Danıştay 13. Daire 2015/2650 Esas 2021/4096 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2015/2650
Karar No:2021/4096

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … İnşaat Mühendislik Müşavirlik Temizlik
Hizmetleri ve Medikal Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
(… Bakanlığı)…
VEKİLİ : I. Hukuk Müşaviri …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bolvadin Belediye Başkanlığı tarafından 28/06/2012 tarihinde açık ihale usulüyle gerçekleştirilen "Heybeli Termal Turizm İşletmesi Jeotermal ve Evsel Nitelikli A.A.T. Proje Fizibilite ve Zemin Etütleri ile Kanalizasyon Kollektör Hatlarına Ait Uygulama Projelerinin Hazırlanması" ihalesi uhdesinde bırakılan ve 31/07/2012 tarihinde söz konusu hizmet alımına ait sözleşme imzalanan davacı şirketin on gün süreli ihtara rağmen taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmediğinden bahisle 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 26. maddesi uyarınca 1 (bir) yıl süreyle kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin 10/05/2014 tarih ve 28643 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan davalı idare işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davacı şirketin, ilgili mevzuata göre Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından onaylanması gereken Bolvadin Belediyesi Heybeli Termal Turizm İşletmesi Atıksu Arıtma Tesisine ait projeleri üzerinde il müdürlüğünce yapılan inceleme neticesinde, 2012/9 sayılı Atıksu Arıtma/Derin Deniz Deşarjı Tesisi Proje Onayı Genelgesi doğrultusunda tespit edilen ve tamamlanması gereken eksikliklerin (projeyi hazırlayan …, …, …'ye ait imza sirküleri; …'na ait diploma, özgeçmiş, meslek odası kaydı; … ile yapılan sözleşmenin noter onaylı örneği; Genelgenin Ek-5-(n) maddesinde belirtilen yer altı suyu kullanım izin belgesi ve (h) maddesinde belirtilen Çevre Mühendislerine ait Çevre Mühendisleri odasından alacakları "Atıksu Arıtma Tesisi Proje Onay Sicil Belgesi") 11/01/2013 tarih ve 247 sayılı yazı ile davacı şirkete bildirildiği, ancak söz konusu eksikliklerin süresi içerisinde tamamlanmaması nedeniyle proje dosyasının Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından işlemden kaldırıldığı, bu husus işbu davadan ayrı bir uyuşmazlık konusu olmakla birlikte, projeleri onaydan geçmeyen davacı şirketin taahhüdünü sözleşmeye uygun olarak yerine getirmediğinin kabulünün gerekeceği, bu durumda, sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmeyen davacı şirketin bir yıl süreyle bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, Proje Teknik Şartnamesi'nde işin A, B, C ve D şeklinde etaplar hâlinde yapılacağı, etapların ihale dokümanında belirtilen hususlara ve iş programına uygun olarak yerine getirileceği ve her etap bitiminde idarenin tasdiki alınarak bir sonraki etaba geçileceğinin belirtildiği, A etabınının tamamlanarak idareye teslim edildiği, şartname gereği B etabına başlanabilmesi için A etabının tasdik edilmesi gerektiği hâlde idare tarafından her bir etabın münferit tesliminin kısmi teslim olduğu ve etapların tamamının aynı anda teslim edilmesi gerektiğine yönelik bildirimde bulunulmadan sözleşme süresinin bitmesinin beklendiği, sözleşmede öngörülen sürenin tamamlanmasından sonra 10 gün içerisinde bütün etapların teslimini öngören ihtarname çekildiği, ihtarname öncesinde ihale dokümanına uygun olarak A etabının teslimatı gerçekleştirilmiş olduğu hâlde ihtardan sonra işin tüm etaplarıyla yeniden teslim edildiği, işin süresinde tamamlanmadığından bahisle tesis edilen yasaklama kararında hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, işin süresinde teslim edilmediği, usulüne uygun olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
10/07/2018 tarih ve 30474 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 1 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın teşkilat, görev ve yetkileri yeniden düzenlenmiş, İçişleri Bakanlığı'nın hizmet birimlerinden olan Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü lağvedilerek bunun yerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın hizmet birimleri arasında Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü'ne yer verilmiş, 29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanun'un 28. maddesiyle 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 26. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise İçişleri” ibaresi “bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde İçişleri Bakanlığı; belediyeler ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise Çevre ve Şehircilik” şeklinde değiştirilerek mahalli idareler tarafından gerçekleştirilen ihale sözleşmelerinden kaynaklı kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararının Çevre ve Şehircilik Bakanı tarafından verileceği kurala bağlanmış, sonrasında 29/10/2021 tarih ve 31643 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 85 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın adı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak değiştirilmiştir.
Aktarılan mevzuat uyarınca İçişleri Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın davalı konumunda olduğu görülerek esasın incelenmesine geçildi.
