3. Hukuk Dairesi 2019/438 E. , 2019/1541 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki harici satım sözleşmesinden kaynaklanan alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün,süresi içinde asıl ve birleşen dava davacılarınca temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Asıl ve birleşen dava davacıları; davalılardan ... Gıda İnşaat Malzemeleri Taahhüt Sanayi ve Ticaret Ltd Şti ile aralarında 29/12/2012 tarihli harici satış sözleşmesi imzalandığını, satış bedeli olarak kişi başı 102.215-TL"ye anlaştıklarını, her birinin 23.215-TL"lik kısmını elden ödediğini, kalan kişi başı 79.000TL"lik kısmı için ise her ay 1.000-TL olmak üzere toplam 79 adet (iki kişi 178) senet imzalandığını, bu kalan kısmın 4.000"er TL"lik bölümünün dört ay boyunca ödeyerek karşılığında makbuz aldıklarını, inşaatın yapılacağı taşınmazın mülkiyetinin hazineye ait olduğunu, ... Gıda Ltd Şti ile Maliye Bakanlığı arasında bu taşınmaz ile ilgili sözleşme bulunduğunu, ancak Maliye Bakanlığının sözleşmeyi diğer davalı ... Ltd Şti"ye sözleşmeyi devrettiğini, bu nedenle davalı ... Ltd Şti"nin inşaat işini devralması nedeni ile davacılar ve ... Gıda Ltd Şti arasında imzalanan sözleşmeden sorumlu olduğunu, diğer davalı ..."in Maliye Bakanlığında sözleşmeyi devralan ... Ltd Şti ile ortak olduğunu, ... Gıda Ltd Şti"ye gönderdikleri ihtarnamelerin sonuçsuz kaldığını, davalı ... ve ... İnşaatın ihtarnameye sözleşmenin kendileri ile ilgilisi olmadığını bildirerek cevap verdiklerini, ancak daha sonra yapılan görüşmeler sonucu davalılardan ..."in imzalanan 79"ar adet senetten kalanları taraflarına iade ettiğini ve peşin ödedikleri tutarın bir kısmına binaen 39.460-TL"yi çek keşide ederek iade ettiğini, ödenen 39.460-TL"nin yarı yarıya ve ayrı ayrı ödemiş oldukları paylarından düştüklerini, sonuç itibariyle elden ödenen ve her birinin yapmış olduğu 23.215-TL ile taksitle ödenen 4.000-TL olmak üzere toplam 27.215-TL ödeme olduğunu, iade edilen 19.730-TL"lik kısmının mahsubu ile her biri için bakiye 7.485-TL"lik alacak kaldığını, ayrıca sözleşme gereği davalılar tarafından yerine getirilmediğinden cezai şart olarak sözleşmede belirlenen %20"lik oran üzerinden davacılar tarafından ödenmiş olan 27.215-TL üzerinden hesaplanarak bulunan 5.443-TL cezai şartın da bakiye alacağa eklenerek davalılardan her biri için 12.928TL nin yasal faizi ile birlikte tahsilini istemiştir.
Asıl ve birleşen dava davalılarından ... Gıda İnşaat Malzemeleri Taahhüt Sanayi Ltd Şti"nin 18/01/2013 tarihinde ... Gıda İnşaat Malzemeleri Taahhüt Sanayi A.Ş"ye dönüştüğü ... Ticaret Sicil Müdürlüğü yazı cevabı ile anlaşılmış, usulüne uygun tebliğe rağmen davaya cevap vermemiştir.
Diğer davalılar ... ve ... vekili duruşmadaki beyanlarında özetle; davacının dayandığı sözleşmenin tarafı olmadığının bu nedenle sorumluluğunun bulunmadığını, davacıların mağdur olmaması amacıyla şirket temsilcisi ... tarafından 39.450-TL"lik çek verildiğini, davacıların bu çeki aldıktan sonra hiç bir alacağının kalmadığına dair yazılı beyanda bulunduklarını açıklayarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; asıl ve birleşen dava açısından davanın reddine karar verilmiş hüküm davacılar tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; harici satım sözleşmesinden kaynaklı alacak talebine ilişkindir.
1- Dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun "Amaç" başlıklı 1.maddesinde yasanın amacı açıklandıktan sonra "Kapsam" başlıklı 2.maddesinde; bu kanunun birinci maddesinde belirtilen amaçlarla mal ve hizmet piyasalarında tüketicinin taraflardan birini oluşturduğu her türlü tüketici işlemini kapsadığı hükme bağlanmıştır. Aynı yasanın 3.maddesinde tüketici; bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişi, olarak tanımlamıştır.
Bir hukuki işlemin 4077 sayılı Yasa kapsamında kaldığının kabul edilmesi için yasanın amacı içerisinde 3.maddede tanımları verilen satıcı ve tüketici arasında mal ve hizmet satışına ilişkin bir hukuki işlemin olması gerekir.
Somut uyuşmazlıkta; davacıların davalı ... Gıda İnşaat Malzemeleri Taahhüt Sanayi Ltd Şti"den taşınmaz satın almak için sözleşme yaptıklarını, davalılardan sözleşmeye binaen ödemiş oldukları bedelin iadesini talep ettiklerini bu nedenle taraflar arasındaki ilişkinin 4077 sayılı Kanun kapsamında kaldığı ve davacının 4077 sayılı yasa kapsamında tüketici olduğu anlaşılmaktadır. Bu bağlamda sözü edilen yasanın 23. maddesi gereğince davaya bakma görevi Tüketici Mahkemesi"ne aittir.
Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında re"sen gözetilir. Taraflar da yargılama bitinceye kadar görev itirazında bulunabilirler. Görev itirazı yapılmamış olsa bile re"sen mahkeme, ilk önce görevli olup olmadığını inceleyip karara bağlamalıdır.
Hal böyle olunca, mahkemece; çekişmenin tüketici mahkemesinde görülmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik kararı verilmesi gerektiği gözetilmeden, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde esasa ilişkin hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
2- Bozma nedenlerine göre, davacıların temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, 2. bentte açıklanan nedenlerle davacıların sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacılara iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.02.2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.