20. Hukuk Dairesi 2017/8791 E. , 2018/4433 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... vekili ve dahili davalı ... tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Tapulama sırasında 256 parsel sayılı 21400 m2, 258 parsel sayılı 27850 m2 ye 265 sayılı 49200 m2 yüzölçümündeki taşınmazların 256 ila 262 ve 265 sayılı parseller ile bir bütün olarak vergi kaydı malikleri ..., ... ve ... tasarrufunda iken ..., ... ve ... Ala"nın öldükleri, bu taşınmazlarda mirasçılarının zilyet bulundukları belirtilerek ... ... ve paydaşları adına tesbit edilmiştir. İtirazı Tapulama Komisyonu tarafından red edilen davacı ..., tesbit dayanağı olan vergi kaydının nizalı parsellere uymadığını, vergi kaydı miktarının revizyon gördüğü parsellerin miktarlarından az olduğunu, bu yerlerin kısmen ormandan açıldıkların davalılar yararına zilyetlik koşullarının oluşmadığına ileri sürerek dava açmıştır.
Mahkemece Hazinenin davasının reddine karar verilmiş, hüküm ... vekilinin temyizi üzerine Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 15.6.2006 gün ve 2006/1897 - 2006/1946 E.K. sayılı kararıyla bozulmuştur.
Hükmüne uyulan bozma ilamında özetle; mahkemece, dava ve temyize konu 256, 258 ve 265 parsel sayılı taşınmazların ... sayılan yerlerden olup olmadığı yönünden araştırma ve soruşturma yapılmış ise de yapılan araştırma ve soruşturma yetersiz olduğu gibi yöntemine de uygun değildir. Kaldi ki kadastro tesbitine dayanak yapılan davalı tarafın dayandığı vergi kayıtlarının da uygulaması yetersiz ve yöntemine de uygun değildir.
Kural olarak ... kadastrosuna tabi tutulan bölgelerde bir yerin ... sayılan yerlerden olup olmadığı kadastro tesbit gününden önce kesinleşmiş olmak koşuluyla ... sınırlandırma harita ve tutanağının yöntemine uygun biçimde yerine uygulanması yoluyla belli edilir. Aksi takdirde bu doğrultudaki araştırmanın, 6831 sayılı ... Kanunun .... maddesi hükmü uyarınca yapılacağı kuşkusuzdur.
O halde sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için öncelikle, dava ve temyize konu taşınmazların bulunduğu bölgede yetkili idari merciler tarafından yapıldığı anlaşılan ... sınırlandırma harita ve tutanağı ile dayanağı belgeler, kesinleşme gününü duraksamasız gösterecek şekilde ... İdaresinden getirtilmeli, ayrıca dava konusu taşınmazların bulunduğu bölgede, 6831 sayılı Kanunun 1744 sayılı değişik ...ve aynı Kanunun 2896, 3302, 3373 sayılı kanunlarla değişik ...B maddeleri hükmü uyarınca ... sınırlarında değişiklik yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise bununla ilgili yönetimsel işlemlerin dayanağı harita ve eki belgeler kesinleşip kesinleşmediklerini, kesinleşmiş iseler kesinleşme günlerini gösterecek şekilde ... İdaresinden getirtilmeli, bundan sonra öncelikle kadastro tesbitine dayanak yapılan davalı tarafın dayandığı vergi kayıtlarının uygulamasına ilişkin yerel bilirkişi sözlerinin dıştan komşu taşınmazların tespit tutanağı içeriği ve dayanakları kayıtlarla denetlenmediğinden soyut nitelikte gerekçesiz sözlerden ibaret olduğu uzman bilirkişi tarafından düzenlenen rapor ve eki haritada vergi kayıtlarında tarif edilen sınır yerlerinin yöntemine uygun
