BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 2022/1403 Esas 2022/1636 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/1403
KARAR NO: 2022/1636
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
NUMARASI: 2022/549 Esas - 2022/607 Karar
TARİHİ:15/06/2022
DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
KARAR TARİHİ: 10/11/2022
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı dava dilekçesi ile; Müvekkili şirket tarafından lehtar ... Sis. Ltd. Şti. emrine düzenlenen ve müvekkilinin zilyedi olduğu ... bank Kavacık Şubesi’nin ... seri numaralı, 30/04/2021 keşide tarihli, 6.589,50 TL bedelli çekin kargoya verilmek üzere hazırlandığında kaybolduğunu, bu sebeple ... Sis. Ltd. Şti.'ye gönderilemediğini, ... Sis. Ltd. Şti. tarafından dava konusu çekin zayii olması sebebiyle çek iptali davası açıldığını, Antalya 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2021/257 E., 2021/372 K. sayılı ilamında davacının çeke zilyed olmadan, çekin kargoda kaybolduğu iddia olunduğundan 6102 sayılı TTK' nın 818/1-s maddesi göndermesi ile aynı kanunun 757. maddesi gereğince davacı "iradesi dışında çek elinde çıkan kişi" olmayacağından bahisle davanın reddine karar verildiğini, işbu karar uyarınca "iradesi dışında çek elinden çıkan kişi" müvekkili şirket olduğundan ve çekin emrine düzenlenen şirket dava konusu çek zilyedliğine geçmediğinden çekle ilgili iptal davası açma hakkının müvekkiline ait olduğunu, çekin kanuni ibraz süresinin geçtiğini, tüm aramalara rağmen bulunamayan kayıp çekin iptali için ileride açılabilecek ilamsız icra takipleri ile karşılaşmamak ve mağdur olmamak için işbu davanın açılması zorunluluğu doğduğunu beyanla çekin zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 15/06/2022 tarih ve 2022/549 Esas - 2022/607 Karar sayılı kararı ile; " İstem; 6102 sayılı TTK.nun 818/s maddesi delaletiyle 757 ve devamı maddeleri kapsamında düzenlenen zayi nedeniyle çek iptaline ilişkin çekişmesiz yargı işidir. Bu nitelikteki davanın mutlak olarak çek hamili tarafından açılması gerektiği gerek yasadaki düzenlemeler ve gerekse de Yargıtay kararları ile belirgindir. Davanın istemde bulunan sıfatı nedeniyle dinlenebilir (mesmu) olmaması halinde çekişmesiz yargı koluna dahil olan ve mutlak olarak reddi mucip bir istemin ele alınarak karar verilmesi Anayasa'nın 141/4 maddesindeki dava ve usul ekonomisi kurallarına uygun olduğu gibi 6100 sayılı HMK'nun 320.maddesinde mahkemenin mümkün olan hallerde tarafları duruşmaya davet etmeden dosya üzerinden karar vereceği düzenlemesi de nazara alındığında somut olayın belirginliğine bağlı olarak hakim duruşma açmama yönündeki takdir hakkını kullanabilecektir. Her ne kadar davacı mahkememize açmış olduğu dava ile dava dilekçesinde belirttiği çekin iptalini talep etmiş ise de; dava dilekçesi ve dilekçe ekinde sunulan belgelerden açıkça anlaşıldığı üzere davacının iptali talep edilen çekin keşidecisi diğer bir ifadeyle hesap sahibi olduğu anlaşıldığı, davacının meşru hamil ( alacaklı ) sıfatının bulunmadığı, oysa kıymetli evrak kaybından kaynaklanan hasımsız iptal davası açma hakkının alacaklı sıfatını taşıyan meşru hamile ait bulunduğu, keşideci-hesap sahibinin böyle bir dava açamayacağı, davacının meşru hamil (alacaklı) sıfatı olmadığından dinlenebilirlik koşulu oluşmadığı nedeniyle davanın hasımsız olduğu da gözetilerek reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. ..."gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş ve verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile, Yerel mahkemenin yukarıda numarası yazılı ... Esas ve ... Karar sayılı kararında "davacının meşru hamil sıfatı bulunmadığı nedeniyle davanın reddine" karar verdiğini, işbu kararın hukuka aykırı olduğunu, karara karşı istinaf kanun yoluna başvurduklarını, müvekkili şirket tarafından ... bank