Danıştay 10. Daire 2019/4276 Esas 2021/6147 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4276
Karar No : 2021/6147

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVALI) : … Valiliği / …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR): … Mirasçıları;
1- … 2- … 3- …
4- … 5- …
6- … 7- …
8- … 9- …
10- …
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına dair Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesinin 04/10/2018 tarih ve E:2014/2662, K:2018/6666 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bitlis ili, Mutki ilçesi, … köyü, …(…) mezrasında ikamet eden davacılar murisinin, yaşanan terör olayları sebebiyle göç etmek zorunda kaldığından bahisle davacılar tarafından uğranıldığı iddia edilen zararların 5233 sayılı Kanun kapsamında tazmini istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Bitlis Valiliği Zarar Tespit Komisyonu Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Bitlis İl Müftülüğü'nün … tarih ve …sayılı yazısında, kadro olmadığından görevli tayin edilmediğinin belirtildiği, Mutki Kaymakamlığı'nın … tarih ve … sayılı yazısında, anılan mezrada öğrenci yetersizliğinden okul olmadığının belirtildiği, jandarma tarafından gönderilen, köy ve mezraların durumunu gösteren çizelgede, Yönlü mezrasının dolu olduğunun belirtildiği, yine Bitlis İl Jandarma Komutanlığının … tarih ve … sayılı yazı ve eklerinde anılan köyde 1995 yılında uzun namlulu silahla taciz ateşi açıldığı, bunun dışında olay olmadığı, geçici köy korucusunun görevlendirilmediği, askeri yasak bölge ilan edilmediği, toplu göç olayı olmadığının belirtildiği, bu haliyle söz konusu köyün ve mezranın boşaltılmadığından, davacıların başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davacıların temyiz başvurusu üzerine Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesince, dosyada bulunan bilgi ve belgelerde, davacıların başvurusunda mal varlığının bulunduğunu iddia ettiği … köyü, …(…) mezrasının boşaltılıp, boşaltılmadığı hususunda çelişkili bilgiler bulunduğu, davacıların zarara uğrayan mal varlığının bulunduğunu iddia ettiği mezranın terör olayları nedeniyle tamamen boşaltılıp, boşaltılmadığı, boşaltılmışsa hangi dönemlerde boşaltıldığı hususlarının gerekli inceleme ve araştırma yapılmak suretiyle tereddüte yer vermeyecek şekilde tespit edilerek, söz konusu mezranın boşaltılmış olması halinde davacıların varsa zararının tazmin edilmesi gerekirken, bu hususlar gözetilmeden tesis edilen işlemde ve davanın reddi yolunda verilen kararda hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME
TALEP_EDENİN_İDDİALARI:
Davalı idare tarafından, dava konusu mezranın tamamen boşaltılmadığı bu nedenle 5233 sayılı Kanun kapsamında ödenmesi gereken herhangi bir maddi zarar bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ :Kararın düzeltilmesi isteminin kısmen kabulü ile Mahkeme kararının davacılardan ... yönünden 2577 sayılı Kanun'un 26. maddesinin birinci fıkrası hükmünün uygulanmasını teminen bozulması, diğer kısım yönünden istemin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
A- İdare Mahkemesi Kararının Davacılardan … Dışında Kalan Diğer Davacılar Yönünden İncelenmesi
Danıştay dava daireleri ile İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurullarının temyiz üzerine verilen kararları hakkında, ancak 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmaya devam edilen) 54. maddesinde yazılı nedenlerle kararın düzeltilmesi istenebilir. Davalı idarenin kararın düzeltilmesi dilekçelerinde öne sürdüğü hususlar ise, anılan maddede yazılı nedenlerden hiçbirine uymamaktadır.
B- İdare Mahkemesi Kararının Davacılardan ... Yönünden İncelenmesi
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kısmen kabulü ile Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesinin 04/10/2018 tarih ve E:2014/2662, K:2018/6666 sayılı kararının davacılardan ...'a ilişkin kısmı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Bitlis ili, Mutki ilçesi, … köyü, …(…) mezrasında ikamet eden davacılar murisinin, yaşanan terör olayları sebebiyle göç etmek zorunda kaldığından bahisle davacılar tarafından uğranıldığı iddia edilen zararların 5233 sayılı Kanun kapsamında tazmini istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Bitlis Valiliği Zarar Tespit Komisyonu Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik" başlıklı 26. maddesinde, "1. Dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik ve niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar; gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verilir. Dört ay içinde yenileme dilekçesi verilmemiş ise, varsa yürütmenin durdurulması kararı kendiliğinden hükümsüz kalır. 2. Yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçeler iptal edilir..." hükümlerine yer verilmiştir.
2577 sayılı Kanun'un 26. maddesi, 2. fıkrasında yer alan "Yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçeler iptal olunur" hükmünden kastedilen; münhasıran ölenin şahsına sıkı sıkıya bağlı olan, başkalarına devir ve temliki veya miras yoluyla intikali mümkün olmayan haklarla ilgili davalardır. Bunun dışında, Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca, ölene ait bulunan bütün haklar, mallar ve borçlar mirasçılara geçeceğinden, dava açılmakla mameleki niteliğe dönüşen haklar da ölenin mal varlığının bir bölümünü oluşturacağından, açılmış bulunan bu tür davaları ölenin mirasçılarının takip etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
UYAP sisteminden yapılan sorgulamada, davacı …'ın İdare Mahkemesi kararının verildiği 13/11/2013 tarihinden sonra, 02/01/2018 tarihinde vefat ettiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; İdare Mahkemesince davacının vefat etmiş olması ve uyuşmazlığın yalnız öleni ilgilendiren bir dava niteliğinde bulunmadığı gözetilerek, 2577 sayılı Kanunun 26. maddesi, 1. fıkrası uyarınca davayı takip hakkı kendisine geçen mirasçıların başvurmasına kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin karar düzeltme isteminin davacılardan …'a ilişkin kısım yönünden kabulüne, diğer kısımlar yönünden reddine,
2. 2577 sayılı Kanun'un 26. maddesi, 1. fıkrası hükmünün uygulanmasını teminen … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının davacılardan …'a ilişkin kısım yönünden BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 09/12/2021 tarihinde kesin olarak davacılardan …'a ilişkin kısım yönünden oy çokluğuyla, diğer kısımlar yönünden oy birliğiyle karar verildi.