biçimde gösterilmediğinden keşfi izlemeye, bilirkişi sözlerini denetlemeye imkan vermeyen harita ve eki raporun da yetersiz olduğu dikkate alınarak dayanılan vergi kayıtlarının dava dışı başka taşınmaz yada taşınmazlara revizyon görüp görmediği, Tapu Sicil Müdürlüğü ve Kadastro Müdürlüğünden sorulup saptanmalı, revizyon görmüş ise dava konusu taşınmaz yada taşınmazlarla birlikte revizyon gördüğü dava dışı taşınmazları ve bu taşınmazlara dıştan komşu taşınmazları da bir arada gösterecek şekilde geniş kapsamlı birleşik harita Kadastro Müdürlüğünden getirtilmeli, bundan sonra dıştan komşu taşınmazların tespit tutanakları ve varsa dayanakları kayıtlar davalı iseler dava dosyaları da getirtilmeli, dayanılan vergi kayıtlarının dava dışı başka taşınmazlara revizyon gördüğü ve davalı olduğu saptandığı takdirde usulün 45 ve onu izleyen maddeleri hükmü uyarınca dava dosyalarının birleştirilip birleştirilmeyeceği yönü üzerinde durulmalı, vurgulanan bu olgunun dava ekonomisi ve kaydın kapsamının sağlıklı biçimde belirlenebilmesi için zorunlu olduğu özellikle dikkate alınmalı, daha sonra yöreyi iyi bilen elverdiğince yaşlı, yansız, yerel ve uzman bilirkişi, tapu fen memuru yada kadastro teknisyeni ve uzman ormancı bilirkişi tutanak bilirkişilerinin tümü, tarafların aynı yöntemle göstereceği tanıklar hazır olduğu halde taşınmazlar başında yeniden keşif yapılmalı, öncelikle dava ve temyize konu taşınmazların bulunduğu bölgede ... sınırlandırması yapılmış ve daha sonra az yukarıda açıklandığı gibi taşınmazların bulunduğu bölgede ... sınırları dışına çıkarma ile ilgili olarak yönetimsel işlemler yapılmış ise kadastro tesbit gününden önce bu yönetimsel işlemlerin kesinleştiği de saptandığı takdirde, ... sınırlandırma ve ... sınırları dışına çıkarma ile ilgili yönetimsel işlemlerin dayanağı haritaların ölçekleri ile geniş kapsamlı kadastro paftasının ölçeği eşitlenmeli, yerel bilirkişi yardımı, uzman ormancı bilirkişi eliyle haritalar yerine çakıştırılmak suretiyle yerine uygulanmalı, bu yolla dava konusu taşınmazların ... sayılan yerlerden olup olmadığı yada ... sayılan yerlerden iken daha sonra 6831 sayılı ... Kanununun 1744 sayılı Kanunla değişik 2. aynı Kanunun 2896, 3302 ve 3373 sayılı kanunlarla değişik ...B maddeleri hükmü uyarınca, ... sınırları dışına çıkarılıp çıkarılmadığı duraksamasız belirlenmeli, bundan sonra kadastro tesbitlerine dayanak yapılan davalı tarafın tutunduğu vergi kayıtları 3402 sayılı Kadastro Kanununun .... maddesi hükmü uyarınca yerel bilirkişi yardımı, uzman tapu fen memuru yada kadastro teknisyeni bilirkişi eliyle yerine uygulanmalı, uygulamada vergi kayıtlarının revizyon gördüğü dava dışı taşınmazlar özellikle gözönünde tutulmalı, vergi kayıtlarında tarif edilen sınır yerlerinden yerel bilirkişice bilinemeyen sınır yerleri bulunduğu takdirde bu konuda taraflara tanık dinletme olanağı sağlanmalı, uzman bilirkişiye vergi kayıtlarında tarif edilen sınır yerleri düzenleyeceği haritada ayrı ayrı işaret ettirilmeli, uygulamaya ilişkin yerel bilirkişi ve tanık sözleri, dıştan komşu taşınmazların tespit tutanağı içeriği ve varsa dayanakları kayıtlarla denetlenmeli, bu yolla dava konusu taşınmazların dayanılan vergi kayıtlarının kapsamında kalıp kalmadığı duraksamasız saptanmalı, dava konusu taşınmazların tümü ya da bir bölümü dayanılan vergi kayıtlarının kapsamı dışında kaldığı saptandığı takdirde vergi kayıtlarının