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY:
Bolvadin Belediye Başkanlığı (Belediye) tarafından 28/06/2012 tarihinde açık ihale usulüyle Heybeli Termal Turizm İşletmesinden kaynaklanan jeotermal ve evsel nitelikli atıksu arıtma tesisi proje, fizibilite ve zemin etütleri ile kanalizasyon kollektör hatlarına ait uygulama projeleri ve inşaatlarının ihale dokümanlarının hazırlanması işlerini konu alan "Heybeli Turizm İşletmesi Jeotermal Nitelikli A.A.T. Proje Fizibilite ve Zemin Etütleri ile Kanalizasyon Kollektör Hatlarına Ait Uygulama Projeleri Hazırlanması" ihalesi gerçekleştirilmiştir.
İhale uhdesinde kalan davacı şirketle belediye arasında 31/07/2012 tarihinde hizmet alımına ait sözleşme imzalanmıştır.
Sözleşme uyarınca, imzalanma tarihinden itibaren 7 (yedi) gün içinde işe başlanılması ve A, B, C ve D şeklinde 4 etaptan oluşan işin işe başlama tarihinden itibaren 150 (yüz elli) takvim günü içerisinde tamamlanması öngörülmüştür.
"Ön Proje Raporu" olarak nitelendirilen A etabına ilişkin kısım davacı şirketin 24/09/2012 tarihli dilekçesi ekinde belediyeye teslim edilmiştir.
Davacı şirket 02/01/2013 tarihli dilekçe ile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'ne (İl Müdürlüğü) başvurarak proje onay safhası hakkında bilgi talebinde bulunmuştur.
Belediye tarafından 03/01/2013 tarihinde ihtarname konulu yazı hazırlanarak son teslim tarihi (02/01/2013) itibarıyla teslim edilmeyen sözleşme konusu projelerin yazının tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde teslim edilmesi gerektiği davacı şirkete bildirilmiştir.
Davacının 02/01/2013 tarihli bilgi edinme başvurusuna istinaden, il müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemiyle, onay için sunulan projenin inceleme aşamasında olduğu, 2012/9 sayılı Genelge doğrultusunda projenin sunulduğu 28/11/2012 tarihinden itibaren 30 iş günü içerisinde incelemenin tamamlanacağı davacı şirkete bildirilmiştir.
Davacı şirket tarafından 11/01/2013 tarihli dilekçe ile belediyeye başvuruda bulunularak, üstlenilen işin A etabının 24/09/2012 tarihinde teslim edildiği, söz konusu etabın onayı gerçekleştirilmeksizin bir sonraki etaba geçilemediği, bu nedenle teslim edilen etabın tasdik edilmesi talep edilmiştir.
İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işlemiyle, sözleşme konusu işlere ait projelerin onaylanmak üzere kurumlarına sunulduğu, ancak İçişleri Bakanlığı'nın 2012/9 sayılı Genelgesi doğrultusunda yapılan inceleme neticesinde; 1. Projeyi hazırlayan …, …, …'ye ait imza sirküleri, 2. …'na ait diploma, özgeçmiş, meslek odası kaydı, 3. … ile yapılan sözleşmenin noter onaylı örneği, 4. Genelgenin Ek-5-(n) maddesinde belirtilen yer altı suyu kullanım izin belgesi ve (h) maddesinde belirtilen Çevre Mühendislerine ait Çevre Mühendisleri odasından alacakları "Atıksu Arıtma Tesisi Proje Onay Sicil Belgesi"nin eksik olduğunun anlaşıldığı ve listelenen eksikliklerin "genelgede belirtilen süreler içerisinde" tamamlanması sonrasında proje onayının gerçekleştirileceği davacı şirkete bildirilmiştir.
Belediye tarafından 16/01/2013 tarihinde kısmi ifanın kabul edilmediği belirtilerek, süre gösterilmemekle birlikte ihtarname süresi sonunda işin tesliminin yapılmaması hâlinde sözleşmenin 4735 sayılı Kanun'un 20. maddesi uyarınca feshedileceği davacı şirkete bildirilmiştir.
Belediye tarafından 18/01/2013 tarihinde B, C ve D etaplarına yönelik projelerin teslim edildiğine dair tutanak düzenlenmiştir.
İl müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısı ile proje onayının gerçekleştirilebilmesi için belirtilen eksikliklerin tamamlanması gerektiğine yönelik bildiriminden sonra davacı şirket tarafından, söz konusu projeler 12/03/2013 tarihinde yeniden il müdürlüğüne sunulmuştur.
İl müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemiyle, 26/11/2012 tarihinde il müdürlüğüne sunulan ancak 2012/9 sayılı Genelge uyarınca eksiklikler bulunduğu ve anılan Genelgede belirtilen süreler içerisinde bu eksikliklerin tamamlanmasına yönelik … tarih ve … sayılı yazı üzerine, önceden belirtilen eksikliklerin 2013/4 sayılı Genelge'nin "Proje Sunumu ve Değerlendirilmesi" başlıklı III. paragrafın (ç) bendinde belirtilen 30 iş günü içerisinde tamamlanmadığı, anılan eksikliklerin 41. iş gününde tamamlandığından bahisle 2013/4 sayılı Genelge'nin IV. paragrafının (b) bendi uyarınca dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmiştir.
