MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda; davanın reddine yönelik olarak verilen hüküm, davacı vekili tarafından duruşma istemli olarak temyiz edilmekle; duruşma günü olarak belirlenen 12/03/2019 tarihinde davacı vekili Av. ... geldi. Başka gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunan vekilin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00"e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; 2007 yılında açtığı işyerinde kot yıkama işi yaptığını, ailevi nedenlerle 10/11/2007 ila 02/04/2008 tarihleri arasında 5 ay, 01/11/2008 ila 01/06/2010 tarihleri arasında 21 ay kadar olmak üzere toplam 26 ay işyerindeki faaliyetine ara vermek zorunda kaldığını, davalı kurum çalışanları tarafından işyerinin açıldığı dönemden itibaren 82.543 TL atık su bedeli tahakkuk ettirildiğinin bildirildiğini, ancak davalı kurumun gerek işyerinin faaliyette olmadığı dönemleri, gerekse kullanılan makinalar nedeniyle gerçekleşecek atık su üretimini esas almamış olması nedeniyle gerçek bedelin çok üzerinde atık su bedeli talep ettiğini ileri sürerek; 82.543 TL"lik fatura nedeniyle 70.000 TL borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir.
Davalı; tahakkukun yönetmeliğe uygun olduğunu, kot yıkama faliyeti gösterilen işyerinde 25/10/2007 tarihinde yapılan incelemede üretimden kaynaklanan endüstriyel nitelikli atık suyun arıtılmadan doğrudan alıcı ortama verildiğinin tespit edildiğini, uyarılara rağmen işletmenin faaliyetini ve önlemsiz deşarjını devam ettirdiğinin 08/04/2008, 31/05/2008, 22/09/2008 ve 02/08/2010 tarihlerinde yapılan kontroller ile belirlendiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davanın reddine dair verilen 08/05/2014 tarihli karar, davacı tarafın temyizi üzerine Dairemizin 14/05/2015 tarihli ve 2014/20453 Esas 2015/8688 Karar sayılı ilamıyla; alınan kök rapor ve ek raporun çeliştiği, ayrıca davacı tarafın raporlara itirazları karşılanmadan karar verildiği gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozma ilamına uyan mahkemece, yeniden oluşturulan bilirkişi kurulundan aldırılan rapor ile davacıya ait işyerinde endüstriyel nitelikli atık suların arıtılmadan kanala verildiğinin 25/10/2007 tarihinde düzenlenen tutanakla davalı kurum tarafından tespit edildiği, uyarılara rağmen işyerinin faliyetini ve önlemsiz deşarjını devam ettirdiğinin yine davalı kurum tarafından 08/04/2008, 31/05/2008, 22/09/2008, 02/08/2010 tarihlerinde yapılan kontrollerde belirlendiği, davacının çevreyi kirlettiği ve davalı idareye 2007 ila 2012 tarihleri arasında 5 yıl süre ile endüstriyel atık su arıtma bedeli ödemediği, buna bağlı olarak davacının davalı kuruma tahakkuk ettirilen su bedeli nedeniyle borçlu olduğunun belirlendiği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, davalı kurum tarafından tahakkuk ettirilen atık su bedeli nedeniyle kısmen borçlu bulunulmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Davacı; işyerinin faaliyetine çeşitli dönemlerde ara verdiğini, bu hususun işletmede elektrikle çalışan makineler kullanılmasına rağmen elektrik tüketimi olmadığını gösteren faturalar ile sabit olduğunu, ayrıca işletmenin faaliyete başladığı tarihte iki adet makinenin bulunduğunun, sonrasında ise 8 adet makinenin bulunduğunun vergi denetmenleri tarafından düzenlenen tutanaklar ile sabit olduğunu, ancak davalı kurumun işyerinde iki adet makinenin bulunduğu dönemde düzenlediği 25/10/2007 tarihli tutanakta günlük 40 m3 atık su üretildiğini, 8 adet makinenin bulunduğu dönemde düzenlediği 27/06/2012 tarihli tutanakta ise günlük 10 m3 atık su üretildiğini belirlemiş olmasının çelişkili olduğunu ileri sürerek, tahakkuka esas atık su tutarının doğru hesaplanmadığını bildirmiştir. Davalı ise, tahakkuka esas atık su tutarının doğru olarak belirlendiğini savunmuştur. Buna göre, uyuşmazlık; davacıya ait tesiste üretilen atık su tutarının miktarı hususunda olup, ispat yükü davacı taraftadır.
Ne var ki, mahkemece; davacı tarafça delil olarak dayanılan elektrik faturaları ile vergi denetmenlerince düzenlenen tutanakların asılları ilgili kurumlardan getirtilmemiştir. Dolayısıyla, davacı tarafın delilleri gerek bilirkişi kurulu gerekse mahkeme tarafından incelenmemiştir.
Bundan ayrı, hükme esas alınan bilirkişi raporunda; kot yıkaması yapılan işletmede, işin yapıldığı makine sayısının artmasına rağmen üretilen atık su miktarınının azaldığını belirleyen davalı kuruma ait tutanaklardaki çelişki üzerinde durulmamış, ayrıca dava 25/07/2012 tarihinde açılmış olmasına rağmen, 25/10/2007 ila 19/12/2013 tarihleri arasındaki döneme ilişkin atık su bedeli hesaplanmıştır. Bu haliyle, aldırılan bilirkişi raporu hüküm vermeye yeterli değildir.
Hal böyle olunca, mahkemece; öncelikle davacı tarafça delil olarak dayanılan elektrik faturaları ile vergi denetmenlerince düzenlenen tutanakların asıllarının ilgili kurumlardan getirtilmesi, sonrasında işletmenin faaliyet alanı da gözetilerek tekstil mühendisinin de dahil edilmesiyle yeniden oluşturulacak uzman bilirkişi kurulundan tarafların iddia ve savunmaları ile gösterdikleri delilleri değerlendiren bilirkişi raporu aldırılması suretiyle uyuşmazlığın esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu yetersiz bilirkişi kurul raporuna dayalı olarak karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"nun 428 inci maddesi gereğince davacı taraf yararına BOZULMASINA, 2.037 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davalı taraftan alınıp davacı tarafa verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12/03/2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.