Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/4744 Esas 2022/4852 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK


Y A R G I T A Y K A R A R I

Dava, alacak istemine istemine ilişkin olup İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hükmün istinafı üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf talebinin esastan reddine dair verilen hükmün Dairemizin 20.09.2021 tarihli ve 2021/8217 esas, 2021/12316 karar sayılı ilâmı ile bozulduğu anlaşılmıştır.
25.10.2017 tarihinde yürürlüğe giren 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 7 nci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince 12.01.2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) kanun yollarına ilişkin hükümleri, iş mahkemelerince verilen kararlar hakkında da uygulanır. 6100 sayılı Kanun’un 373 üncü maddesinin beşinci fıkrası gereğince ise, İlk Derece Mahkemesi veya Bölge Adliye Mahkemesi kararında direnirse, bu kararın temyiz edilmesi durumunda inceleme, kararına direnilen dairece yapılır. Direnme kararı öncelikle incelenir. Daire, direnme kararını yerinde görürse kararını düzeltir; görmezse dosyayı Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderir.
Dairenin 20.09.2021 tarihli ve ... Karar sayılı bozma kararına İlk Derece Mahkemesince direnilmesi üzerine karar davalı vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle 6100 sayılı Kanun’un 373 üncü maddesinin beşinci fıkrası gereğince Dairemizce yapılan incelemede; bozma ilâmında yer alan (2) numaralı bent yönünden, ... 26. İş Mahkemesinin 2016/774 esas sayılı dava dosyasında yer alan alt işverenlerin davacının işverenleri olmadığı ve bu sebeple somut dosya yönünden anılan davanın sonucunun beklenmesine gerek olmadığı; böylelikle (2) numaralı bozma bendine yönelik direnme kararının isabetli olduğu anlaşılmıştır. Ne var ki davacının 26.01.2016 tarihinden itibaren çalışmaya başladığı alt işveren olan Er-Ma Sosyal Hizmetler Özel Güvenlik Gıda İnş. Nak. Şti. ile davalı arasındaki hizmet alım sözleşmesinin muvazaalı olduğuna dair yapılan tespit dosya içeriğine uygun düşmemektedir. Zira Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü mevzuatına göre davacının fiilen yaptığı ve ihale kapsamındaki işlerin alt işverene verilmesi mümkündür. Bu durumda 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2 nci maddesinin altıncı fıkrası hükümleri uygulanmaz. (3) numaralı bent yönünden de her ne kadar Mahkeme gerekçesinde yazıldığı gibi davacının sendika üyesi olmadığının dava dilekçesinde açıkça yazılmadığı anlaşılmakta ise de dilekçe içeriğinde, davacının sendika üyesi olmadığı ve sendika üyesi olmadığı hâlde toplu iş sözleşmesinden yararlanması gerektiğine yönelik taleplerde bulunduğu açıkça ifade edilmiştir. Belirtilen sebeple, (3) numaralı bent yönünden de direnme kararının yerinde olduğu anlaşılmıştır. (4) numaralı bende gelince; Dairemizin yerleşik uygulaması ve iş hukuku mevzuatımızda mülga 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu’nun 9 uncu ve sonradan yürürlüğe giren 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 39 uncu maddeleri uyarınca toplu iş sözleşmesinden yararlanmak için toplu iş sözleşmesinin tarafı sendikaya üye olmak veya dayanışma aidatı ödemek gereklidir. Somut dosya bakımından, her ne kadar dava dilekçesinde üyelikten söz edilmemiş ise de sendika üyeliği ya da dayanışma aidatı ödenmesi söz konusu ise davalı işyerindeki sendikalı emsal işçi ücreti dikkate alınarak dava konusu alacaklar hesaplanmalı; sendika üyeliğinin bulunmaması ve dayanışma aidatı ödemesinin de söz konusu olmaması hâlinde ise davalı işveren işyerinde sendikasız emsal işçi olup olmadığı tespit edilerek o emsal işçinin ücreti dikkate alınmalıdır. İşyerinde sendikasız emsal işçinin bulunmaması durumunda; toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan alacaklar reddedilmeli, diğer talepler yönünden ise işçinin aldığı fiili ücrete göre hesaplama yapılmalıdır. Bu durumda; Dairemiz bozma kararındaki (2) ve (3) numaralı bentlere yönelik direnme kararı yerinde görülmekle birlikte özellikle davacının 26.01.2016 tarihinden sonraki çalışması yönünden, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü mevzuatına göre davacının fiilen yaptığı ve ihale kapsamındaki işlerin alt işverene verilmesi mümkün olduğundan, hizmet alım sözleşmesinin muvazaalı olmadığı ve alt işveren-asıl işveren ilişkisinin geçerli olduğu değerlendirilmiştir. Belirtilen sebeple bu hususta değişik bozma yapılabileceği düşünülmektedir. (4) numaralı bentte yazılı bozma sebebinin de yukarıda belirtilen gerekçe ile usul ve kanuna uygun olduğu anlaşıldığından, dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeple dosyanın YARGITAY HUKUK GENEL KURULUNA GÖNDERİLMESİNE, 20.04.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.