Kavacık Şubesi'nin ... seri numaralı, 30/04/2021 keşide tarihli, keşide yeri İstanbul olan 6.589,00 TL bedelli çekin lehtar... Sis. Ltd. Şti. emrine düzenlendiğini, ilgili çekin zilyedinin müvekkili şirket olduğunu, işbu çekin kargoya verilmek üzere hazırlandığı esnada kaybolduğunu ve ilgili lehtar şirkete gönderilemediğini, bu sebeple lehtar şirket ... Sis. Ltd. Şti. Dava konusu çekin zayi olması sebebiyle çek iptali davası açtığını, lakin işbu davanın Antalya 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/257 Esas ve 2021/372 Karar sayılı ilamında "...teslim söz konusu olmadığından, davacı yetkili hamil olmaması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerekmiş..." gerekçesiyle reddedildiğini, yerel mahkemece görülen davada ise müvekkili şirketin alacaklı sıfatı olmadığından ve işbu davayı açamayacağından bahisle red kararı verildiğini, davaya konu çekin keşide tarihinin 30.04.2021 olduğunu, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 796'da da belirtildiği üzere bankaya yaprak ibrazı sorumluluğu bulunmakta olup kanuni ibraz süresinin aşıldığını, dolayısıyla bütün aramalara rağmen halen bulunamayan çek ile alakalı ileride açılması ihtimal olan ilamsız icra takipleri ile karşılaşıp mağdur olmamak, bankaya karşı sorumluluğun kalkması ve müvekkili şirketin banka ile ticari ilişkilerinin devam etmesi adına işbu çekin iptali davası açmanın zaruri olduğunu, olayda müvekkili şirket tarafından kargolanmak üzere yola çıkan çekin kaybolduğunu ve lehtarın zilyetliğine henüz ulaşamadığını, çekin lehtara devrinin gerçekleşmediğini, dolayısıyla işbu çekin zilyetliğinin halen daha müvekkili şirkette olduğunu, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun 651/2 maddesinde: "Kıymetli evrakın zayi olduğu ve zıyaın oratya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptalini isteyebilir." denildiğini, dava konusu senedin zilyedi ve hak sahibinin müvekkili şirket olduğunu, Türk Ticaret Kanunu uyarınca müvekkil şirketin işbu davayı açmakta hukuki yararının bulunduğunu beyanla Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/549 E.,2022/607 K. Sayılı kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK'nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, TTK'nın 818/1-s maddesi yollaması ile 757 vd. maddeleri uyarınca açılmış zayi nedeniyle çek iptali davasıdır. Mahkemece, yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmiş, karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.Mahkemece de belirtildiği üzere, davacı keşidecisi olduğunu beyan ettiği çekin iptaline karar verilmesini talep etmiş olup, çekin zayi edildiği durumlarda TTK'nın 651. maddesi ile hamile iptal davası açma hakkının tanındığı, davacının keşideci konumunda olduğu ve meşru hamil (alacaklı) sıfatı bulunmadığı çek hakkında iptal davası açamayacağı, dosyadaki belgelere ve gerekçe içeriğine göre, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, ihtilafın doğru olarak tanımlandığı, usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gibi kamu düzenine aykırılık da görülmediğinden, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacının istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK' nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 3-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL istinaf karar harcı istinaf eden tarafından peşin olarak yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, yatırılan harcın hazineye gelir kaydına, 4-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf talep eden üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avansı varsa talep halinde avansı yatıran tarafa iadesine, 6-Kararın ilk derece mahkemesince tarafa tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 10/11/2022 tarihinde HMK' nın 362/1-ç maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.