Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2022/3098 Esas 2022/3664 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün kanun yararına bozulması Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün ... tarihli yazısı ile istenilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacılar tarafından dava dilekçesi ile 1951 doğumlu ...`ın, kök murisleri ...`ın oğlu olmadığının tespiti ile nüfus kayıtlarına bu şekilde geçirilmesine karar verilmesi talep edilmiş, mahkemece açılan davanın kabulü ile 1900 doğumlu ...`ın, 1951 doğumlu ...`ın babası olmadığının tespitine, ...`ın ...`ın kaydının kapatılarak anne hanesine tesciline karar verilmiş; hükmün taraflarca temyiz edilmemesi üzerine 21.01.2014 tarihinde kesinleştirilmiştir. Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün 29.03.2022 tarihli yazısı ile, kanun yararına temyiz talebinde bulunulmuş, dosya Dairemize gönderilmiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 36. maddesinin birinci fıkrasına göre, kişisel durum, bu amaçla tutulan resmi sicille belirlenir. Aynı Kanunun 39. ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 35. maddesinin birinci fıkrası uyarınca, kesinleşmiş mahkeme hükmü olmadıkça nüfus kütüklerinin hiç bir kaydı düzeltilemez ve kayıtların anlamını ve taşıdığı bilgileri değiştirecek şerhler konulamaz. Ancak olayların aile kütüklerine tescili esnasında yapılan maddî hatalar nüfus müdürlüğünce dayanak belgesine uygun olarak düzeltilir. Kayıt düzeltilmesi, aile kütüğüne işlenmiş kaydın bir kısmının düzeltilmesi veya değiştirilmesidir. Nüfus kütüklerindeki doğru olmayan kayıtların düzeltilmesi için mahkemeden karar alınması zorunludur.
6100 sayılı Hukuk Muhakemesi Kanununun 106. maddesinde, bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığının veya yokluğunun tespit davası yolu ile mahkemeden istenebileceği; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 30. maddesinin ikinci fıkrasında, nüfus sicilinde bir kayıt yoksa veya bulunan kaydın doğru olmadığı anlaşılırsa, gerçek durumun her türlü kayıtla ispat edileceği; 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu 36. maddesinin birinci fıkrasının c bendi ise tespit davalarının, kaydın iptali veya düzeltilmesi için açılacak davalara karine teşkil edeceği hükmünü içermektedir.
Nüfus kayıtlarının düzenli ve gerçeğe uygun olarak tutulması kamu düzeni ile yakından ilgilidir. Nüfus kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin davalarda, mahkemelerin hiçbir kuşku ve duraksamaya neden olmaksızın doğru sicil oluşturmak zorunluluğu bulunmaktadır. Bu bakımdan hakim resen araştırma ilkesinin sonucu olarak kendiliğinden delil toplama yetkisine sahiptir.
Somut olayda dosyanın incelenmesinden; mahkemece 22.09.2010 tarihli duruşmada davalı ...`ın, ...`ın oğlu olup olmadığının anlaşılabilmesi için DNA tespiti yapılmasına, bu hususta kan örneğinin alınması için 25.10.2010 tarihinde mahkeme kaleminde hazır olması, olmadığı takdirde aleyhine olan hususları kabul etmiş sayılacağına ilişkin meşruhatı içeren davetiyenin ...`a tebliğine karar verilmiş, yapılan tebligata rağmen davalı ... belirlenen günde hazır olmamış ve DNA tespiti için kan örneği alınamamış, tanık beyanına göre davanın kabulüne karar verilmiştir.

Ancak, resen araştırma ilkesinin bir sonucu olarak mahkemece DNA testi yaptırılmak üzere davalı ...`a meşruhatlı davetiye çıkarılarak DNA testi için gerekli kan ve doku örneklerini vermesi, aksi takdirde zor kullanılarak bu incelemenin yaptırılacağı hususu ihtar edilmeli, buna rağmen davalı gelmez veya gelir de kan ve doku örneklerini vermez ise bu incelemelerin zor kullanılarak yapılmasına karar verildikten sonra DNA testi yaptırılıp alınacak rapor doğrultusunda bir karar verilmesi gerekirken, sadece taraf ve tanık beyanlarına itibar edilerek yukarıda gösterilen yasal düzenlemelere aykırı şekilde eksik inceleme ile yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 363/1. maddesine dayalı kanun yararına temyiz isteğinin açıklanan sebeple kabulü ile hükmün sonuca etkili olmamak üzere BOZULMASINA, oy birliğiyle karar verildi.18.04.2022 (Pzt.)