Danıştay 7. Daire 2018/173 Esas 2021/5966 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/173
Karar No : 2021/5966

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Bakanlığı adına
… (…) Gümrük Müdürlüğü …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACLI) : Tasfiye Halinde … Matbaacılık Yayıncılık Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
(… Ajans Matbaacılık Yayıncılık Ambalaj Promosyon Reklamcılık Turizm Özel Eğitim Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi)
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket ile birleşen … Ajans Matbaacılık Yayıncılık Ambalaj Promosyon Reklamcılık Turizm Özel Eğitim Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına tescilli …, … tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri ile … tarih ve …sayılı yatırım teşvik belgesi kapsamında ithalatı yapılan makine ve teçhizata ait katma değer vergisinin tahsili amacıyla, yatırım teşvik belgesinin iptal edildiğinden bahisle düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, olayda, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 102. maddesi uyarınca, tüzel kişiliği sona eren … Ajans Matbaacılık Yayıncılık Ambalaj Promosyon Reklamcılık Turizm Özel Eğitim Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'ne yapılmak istenilen tebliğin, şirketin hukuk aleminden silinmesi nedeniyle usulsüz olduğu, anılan firmanın davacı ile birleştiğinin öğrenilmesi üzerine, öncelikle yazının davacı şirkete tebliğ edilmesi ve 6183 sayılı Kanun'un 37. maddesi uyarınca vade belirlenerek süre verilmesi, buna rağmen kamu alacağının vadesinde ödenmemesi veya dava konusu edilmeyerek kesinleşmesi halinde ödeme emri düzenlenmesi gerekirken, bu hususa riayet edilmeksizin tüzel kişiliği sona eren Şirket'e tebliğ edilemediği ileri sürülen işlemin, anılan şirketin davacı ile birleştiği hususu göz ardı edilerek ilanen tebliğ edilmesi ve bu şekilde kamu alacağının kesinleştiğinden bahisle davacı şirket adına ödeme emri düzenlenmesinde hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idarece tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Yatırım teşvik belgesinin iptal edilmesi üzerine söz konusu belge kapsamında işlem gören beyannameler kapsamında ithal edilen makine ve teçhizat için uygulanan destek unsurlarının geri alınması amacıyla 6183 sayılı Kanun'un 37. maddesi uyarınca davacıya bildirimde bulunulmasının ardından 1 aylık sürede ödeme yapılmaması üzerine ödeme emri düzenlenmesinin mevzuata uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirket ile birleşen …Ajans Matbaacılık Yayıncılık Ambalaj Promosyon Reklamcılık Turizm Özel Eğitim Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına tescilli …, … tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri ile … tarih ve … sayılı yatırım teşvik belgesi kapsamında ithalatı yapılan makine ve teçhizata ait katma değer vergisinin tahsili amacıyla, yatırım teşvik belgesinin iptal edildiğinden bahisle düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 74. maddesinde, Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişinin; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkün olduğu; 181. maddesinin 1. fıkrasında, ithalatta gümrük yükümlülüğünün; a) İthalat vergilerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girişi, b) ithalat vergilerine tabi eşyanın ithalat vergilerinden kısmi muafiyet suretiyle geçici ithali için verilecek gümrük beyannamesinin tescil tarihinde başlayacağı; 184. maddesinde ise; 183. maddede belirtilen haller dışında; a) İthalat vergilerine tabi eşyanın geçici depolanmasından veya tabi tutulmuş olduğu gümrük rejiminin uygulanmasından doğan yükümlülüklerden birinin yerine getirilmemesi, b) Eşyanın söz konusu gümrük rejimine tabi tutulmasına veya nihai kullanımı nedeniyle indirimli yahut sıfır ithalat vergi oranı uygulanmasına ilişkin koşullardan birine uyulmaması hallerinde ve bu fiillerin geçici depolamanın veya ilgili gümrük rejiminin yanlış uygulanması sonucunu yarattığının tespit edilmesi, durumunda ithalat nedeniyle gümrük yükümlülüğünün doğacağını ve bu yükümlülüğün 1. fıkranın (a) bendinde bahsedilen hallerde yükümlülüğün yerine getirilmediği tarihte, eşyanın sözkonusu gümrük rejimine tabi tutulmasına veya nihai kullanımı nedeniyle indirimli ya da sıfır ithalat vergi oranı uygulanmasına ilişkin bir koşula uyulmadığının sonradan tespiti halinde ise ilgili rejime tabi tutulduğu tarihte başlayacağı düzenlenmiştir. Yine anılan Kanun'un 197. maddesinin 2. fıkrasında, yapılan denetimler sonucunda hiç alınmadığı veya noksan