MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, ... İş Sendikasınca akdedilen 7-14.dönem ve... İş Sendikasınca akdedilen 1-3.dönem toplu iş sözleşmeleri ve protokoller ücret zamları, kıdem terfileri, iyileştirmeler, grup ve pozisyonlardaki değişiklikler ile sözleşmelerin 32. maddeleri uyarınca Ek.1/a-b cetvellerinde belirtilen taban yevmiyeleri arasındaki farkların bazen eksik, bazen de hiç yansıtılmadığıını, ayrıca 2009 yılı için Çerçeve Protokolü ile 2.Dönem toplu iş sözleşmesi 38. maddesinde belirtilen 01.01.2009 tarihinde başlatılıp %0,84 oranında iyileştirme yapıldıktan sonra 2. yıl birinci altı ayda verilmesi gereken %3 zam uygulanmadığı gibi, 2. yıl ikinci 6 aylık zam tutarı olan %5,5 tutarındaki zammın da geç uygulandığını, sözleşmenin 33. maddesinde yer alan ve her yıl 1 Ocak tarihinde uygulanması gereken 1 TL kıdem terfi tutarının da yevmiyelere yansıtılmadığını, bu nedenle ücret ve buna bağlı olarak ilave tediye ve akdi ikramiyelerin eksik ödenmiş olduğunu öne sürerek ücret farkı, akdi ikramiye farkı ve ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle temyiz nedenlerine göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davacının dava tarihindeki yevmiyesinin doğru hesaplanıp hesaplanmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Öncelikle; 7. dönem toplu iş sözleşmesine dayalı 1991 yılı ikinci altı aylık ücret zammı oranı uyuşmazlık konusudur. 01.01.1990-31.12.1991 yürürlük süreli 7. dönem toplu iş sözleşmesinin ücret zammını düzenleyen 40/ll-c. maddesinde, toplu iş sözleşmesinin ikinci yılında gerçekleşecek Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü’nün (1987-100 bazlı) Kentsel Yerler Tüketici Eşya Fiyatları Türkiye Geneli endeks artış oranı (Aralık 1991 endeks sayısı/Aralık 1990 endeks sayısı) % 45’i aştığı takdirde aşan kısım 01.01.1992 tarihi itibariyle yeni dönem toplu iş sözleşmesinde dikkate alınacaktır, düzenlemesi yer almaktadır. 01.01.1992-31.12.1992 yürürlük süreli 8. dönem toplu iş sözleşmesinin yine ücret zammına ilişkin 40/l. maddesinde ise, toplu iş sözleşmesinin yürürlük tarihinden önce işyerinde çalışan sendika üyesi işçilerin 31.12.1991 tarihindeki günlük ücretlerine 01.01.1992 tarihinden geçerli olmak üzere % 50 oranında zam yapıldığı düzenlenmiştir. Görüldüğü üzere 8. dönem toplu iş sözleşmesi ile 7. dönem toplu iş sözleşmesinin 40/ll-c. maddesinde ifade edilen enflasyon farkı dikkate alınarak ücretlere zam yapılmıştır. Bu durumda 7. dönem toplu iş sözleşmesine göre ikinci altı aylık ücret zammı olarak % 26,1 artış oranının uygulanması hatalı olup, sözkonusu ücret zammının % 25 olarak tatbik edilmesi gereklidir.
Öte yandan; Mahkemece aldırılan 24.07.2013 tarihli kök bilirkişi raporunda dava tarihinde davacının yevmiyesi 77,51 TL olarak tespit edilmiş iken, sadece ödeme belgelerine göre fark alacakların yeniden hesaplanmasına ilişkin olduğu açıklanan 06.01.2016 tarihli ek bilirkişi raporunda son yevmiyenin 77,43 TL olduğu belirtilmiş, tespit edilen yevmiye farklılığının ise hangi sebepten kaynaklandığı belirtilmemiştir.
Açıklanan hali ile Mahkemece hükme esas alınan ek bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğundan söz etmek mümkün değildir.
Şu halde, Mahkemece davalının kök rapora itirazlarını da karşılayacak şekilde ek rapor alınmalı ve 7. dönem toplu iş sözleşmesine göre ikinci altı aylık ücret zammı olarak % 26,1 artış oranı uygulanmadan karar verilmelidir.
3-Kabule göre, taraflar arasındaki bir diğer uyuşmazlık talep aşımı yapılıp yapılmadığı konusundadır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 26. maddesi “Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.” hükmü uyarınca taleple bağlılık kuralına aykırı olarak talepten fazlasına karar verilmesi usule aykırıdır.
Somut uyuşmazlıkta; davacı yan, 04.04.2016 tarihinde harçlandırdığı ıslah dilekçesinde, 06.01.2016 tarihli bilirkişi raporunda hesaplanan miktardan zamanaşımına uğrayan kısmı düşerek talep ettiği alacak miktarının ücret farkı için dava dilekçesi ile birlikte toplam 1187,68 TL, ilave tediye farkı için 212,81 TL, ikramiye farkı için ise 220,20 TL olduğunu açıklamıştır. Mahkemece ıslah ile talep edilen miktarlar dikkate alınmaksızın hüküm kurulması talep aşımı mahiyetinde olup hatalıdır.
Ayrıca, Mahkemece ücret ve ikramiye farkı alacaklarına işletme kredilerine uygulan en yüksek faiz yürütülmüştür. Ne var ki; dava dilekçesinde bu alacaklara en yüksek mevduat faizi, ıslah dilekçesinde ise işletme kredilerine uygulan en yüksek faiz talep edilmiştir. O halde, bu alacaklara yasal olarak yürütülmesi gereken faizin işletme kredilerine uygulan en yüksek faiz olduğu dikkate alınarak ancak taleple de bağlı kalınarak, ücret ve ikramiye farkı alacaklarının dava dilekçesinde talep edilen miktarına “ işletme kredilerine uygulan en yüksek faizi aşmamak üzere en yüksek mevduat faizi”, ıslah ile talep edilen miktarına ise “işletme kredilerine uygulan en yüksek faiz” uygulanmalıdır.
Mahkemece bu hususlar gözetilmeden karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, 30.05.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.