(X)-KARŞI OY :

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 26. maddesinde, dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar, gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar, dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verileceği, yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçelerin iptal edileceği, dosyanın işlemden kaldırılmasına dair kararların diğer tarafa tebliğ edileceği kurala bağlanmıştır.
UYAP kayıtlarının incelenmesinden, davacılardan …'ın karar düzeltme aşamasında, 02/01/2018 tarihinde vefat etmiş olması nedeniyle yukarıda anılan Kanun hükmü uyarınca işlem tesis edilmesi gerektiği kuşkusuz ise de, İdare Mahkemesi kararının taraflara tebliğinden sonra davacılar tarafından verilen 14/01/2014 tarihli temyiz dilekçesinin davalı idareye 25/02/2014 tarihinde tebliğ edilerek dosyanın tekemmülü sağlandıktan, dolayısıyla dosya temyiz incelemesi yapılabilecek hale geldikten sonra, davacılardan ...'ın 02/01/2018 tarihinde vefat ettiği, diğer yandan dosya işlemden kaldırıldıktan sonra varsa davayı takip hakkı kendisine geçenlerin dosyanın işleme konulması talebiyle başvurmaları halinde yargılama safahatının geriye götürülmeyip kaldığı yerden devamının sağlanması, yargılama süresinin gereksiz uzatılmaması ve usul ekonomisi yönlerinden adil yargılanma hakkına daha uygun düşeceğinden Dairemizce bu aşamada temyiz incelemesi yapılarak gerekli olan kararın verilmesi ve davacı yönünden de 2577 sayılı Kanun'un 26. maddesi hükümlerinin bu kararın tebliğ safahatına yönelik olarak uygulanmak üzere dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerektiği oyuyla, temyize konu Mahkeme Kararının davacılardan …'a ilişkin kısmının salt davacının ölümü nedeniyle bozulması yönündeki çoğunluk kararına katılmıyorum.