alındığı belirlenen veya 1. fıkrada belirtilen şekilde tebliğ edilmeyen gümrük vergilerine ilişkin tebligatın, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren üç yıl içinde yapılabileceği; 5911 sayılı Kanun ile değişik 242. maddesinde ise yükümlülerin, kendilerine tebliğ edilen gümrük vergileri, cezalar ve idari kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde bir üst makama, üst makam yoksa aynı makama verecekleri bir dilekçe ile itiraz edebilecekleri, idareye intikal eden itirazların otuz gün içinde karara bağlanarak ilgili kişiye tebliğ edileceği, itirazın reddi kararlarına karşı işlemin yapıldığı yerdeki idari yargı mercilerine başvurulabileceği hükme bağlanmıştır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 13. maddesinde katma değer vergisinden müstesna tutulacak vergi ve hizmetler sayılarak; (d) bendinde, yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makine ve teçhizat teslimleri ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamalarının katma değer dergisinden müstesna olduğu, yatırımın teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde, zamanında alınmayan verginin alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edileceği hüküm altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın ve yukarıda yer verilen hükümlerin incelenmesinden, davacı şirket ile birleşen... Ajans Matbaacılık Yayıncılık Ambalaj Promosyon Reklamcılık Turizm Özel Eğitim Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına düzenlenmiş yatırım teşvik belgesi kapsamında işlem gören beyannamelerle ithal edilen makine ve teçhizata ait istisna edilen vergilerin, teşvik belgesinin re'sen iptal edilmesi nedeniyle istisna hükümleri ortadan kalktığından davacıdan tahsilini sağlamak amacıyla tesis edilecek işlemlerde izlenecek usul konusunda 4458 sayılı Kanun'da bir düzenlemenin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Ancak, böyle bir durumda ithalat vergilerine tâbi bir eşyanın, Gümrük Kanunu'na aykırı bir şekilde Türkiye Gümrük Bölgesine girmesi söz konusu olmakla 4458 sayılı Kanun'un 184. maddesine göre, gümrük yükümlülüğü doğacağından, gümrük vergileri alınmadan yurda girişi yapılan eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin, Gümrük Kanunu'na göre tahakkuk ettirilerek, yükümlüsüne bildirilmesi suretiyle, yükümlülerin, bu bildirimlere karşı, anılan Kanun'un 242. maddesinde öngörülen idari itiraz yollarına başvurabilmelerine ve taleplerinin reddi üzerine de otuz gün içinde dava açabilmelerine olanak tanınması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, yatırım teşvik belgesinin iptal edildiğinden bahisle, öncelikle belge kapsamında istisna edilen katma değer vergisi ile ilgili yapılacak tahakkukun tebliği suretiyle, davacıya idari itiraz ve dava açma hakkının tanınması gerekmekte olup, doğrudan 6183 sayılı Kanun'un 37. maddesine göre işlem tesis edilmesi ve 1 ay içerisinde ödeme yapılmadığından bahisle ödeme emri düzenlenmesi mümkün olmadığından, temyize konu kararda sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. …Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 22/12/2021 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.

X-KARŞI OY:
Dava, davacı şirket ile birleşen … Ajans Matbaacılık Yayıncılık Ambalaj Promosyon Reklamcılık Turizm Özel Eğitim Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına tescilli …, … tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri ile … tarih ve … sayılı yatırım teşvik belgesi kapsamında ithalatı yapılan makine ve teçhizata ait katma değer vergisinin tahsili amacıyla, yatırım teşvik belgesinin iptal edildiğinden bahisle düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılmıştır.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 55. maddesinin olay tarihinde yürürlükte bulunan şekliyle birinci fıkrasında, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içerisinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı belirtilmiştir.
Olayda, davacı adına ödeme emri düzenlenmeden önce katma değer vergisinin tahakkukuna ilişkin olarak usulüne uygun düzenlenip tebliğ edilen işlem bulunmaksızın, davacı şirket ile birleşen … Ajans Matbaacılık Yayıncılık Ambalaj Promosyon Reklamcılık Turizm Özel Eğitim Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına birleşme tarihinden sonra düzenlenen ve ilanen tebliğ edilen işleme dayanılarak amme alacağının kesinleştiğinden bahisle düzenlenen ödeme emrinde isabet bulunmadığından, bu gerekçe ile temyiz isteminin reddi gerektiği oyu ile Dairemiz kararının gerekçesine katılmıyoruz.