MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki harici taşınmaz satımınından kaynaklı alacağa dayalı olarak başlatılan icra takibine karşı açılan itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, taraflar arasında 12.04.2005 tarihinde imzalanmış olan arsa satış vaadi ön sözleşmesine göre, davalının kendisine ait ... ili Yenimahalle ilçesi 44680 ada 1 parselde yer alan 1890 m2 "lik taşınmazı devretmeyi taahhüt ettiğini, kendisinin de bu sözleşmeye göre davalıya 50.000,00 TL kapora verdiğini, aradan geçen zamanda tapu devri sağlanmadığı gibi alınan kapora bedelinin de iade edilmediğini, söz konusu taşınmazın daha sonra davalı tarafından 28.01.2011 tarihinde dava dışı ..."a satıldığının öğrenildiğini, ödenen kapora bedelinin sözleşme tarihi olan 12.04.2005 tarihinden itibaren işlemiş değişen oranlarda ticari reeskont faizi ile tahsiline karar verilmesi istemi ile ... 13. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2013/282 esas ve 2014/71 karar sayılı dosyası ile kapora bedeli 50.000TL olmasına rağmen 9.000,00 TL"lik kısmi dava açtıklarını ve kabul kararının Yargıtay"ca onandığını, kalan 41.000,00 TL ve faizine ilişkin kısım için ... 4. İcra Müdürlüğünün 2014/24877 esas sayılı dosyası ile icra takibi yaptıklarını ancak itiraz sonucu takibin durduğunu, itirazın iptali ile kötü niyetli borçlunun %20 icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davacının davasını dayandırdığı belgenin 12.04.2005 tarihli arsa satım vaadi ön sözleşmesi başlıklı adi yazılı belge olduğunu, taraflar arasındaki ilk davada davacının açtığı kısmi davada uyuşmazlığın hukuki niteliğinin sebepsiz zenginleşme olduğu yönünde karar verildiği ve bu kararın kesinleştiğini, davacı tarafın bu davaya konu olan 12.04.2005 tarihli belgeye dayanarak ilk davasını kısmi dava olarak açtığını, alacağın bir kısmının dava edilmesi halinde, dava edilmeyen kısım için zamanaşımı sürelerinin işleyeceğinin açık olduğunu, dava tarihinin 28.02.2011 olduğunu ve dava konusu alacağın zamanaşımına uğradığını, davacı tarafın davasını dayandırdığı belgedeki ödemenin kendisine yapılmadığını, davacı kooperatifin haksız ve kötüniyetli olarak ödemeyi talep ettiğini ileri sürerek davanın öncelikle zamanaşımı sebebiyle reddine, aksi takdirde ise davacı tarafın kendisine ödeme yapmamış olması sebebiyle davanın esastan reddine, davacı aleyhine %20"den az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini dilemiştir.
Mahkemece; davanın tüm zamanaşımı süreleri geçtikten sonra 23.02.2015 tarihinde açıldığı bu sebeple davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir. Hükmü davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava; harici taşınmaz satışı nedeniyle ödenen kapora bedelinin sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince iadesi istemine ilişkindir.
Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir.
Borçlar Kanunu’nun konuya ilişkin 61 ve devamı maddelerindeki (TBK"nın 77 ve ardından gelen maddelerindeki) düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir.
Sebepsiz zenginleşme; bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır.
Bu nedenle de, dava konusu ihtilafta uygulanacak zamanaşımı süresi, taraflar arasında sözleşme ilişkisi bulunması nedeniyle BK. 125. maddesi (6098 sayılı BK."nun 146. maddesi) gereğince 10 yıldır. Zamanaşımı süresi borcun muaccel olduğu ya da, ifanın imkansız hale geldiği tarihte başlar.
Bu bilgiler ışığında somut olaya bakacak olursak, dava konusu taşınmaza ilişkin satış sözleşmesinin 12.04.2005 tarihinde imzalandığı, taşınmaz mükiyetinin dava dışı ..."a 28.01.2011 tarihinde devrinin gerçekleştirildiği ve bu tarihte artık davacı açısından tapu devrinin imkansız hale geldiği görülmektedir. Dolayısıyla ifanın imkansız hale geldiği 28.01.2011 tarihinden, hatta geçersiz olan ilk sözleşmenin akit tarihinden itibaren de dava tarihi olan 23.02.2015 tarihine kadar geçen sürede zamanaşımı süresi henüz dolmamış olduğundan davanın esasına girilip, taraf delilleri toplanarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken mahkemece, bu husus gözetilmeden yanılgılı değerlendirme sonucu, davanın zamanaşımı nedeni ile reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazları yerinde olduğundan, kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.02.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.