MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı asıl ile davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacının davalı işyeri nezdinde 01.10.1981-01.07.1988 ile 01.09.1993-15.10.1998 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile “davacının 01/09/1996-31.12.1996 tarihleri arası 120 gün, günlük brüt 567,000 TL, 01/01/1997-31.03.1997 tarihleri arası 90 gün, günlük brüt 567,000 TL ücretle davalı işyerinde çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine” karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacı adına 15.11.1988-20.02.1991 tarihleri arasında dava dışı işyerince, 01.11.1994-31.12.1994 tarihleri arasında ... sicil numaralı davalıya ait inşaat işyerince, 01.07.1996-31.08.1996 tarihleri arasında ...sicil numaralı davalı işyerince, 01.04.1997-01.11.1998 tarihleri arasında yine ... sicil numaralı davalı işyerince Kurum’a hizmet bildiriminde bulunulduğu, davalı ... sicil numaralı işyerinin 01.05.1971-31.12.1998 tarihleri arasında pastahanecilik faaliyetinden dolayı Kanun Kapsamında olduğu, 28.02.1987 tarihinden itibaren davalı işyerinin vergi kaydının bulunduğu, ihtilaf konusu dönem bordrolarının getirtildiği, alınan bilirkişi raporunun dosyaya sunulduğu, duruşmalarda aynı zamanda davalı işyerinin bordrolu çalışanı olan davacı ve davalı tanıklarının dinlenildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, Mahkemece davacının dava dışı işyerince bildirilmiş olan hizmetleri öncesi dönem yönünden hak düşürücü süre nedeniyle hizmet tespiti isteminin reddine karar verilmiş olması yerinde ise de davalı işyerince davacı adına Kurum’a yapılan hizmet bildiriminin sona erdiği ve yeniden hizmet bildiriminde bulunulduğu 31.12.1994-01.07.1996 tarihleri arası dönem yönünden çalışma olgusunun her türlü şüpheden uzak bir şekilde belirlenmeden yazılı şekilde sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
Kabule göre de yargılamanın tüm aşamalarında davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirmediği halde davacı lehine vekalet ücretine karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
Yapılacak iş, uyuşmazlık konusu olan 31.12.1994-01.07.1996 tarihleri arası dönem yönünden davacıya davalıya ait inşaat işyerinden mi, pastahane işyerinden mi çalıştığını açıklattırarak alınacak cevaba göre bu işyerine ait dönem bordro tanıklarının beyanlarına başvurmak, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, emniyet ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer iş yerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı ve davalı işyeri ile davalı Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya ve davalılardan ..."a iadesine, 15.03.2018 gününde oybirliği ile karar verildi.