Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/2147 Esas 2022/4147 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : OLUMLU YETKİ TESPİTİNE İTİRAZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkil Şirkete ait işyerinde toplu iş sözleşmesi yapmak için davalı Sendikanın gerekli çoğunluğu sağladığının tespit edildiğinin bildirildiğini, davalı Sendika yönünden toplu iş sözleşmesi yetki şartları oluşmadığını, davalı Bakanlığın olumlu yetki tespiti yazısı ile müvekkiline ait işyerinin işletme niteliğinde kabul edilerek üye çoğunluğunun belirlendiği anlaşılmakta ise de müvekkili Şirketin tek bir işyeri ve bu işyerine bağlı yer bulunduğundan işletme toplu iş sözleşmesi yetki şartlarının oluşmadığını, müvekkiline ait ... Organize Sanayi Bölgesi 1. Cadde No:38 .../... adresinde bulunan yer, SGK nezdinde ayrı bir işyeri numarası almış olsa dahi bağımsız bir işyeri olmadığı, ... Organize Sanayinde bulunan ve hali hazırda kurulma aşamasında bulunan fabrikanın müvekkilinin taşınacağı yeni adresi olacağı, yani hali hazırda taşınma işlemlerinin devam ettiği, bu durumda ... Organize Sanayi’de bulunan fabrikada yapılan işin tüm sevk ve idaresi ve diğer tüm ticari ve teknik aktivitesi Şirket merkezinin bulunduğu ... Mah. ... Cad. ... Sok. No:3 .../... adresinden gerçekleştirildiği, bu kapsamda ...’da bulunan fabrika için tüm siparişler, gerekli tüm hammaddelerin alımı, alacakların takibi ve borçların ödenmesi, tüm müşteri ilişkileri ve diğer her türlü idari iş ve işlemler ... Mah. ... Cad. ... Sok. No:3 .../... bulunan şirket merkezinden yürütüldüğünü, müvekkili şirketin 2521 Sayılı Avda Ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının Yapımı, Alımı, Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanuna ve aynı kanunun uygulanmasına ilişkin Yönetmelik Uygulama esaslarına bağlı olarak iştigal eden bir firma olduğu, 2521 Sayılı yasanın 4. maddesi “Yivsiz av tüfekleri ile sporda kullanılan nişan tüfek ve tabancalarım ve bunların akşamını yapmak üzere fabrika veya imalathane kurmak isteyenler, kuruluş izni almak için kuruluş yerinin, plan ve projesinin uygunluğunun onaylandığını ve imalatın niteliğini ve kapasitesini belirleyen Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca düzenlenmiş belgeler ile fabrika veya imalathaneyi yönetecek sorumluların teknik yeterliğini belirleyen belgeyi ekleyerek içişleri Bakanlığına başvurmak zorundadırlar. Fabrika ve imalathane kurulabilmesi için, imalatın niteliğine göre yıllık asgari kapasiteye ve sorumlu yöneticilerin teknik yeterliliklerine ilişkin esaslar yönetmelikte belirtilir.” hükmüne amir olduğunu, davacının iştigal ettiği alanda birden fazla adreste imalat yapması mümkün olmadığı, fakat ... Organize Sanayinde bulunan fabrika alanına taşınmak üzere, 2521 sayılı Yasa gereği alınması gereken izinlerinin alınması, başvurularının yapılması ve taşınmanın mümkün olmayacağı da göz önünde bulundurulduğunda bir kısım makine ve ekipmanların taşınma son tarihi olan 01.12.2014 tarihinden önce anılan adrese gönderilmesi gerektiği, fakat 2521 Sayılı yasanın amir hükümleri gereği yeni adreste hiçbir şekilde bir imalat yapılması söz konusu olmadığını, yapılan imalatın, yine müvekkilinin 2521 sayılı Yasanın 5. maddesi gereği Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı tarafından verilmiş olan faaliyet izin belgesinin (EK-1) üzerindeki adres yani ... Mah. ... Cad. ... Sok. No:3 .../... adresi