7. Hukuk Dairesi


MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Amasya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 30/04/2019 tarihinde verilen dilekçeyle tapudaki şerhin terkini talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda davanın kabulüne dair verilen 07/07/2020 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalı vekili tarafından talep edilmiştir. Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf talebinin esastan reddine dair verilen kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
KARAR
Dava, haciz şerhinin terkini istemine ilişkindir.
Davacı vekili, muristen müvekkiline intikal eden Amasya ili, Merkez ilçesi, Pirinççi Mahallesi"nde bulunan 1031 ada 2, 13, 14 ve 15 parseller üzerinde 04.12.1936 tarih 932 yevmiye numaralı haciz şerhlerinin bulunduğunu, hacizlerin taşınmazlar üzerine Amasya Vakıflar Şube Müdürlüğünce konulduğunu, yaptıkları araştırmada haciz şerhlerinin konulmasını gerektiren herhangi bir borç içeriği açıklaması veya belgesinin bulunmadığını, zaten tapu kaydından da bu şerhin vakıf şerhi olmadığının belli olduğunu, ..."nün 1936 yılından bu yana bahsi geçen taşınmazların satışı konusunda herhangi bir talepte bulunmadığını belirterek haciz şerhlerinin iptalini istemiştir.
Davalı ... vekili, haciz şerhinin idareleriyle illiyetine dair herhangi bir bilgi ya da belgeye rastlanılmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne; Amasya ili, Merkez ilçesi, Pirinççi Mahallesi, 1031 ada 2 parsel ile 1931 ada 13, 14 ve 15 nolu parsellerin tapu kaydında davalı lehine beyanlar hanesinde kayıtlı 04.12.1936 tarih ve 392 yevmiye numaralı kamu ve icrai haciz şerhlerinin iptali ile tapu kaydından terkinine karar verilmiştir.
Hükme karşı davalı vekili istinaf talebinde bulunarak; davaya konu şerhin kim tarafından konulduğunun anlaşılamadığı gibi Tapu Müdürlüğü"ne yazılan yazılara verilen cevaplarda da şerhin nedenini oluşturan belgelere ulaşılamadığının bildirildiğini, kimlerin yararına konulduğunun belirlenemediği durumlarda bu kayıtları tutmakla yükümlü tapu sicil müdürlüğünün davada hasım olarak gösterilmesi gerektiğinden bahisle kararın kaldırılmasını istemiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi"nce 12.10.2020 tarih, 2020/1151 Esas 2020/1430 sayılı kararı ile davalı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Haciz, kesinleşmiş icra takibinin konusu olan bir alacağın ödenmesini teminen borçluya ait ve haczi kabil bulunan mallara bir bakıma takibi yapan icra müdürlüğünün el koyması işlemidir. İİK"nun 91.maddesi hükmü gereğince gayrimenkulün haczi ile takip konusu borç ve eşya arasında ilişki kurulur ve tasarruf yetkisi Türk Medeni Kanununun 1010.maddesi anlamında kısıtlanmış olur. Bu tür kişisel haklar tapu kütüğüne şerh verilmekle hak sahibine eşya üzerinde dolaylı da olsa hakimiyet hakkı kurmasını sağlamaz ise de tasarruf yetkisinin dar manada kısıtlanması sonucunu doğurduğundan taşınmaz üzerinde sonradan bu hakla bağdaşmayan hak kazanan kişilere karşı da ileri sürülebilir hale gelir.
Türk Medeni Kanunu’nun 1010. maddesi uyarınca haciz şerhi tapuya yazıldıktan sonra lehtarının talebi ile terkin edilebilir. Borcun ödenmesi, icra takibinin düşmesi veya sona ermesi halinde ya da haciz şerhinin usulsüz kaydı hallerinde ilgilisinin terkine olur vermemesi durumunda taşınmaz maliki şerhin terkinini dava edebilir. Davanın da şerh nedeniyle hak sahibi olan kişilere karşı yöneltilmesi gereklidir.
Öte yandan, tapu kayıtlarının düzenli tutulmasından tapu sicil müdürlüğü sorumludur. Türk Medeni Kanununun 1007. maddesi hükmü uyarınca da tapu sicilinin tutulmasından doğan bütün zararlardan da devlet sorumludur. Bu nedenle, hukuki dayanağı saptanamayan haciz kaydının terkini istenirken davanın bu kayıtları tutmakla görevli ve sorumlu tapu sicil müdürlüğüne karşı açılması gerekir
Tüm bu açıklamalar sonucu; haciz şerhinin terkini davaları, ancak haciz lehtarlarına husumet yöneltilerek açılabilir. Somut olayda ise dava konusu taşınmazlar üzerine konulan 04.12.1936 tarih 932 yevmiye numaralı haciz şerhlerinin kim tarafından, hangi amaçla konulduğu tespit edilememiştir. Davalı kurumun kayıtlarında da haciz şerhlerine dayanak herhangi bir belgeye ulaşılamadığı bildirilmiştir. Bu durumda mevcut hacizlerle bir ilgisi tespit edilemeyen ..."ne husumet yöneltilmesi usule uygun değildir. Davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle ve Hukuk Muhakemeleri Kanununun 373/1. maddesi gereğince davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, ilk derece mahkeme hükmünün BOZULMASINA; karardan bir örneğin Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 18.10.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.