MAHKEMESİ : Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : SENDİKA KANUNLARINDAN KAYNAKLANAN
İLK DERECE
MAHKEMESİ : İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacılardan ... ve ... vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Asıl davada davacı ... vekili, davalı sendika İstanbul 2 nolu şubesinin olağanüstü genel kurulunun 21/02/2016 tarihinde yapılmasına gerek duyulmasına dair 19/01/2016 tarih ve 276 sayılı ... Genel Merkez Yönetim Kurulu kararının iptaline karar verilmesine talep etmiştir.
Asıl dava ile birleştirilmesine karar verilen ...28. İş Mahkemesi’nin 2016/767-2016/49 E.K. sayılı dosyasında ise davacı ... vekili, davalı sendika İstanbul 2 nolu şubesinin olağanüstü genel kurulunun 21/02/2016 tarihinde yapılmasına gerek duyulmasına dair davalı Sendika Genel Merkez Yönetim Kurulunun 19/01/2016 tarih ve 276 sayılı kararının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Asıl dava ile birleştirilmesine karar verilen İstanbul Anadolu 14. İş Mahkemesinin 2016/96-2016/60 E.K. sayılı dosyasında ise davacı ... vekili, davalı sendika İstanbul 2 nolu şubesinin olağanüstü genel kurulunun 21/02/2016 tarihinde yapılmasına gerek duyulmasına dair davalı Sendika Genel Merkez Yönetim Kurulunun 19/01/2016 tarih ve 276 sayılı kararının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Asıl dava ile birleştirilmesine karar verilen ...45. İş Mahkemesi’nin 2016/1102-2016/137 E.K. sayılı dosyasında ise davacı ... vekili, davalı sendikanın İstanbul 2 nolu şubesinin 21/02/2016 tarihinde icra edilen olağanüstü genel kurulunun iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, asıl ve birleşen davaların reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, ...28. İş Mahkemesinin 2016/767 esas sayılı davasının feragat nedeniyle reddine, asıl dava ile birleşen ...45. İş Mahkemesinin 2016/1102 İstanbul Anadolu 14. İş Mahkemesinin 2016/96 esas sayılı davalarının ise esastan reddine karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı davacılardan ... ve ... istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı davacılardan ... ve ... vekili temyiz kanun yoluna başvurmuştur.
Gerekçe:
6356 sayılı Kanun"un 9. maddesinde, genel kurulun, sendika ve şubelerin zorunlu organlarından olduğu belirtilmiştir. Genel kurulun görev ve yetkileri, aynı Kanun"un 11. maddesinde düzenlenmiş olup, maddeye göre, sendika organlarının seçimi yetkisi de genel kuruldadır. Bu itibarla, sendikanın yönetim, denetim ve disiplin kurulu üyelerinin belirlendiği genel kurulların, demokratik esaslar doğrultusunda icra edilmesi, sendika içi demokrasinin gerçekleşmesi yönünden son derece önemlidir. Bu cümleden olarak, bir sendikanın demokratik yapıya sahip olup olmadığına ilişkin en somut ölçüler genel kurulun yapısı ve işleyişinde aranmalıdır (Şahlanan, Fevzi: Sendikaların İşleyişinin Demokratik İlkelere Uygunluğu, İstanbul, 1980, sh.119).
Sendikalar hukukunda, tüzel kişiliğin sadece sendika genel merkezlerine ait olması ve sendika şubelerinin tüzel kişiliğinin bulunmaması sebebiyle, sendika şubelerine dava yöneltilemeyeceği söylenilebilirse de, şube genel kurulunun iptali davaları söz konusu olduğunda konuya ihtiyatla yaklaşmakta zaruret bulunmaktadır. Nitekim sendika şubelerinin, anılan davada taraf olarak yer almaması, şubelerin haklarını yeterince savunamama sonucuna yol açabilmekte ve bu durum da, 6100 sayılı Kanun"un 27. maddesinde ifade edilen hukuki dinlenilme hakkının ihlali neticesini doğurmaktadır.
Şu halde, şube genel kurulunun iptali davalarında, sendika genel merkezi ile sendika şubesi arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğu ve davanın, sendika genel merkezi yanında, ilgili sendika şubesine de yöneltilmesi gerektiği kabul edilmelidir. Nitekim yerleşik Yargıtay uygulaması da bu yöndedir (Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 09.06.2014 tarih, 2014/15387-2014/16184 E.K. sayılı ve Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 21.06.2011 tarih, 2011/27022-2011/18864 E.K. sayılı ilâmı).
Somut uyuşmazlıkta, birleşen ...45. İş Mahkemesi’nin 2016/1102-2016/137 E.K. sayılı dosyasında davacı vekili, davalı sendika İstanbul 2 nolu şubesinin 21/02/2016 tarihinde icra edilen olağanüstü genel kurulunun iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Dava, sendika genel merkezine karşı açılmış ve mahkemece de, genel kurulunun iptali talep edilen sendika şubesine davanın yöneltilmesi sağlanmamıştır. Yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere, şube genel kurulunun iptali davalarının sendika genel merkezi ile sendika ilgili şubesine yöneltilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, davacıya, davasını davalı sendika İstanbul 2 nolu şubesine de yöneltmesi için süre verilmesi, daha sonra sendika şubesine dava dilekçesinin tebliği ile ilgili şubenin göstereceği deliller toplandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekirken, taraf teşkili sağlanmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi hatalıdır.
Anılan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme sonucunda İlk Derece Mahkemesince yazılı şekilde hüküm tesisi ve bu karara karşı yapılan istinaf başvurularının esastan reddi kararı hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, bozma sebebine göre sair hususların bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine, 30/05/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.