kapsamı dışında kalan taşınmaz ya da taşınmaz bölümlerinin ... sayılan yerlerden olmadığı sonucuna varıldığı takdirde yeterli biçimde zilyetlik araştırması yapılmalı, bu konuda zilyetliğin başlangıç günü, süresi ve sürdürülüş biçimi hakkında yerel bilirkişi ve tanıklardan olaylara dayalı bilgi alınmalı, tespit tutanağı bilirkişilerinin beyanları ile yerel bilirkişi ve tanık beyanları arasında aykırılık bulunduğu takdirde tespit tutanağı bilirkişileri de taşınmazlar başında ayrı ayrı dinlenerek, çelişki giderilmeli, uzman bilirkişilerden keşfi izlemeye, bilirkişi sözlerini denetlemeye imkan verecek şekilde özellikle uzman ormancı bilirkişiden az yukarıda açıklanan yöntemlere göre taşınmazların ... sayılan yerlerden olup olmadığı uzman bilirkişi tapu fen memuru yada kadastro teknisyeninden vergi kayıtlarının uygulamasını duraksamasız göstermeye elverişli ayrıntılı, gerekçeli, rapor alınmalı, bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna uygun bir karar verilmelidir. " hususlarına değinilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucu; ...- Davacının davasının reddine,
2- Dava konusu ... ili, ... ilçesi, ...köyü 256, 258 ve 265 parsel sayılı taşınmazların tespitinin iptali ile, taşınmazların tamamı
1680 hisse ... TC Kimlik nolu ... adına aynı vasıf ve mahiyette tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, hüküm davacı ... vekili ve dahili davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Kural olarak; davacı sıfatı (aktif husumet ehliyeti) hakkın malikine, davalı sıfatı (pasif husumet ehliyeti) ise o hakka uymakla yükümlü olan kişiye aittir. Kadastro tespitine itiraza ilişkin davalarda davalı sıfatı taşınmazın kadastro tutanağında yazılı tespit maliki olan kişiye aittir. Husumet
konusu, davanın her safhasında ortaya atılabilir ve mahkemece de doğrudan doğruya (re"sen) karşı tarafın, bu yollu bir savunmasının yapılmasına, rızası olup olmadığına bakılmaksızın incelenerek gözönünde tutulur.
Temyize konu eldeki dava ... tarafından çekişmeli 256, 258 ve 265 sayılı parsellerin askı ilan süresinde açılan kadastro tespitine itiraz davası olup, yapılan incelemede taşınmazın...ve arkadaşları adına tespit edildiği anlaşılmıştır. Dosyada yer alan nüfus kayıt örneklerinden tespit maliki ...nın ölü olduğu, mirasçısı ... davada taraf olarak gösterilmediği, yine mirasçılarından... ve ... dairenin bozma kararından sonra davada taraf olarak gösterilmedikleri, tespit maliklerinden ... ... da ölü olduğu ve mirasçısı ..."nın (bu kişinin aynı isimli iki mirasçısı bulunup, T.C nosu 914 ile biten) dosyada taraf olarak gösterilmediği anlaşılmıştır. Bu nedenle, mahkemece öncelikle bu kişilerin davaya katılımı sağlanarak göstereceği deliller toplanıp yapılacak araştırma ve ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde taraf teşkili sağlanmadan hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş ve hükmün bozulmasını gerektirmiştir.
Kabule görede; tespit maliki ..."ın diğer tespit maliki ...(...).. ... olmadığı halde, mirasçısı gibi hisse dağıtımı yapılması da doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan gerekçelerle; davacı ... vekili ve dahili davalı ..."in temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 07/06/2018 günü oy birliğiyle karar verildi.