Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2021/5719 Esas 2022/1522 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Tespit ve Nüfus Kaydında Düzeltim

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacılar tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacılar dava dilekçesinde; murisleri ...’ın annesi olarak görünen “...” ile murisleri ... ...’in annesi olarak görünen “... ...”in, “... bey kızı olan ... ...” (T.C:...) ile aynı kişi olduğunun tespiti ile soy bağının bu şekilde düzeltilmesine karar verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verildiği, davalı ... idaresinin istinaf talep etmesi üzerine istinaf incelemesi yapan bölge adliye mahkemesi tarafından ilgili kişi ... ...’in mezarının bilindiği dosya kapsamıyla sabit olduğundan iddia ile ilgili DNA araştırması yaptırılıp, alınacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verildiği gerekçesiyle hükmün kaldırılıp dosyanın yeniden karar verilmek üzere ilk derece mahkemesine gönderildiği, bunun üzerine yeniden yargılama yapan ilk derece mahkemesi tarafından muris ... ... 'in mezar yerinin bulunması ve sağlıklı bir DNA incelemesi yapılmasının mümkün olmadığı anlaşılmakla, toplanamayan bu delil karşısında dosyadaki tüm deliller değerlendirilmek suretiyle davacılar murisi ... ... ve ...’ın annelerinin “ ... ve ... Sıdıka 'dan olma, 01/07/1860 doğumlu, 46726340372 TC kimlik nolu ...olduğunun tespitine” karar verildiği, karara karşı davalı Hazine tarafından istinaf başvurusunda bulunulduğu, istinaf incelemesi yapan bölge adliye mahkemesi tarafından soybağının tesisi niteliğindeki eldeki davada muris ... ...'in mezar yerinin bulunamadığı, DNA incelemesi yapılmasının mümkün olmadığı gözetildiğinde iddianın kanıtlanamadığı gözetilerek İlk derece mahkemesince, davanın tümden reddine karar verilmesi gerekirken kabulünün doğru olmadığı gerekçesi ile ilk derece mahkeme hükmünün tümden kaldırılmasına ve davanın reddine karar verildiği ve bu karara karşı davacılar tarafından temyiz yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır.
Nüfus kayıtlarının düzenli ve gerçeğe uygun olarak tutulması kamu düzeni ile yakından ilgilidir. Nüfus kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin davalarda, mahkemelerin hiçbir kuşku ve duraksamaya neden olmaksızın doğru sicil oluşturmak zorunluluğu bulunmaktadır. Bu bakımdan hakim resen araştırma ilkesinin sonucu olarak kendiliğinden delil toplama yetkisine sahiptir.
Mahkemece yapılan araştırmaya rağmen ... ...’in mezar yerinin bulunamadığı ve bu nedenle DNA araştırması yapılamadığı belirtilmiş ise de davacıların murisleri ...’ın annesi olarak görünen “...” ile murisleri ... ...’in annesi olarak görünen “... ...”in, “... bey kızı olan ... ...” (T.C:...) ile aynı kişi olduğu iddiasına yönelik olarak, ... ve ... ...’in mezar yerlerini araştırılması, mezar yerinin tespiti halinde annesel soy ağacındaki bireylerde (kardeşler, anneanne, teyze ve dayılar ile teyze çocukları gibi) aynı baz dizilimine sahip olduğundan ve şahısların aynı annesel soydan gelip gelmedikleri ile ilgili bilgi sağlayabileceğinden, aynı annesel soydan gelip gelmediklerine ilişkin DNA araştırması yaptırılması, yine anne olduğu iddia edilen ... ...'in aynı anneden olma ... adında bir kardeşi var olduğuna göre onun mezar yerinin araştırılarak tespiti halinde ... ve ... ... ile ... oğlu ...’in aynı annesel soydan gelip gelmediklerine ilişkin DNA araştırması yaptırılması ve oluşacak sonuca göre karar verilmesi; bu kişilerin dahi mezar yerleri tespit edilemeyip rapor alınamaması durumunda ise toplanan diğer delillere göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ile davanın reddine karar verilmesi, doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, temyiz peşin harcın istek halinde yatırana geri verilmesine, dosyanın ilgili bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine oy birliğiyle karar verildi. 17.02.2022 (Prş.)