olduğunu, bu sebeple bu yerlerin ayrı birer işyeri olarak nitelendirilmesi mümkün olmadığını, ... Organize Sanayi Bölgesi 1. Cadde NO:38 ... /... adresinde bulunan fabrika binasının inşaat halinde olduğunun ve işletme vasfında olmadığının tespiti için ivedilikle keşif kararı verilmesi gerektiğini, işyeri merkezinin bulunduğu ... Mah. ... Cad. ... Sok. No:3 .../... adresinde yer alan işyeri olmaksızın, ... Organize Sanayi Bölgesi 1. Cadde No:38 .../...’da yürütülen bir kısım yedek parça üretiminin bir anlamı da kalmayacağını, müvekkilinin ürettiği av tüfekleri toplamda 95 parçanın birleşiminden oluştuğunu, ... Organize Sanayi Bölgesi 1. Cadde No:38 .../... adresinde bu 95 parçanın sadece 5 parçası üretildiğini, bu 5 parça üretildikten sonra imalatın yapılması gereken adres olan ve faaliyet izin belgesinde belirtilen ... Mah. ... Cad. ... Sok. No:3 .../... adresine gönderildiğini, faaliyet izin belgesinde belirtilen adresten taşınma aşamasında olduğu ve diğer fabrikada çalışmaya başlayacağı yapılan kira sözleşmeleri ve fesih protokolleri incelendiğinde açıkça görüleceğini, müvekkili Şirketin hali hazırda faaliyetlerine devam ettiği ... Mah. ... Cad. ... Sok. No:3 .../... adresinde bulunan taşınmazın sahipleri ile 01.08.2011 başlangıç tarihli, 01.08.2016 bitiş tarihli kira sözleşmesi (EK-2) mal sahipleri ile karşılıklı olarak imzalanan 29.09.2014 tarihli protokolle (EK-3) feshedildiğini, anılan fesih protokolü incelendiğinde görüleceği üzere protokolün koşullar kısmının 5 ve 6. maddelerinde müvekkilimizin kira sözleşmesine konu mecuru en geç 01.12.2014 tarihi itibarı ile tahliye edeceğine dair taahhüdü bulunduğunu, ... Organize Sanayi Bölgesi 1. Cadde No:38 .../... adresinde bulunan taşınmazın 01.12.2013 başlangıç tarihli ve 30.11.2019 bitiş tarihli kira sözleşmesinin de davacının faaliyetlerine ... Organize Sanayi adresinde bulunan fabrikada devam ettireceğinin açık göstergesi olduğunu, ... adresleri fabrika hali hazırda bir işletme olmamakla birlikte gerekli izinlerin ve inşaatın tamamlanmasından sonra yeni iş yeri faaliyet adresi olacağı, ... organize sanayi adresinde yapılan inşaat faaliyetleri ve bunlara ilişkin taşeron sözleşmelerinin müvekkili Şirketin taşınma niyetini ve bu adresin hali hazırda işletme vasfında olmadığını açıkça gözler önüne serdiğini, müvekkili Şirketin, ... Organize Sanayi Bölgesinde bulunan fabrika alanını boş olarak kiraladıktan sonra bir an evvel yasada belirtilen faaliyet izin belgesini almaya hazır hale getirmek üzere çalışmalarına başlandığını ve inşaatın başlatılması için taşeron firmalarla anlaşmalar imzaladığını belirterek, açıklanan nedenlerle; davalı ...-İş Sendikasının müvekkili Şirket bünyesinde çalışan üye sayısı, işyeri ve işletme toplu iş sözleşmesi için Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 41. maddesinde belirtilen sayısal çoğunluğu sağlamadığını ileri sürerek Bakanlık yetki tespitine itirazlarının kabulüne ve yetki tespitinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... İş Sendikası, davacının ticari merkezi ve işyerlerinin .../...’da olduğunu, işletme niteliği olup olmadığı işletme merkezinin neresi olduğundan bağımsız olarak davacının tüm adresleri ...’da olduğundan yetkili mahkemenin ... Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüğü’nün bağlı olduğu ... İş Mahkemeleri olduğu, esas olanın başvuru tarihi itibariyle işyeri işletme niteliğinin belirlenmesi olduğu, işyerlerinden birinin sonradan kapatılması o an için işletme niteliği taşımadığının delili sayılmayacağı, Bakanlık tespitinin yerinde olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılamada, davacı vekilinin duruşma gününden haberdar olduğu, ancak yapılan yoklamada hazır olmadığı ve 10/03/2020 tarihli duruşmaya gelmediği ve mazerette bildirmediği, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150/5. maddesi işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak 3 ay içinde yenilenmeyen davaların sürenin dolduğu gün itibariyle açılmamış sayıldığına mahkemece kendiliğinden karar verilerek kayıt kapatılır şeklinde olduğu, taraflarca dava takip edilmediğinden 10/03/2020 tarihinde dosyanın işlemden kaldırıldığı, bu tarihten itibaren 3 ay içinde yenilenmediğinin anlaşıldığı gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Uyuşmazlıkta bozma sonrası yapılan yargılamada, Mahkemece verilen davanın açılmamış sayılmasına ilişkin kararın usule uygun olup olmadığının çözüme kavuşturulması gereklidir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun “Tarafların Duruşmaya Gelmemesi, Sonuçları Ve Davanın Açılmamış Sayılması” başlık 105 inci maddesinin 5 inci fıkrasında, “İşlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde yenilenmeyen davalar, sürenin dolduğu gün itibarıyla açılmamış sayılır ve mahkemece kendiliğinden karar verilerek kayıt kapatılır.” kuralına yer verilmiştir.
Somut olayda, Mahkeme 6100 sayılı Kanunu’nun yukarıda zikredilen düzenlemesine dayanılarak davacı vekilinin haberdar olduğu 10.03.2020 tarihli duruşmaya gelmediği ve mazerette bildirmediğinden işlemden kaldırılan davanın üç ay içinde yenilenmediği gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Dosya içeriği ile temyiz safhasında dosyaya celbedilen bilgi ve belgelerden; davacı vekilinin 03.12.2019 tarihli duruşma için mazeret dilekçesi sunduğu ve bu duruşmada davacı vekilinin mazeretinin kabulü ile sonraki duruşmanın 10.03.2020 günü saat 11:05 bırakılmasına karar verildiği, 03.12.2019 tarihli duruşma zaptının ise 4003643577447 barkod numaralı e-tebligat ile yetki belgesi nedeniyle dosyada vekil kaydının yapıldığı anlaşılan Av. ...'a çıkarıldığı, ancak bu vekilin yetki belgesinin de dosyada bulunmadığı anlaşılmıştır.
Ayrıca, davacı Şirketin o dönemde vekilliğini yapan Av. ... tarafından 18.02.2020 tarihinde UYAP sistemi üzerinden gönderilen vekillikten çekilme dilekçesinde vekillik ilişkisinin sona erdiğini bildirip tebligatların Şirketin adresine yapılmasını talep ettiği anlaşılmaktadır.
Bu talep karşısında Mahkemece duruşma gününün davacı Şirket'e bildirilmesi ve vekillikten çekilme dilekçesinin tebliğe çıkarılmasına karar verilmesi gerekirken 10.03.2020 tarihli duruşmada, dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmiş ve üstelik bu kararda davacı Şirkete tebliğ edilmemiştir.
Mahkemenin 10.03.2020 tarihli duruşmadan evvel vekillikten çekilme dilekçesi ile diğer tebligatları davacı Şirket'e tebliğ etmeyerek bu Şirket'in mahkemeye erişim hakkı kısıtlanmıştır. Bu durumda davacının 10.03.2020 tarihli duruşmadan ve dosyanın işlemden kaldırılması kararından haberdar olduğunu kabul etmek dosya içeriğine göre yerinde değildir.
Açıklanan tüm bu nedenlerle, Mahkemece usule aykırı olarak yazılı şekilde verilen kararın bozulması gerekmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 30/03/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.