373 üncü maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları uyarınca, bölge adliye mahkemesinin düzelterek veya yeniden esas hakkında verdiği kararın Yargıtayca bozulması hâlinde dosya bölge adliye mahkemesine gönderilir.

3. Zira artık burada ilk derece mahkemesinin bir kararı mevcut değildir, bozulan karar bölge adliye mahkemesinin kararıdır, bu nedenle dosya kararı bozulan mahkemeye gönderilmektedir. Bölge adliye mahkemesi, yaptığı değerlendirmede bozma kararının doğru olduğu kanaatine varırsa bozmaya uyma kararı verecektir. Bu kararın anlamı, bölge adliye mahkemesinin vermiş olduğu önceki kararının hatalı olduğu ve Yargıtayın bozma kararı doğrultusunda yeniden inceleme yaparak bir karar vereceğidir. Bozmaya uyma kararı ile bozma kararı lehine olan taraf için bir usuli müktesep hak doğar ( Hakan Pekcanıtez, Medeni Usul Hukuku, C.III, ..., 15. Baskı, 2017, s.2302 vd.).

4. Dosya kapsamından; Bölge Adliye Mahkemesince, davanın kısmen kabulüne dair İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırıldığı ve yeni hüküm kurularak davanın kısmen kabulüne karar verildiği, bu kararın davacı ... davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizce, hükümdeki yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hataların, hükmü veren İlk Derece Mahkemesince her zaman resen düzeltilebilir nitelikte olduğu değerlendirilerek davalıların bu konudaki istinaf itirazının esastan reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulduğu ve dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderildiği anlaşılmaktadır. Bölge Adliye Mahkemesince bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama neticesinde, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği görülmektedir.

5. Somut olayda; Bölge Adliye Mahkemesi tarafından, bozma kararına uyulduğuna göre bundan sonra yapılacak iş; bozmaya uygun olarak, yeniden esas hakkında karar vermekten ibarettir. Buna rağmen, daha öncesinde ortadan kaldırılmasına karar verilmekle hükümsüz hâle gelen İlk Derece Mahkemesi kararına karşı, davalı vekilinin yaptığı istinaf başvurusunun tekrardan incelenerek esastan reddine karar verilmesi ve bu doğrultuda hüküm oluşturulması, usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Davalı ... İnşaat Taahhüt ve Sanayi Ticaret A.Ş. yararına takdir edilen 3.815,00 TL duruşma vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

10.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.