Bolvadin Belediye Başkanlığı'nın 09/04/2013 tarihli işlemiyle, davalı idareden (İçişleri Bakanlığı'ndan), projeleri onaydan geçmeyen ve proje dosyası işlemden kaldırılan davacı şirket hakkında taahhüdün yerine getirilmediğinden bahisle kamu ihalelerinden yasaklama işlemi tesis edilmesi talep edilmiştir.
30/04/2013 tarihli Bakan Olur'u ile, 4735 sayılı Kanun'un 25. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi ile 26. maddesi uyarınca davacı şirketin 1 (bir) yıl süreyle bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına karar verilmiştir.
Bu kararın 10/05/2014 tarih ve 28643 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanması üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun "İdarenin sözleşmeyi feshetmesi" başlıklı 20. maddesinde, "Aşağıda belirtilen hâllerde idare sözleşmeyi fesheder:
a) Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi,
...
Hâllerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir."; "Yasak fiil ve davranışlar" başlıklı 25. maddesinde, "Sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
...
f) Mücbir sebepler dışında, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmemek..."; uyuşmazlık tarihinde yürürlükteki hâliyle "İhalelere katılmaktan yasaklama" başlıklı 26. maddesinde ise, 25. maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, 4734 sayılı Kanun'un 2. ve 3. maddeleri ile istisna edilenler dâhil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, sözleşmeyi uygulayan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise İçişleri Bakanlığı tarafından verilir." kurallarına yer verilmiştir.
19/12/2002 tarih ve 24968 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliği'nin "Kabulde görülecek kusur ve noksanlar" başlıklı 10. maddesinde, "a) Kabul sırasında tespit edilen kusur ve noksanlıkların kabul yapılmasına engel olmayacak nitelikte bulunması hâlinde kabul tutanağı düzenlenir. Ancak kusur ve noksanlıklar tutanakta açıkça gösterilir ve tamamlanmaları için verilen süre tutanakta belirtilir. Bu şekilde tanzim edilen tutanaktan birer nüsha kontrol teşkilatına ve yükleniciye verilir. Kabul tutanağı, kusur ve noksanlıkların tamamlandığının kontrol teşkilatı tarafından tespit edilmesi ve bu tespitin, tutanağın altına yazılmasından sonra işleme konulur. b) Kabul sırasında tespit edilen kusur ve noksanlıklar kabule engel olacak nitelikte bulunduğu takdirde; kabulü engelleyen kusur ve eksiklikler bir tutanakla tespit edilir ve kabul işlemi yapılmaksızın kusur ve eksikliklerin giderilmesi için bir süre belirlenerek durum idareye bildirilir. Kabul muayenesi noksan ve kusurların giderilmesinden sonraya bırakılır. İdare bu kusur ve eksikliklerin giderilmesi hususunu yükleniciye bildirir. Muayene ve kabul komisyonunca öngörülen sürede kusur ve noksanlıklar yüklenici tarafından tamamlanmadığı durumda, idare Hizmet İşleri Genel Şartnamesi'nin 44. madde hükümlerine göre kusur ve noksanlıkları yüklenici nam ve hesabına tamamlatır veya eksik işler için tespit edilen bedel yüklenici için alacaklarından, yetmezse teminatından tahsil edilerek kabul işlemi tekemmül ettirilir." kuralı yer almaktadır.
04/03/2009 tarih ve 27159 sayılı Mükerrer Resmî Gazete'de yayımlanan Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin ekinde yer alan Hizmet İşleri Genel Şartnamesi'nin uyuşmazlık tarihinde yürürlükteki hâliyle "Sözleşmenin feshi ve işin tasfiyesi" başlıklı 54. maddesinde, "Sözleşme yapıldıktan sonra yüklenicinin taahhüdünden vazgeçmesi veya taahhüdün, şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi hâlinde, idarenin göndereceği bir uyarı yazısı ile ve nedenleri açıkça belirtilerek gereğinin yapılması için kendisine on günden az olmamak üzere belirli bir süre verilir. Verilen bu süre, sözleşme süresini etkilemeyeceği gibi gecikme cezasının uygulanmasını da engelleyemez. Bu süre içinde yüklenici, uyarı yazısındaki talimata uymazsa ayrıca protesto çekmeğe ve hüküm almağa gerek kalmaksızın idare, sözleşmeyi feshetmek hak ve yetkisine sahip olur." kuralına yer verilmiştir.
Heybeli Termal Turizm İşletmesi Jeotermal ve Evsel Nitelikli Atıksu Arıtma Tesisi Proje, Fizibilite ve Zemin Etütleri İle Kanalizasyon Kollektör Hatlarına Ait Uygulama Projeleri ve İnşaatlarının İhale Dökümanlarının Hazırlanması Hizmet Alımı İşi'ne Ait Atıksu Arıtma Tesisi Proje ve Fizibilite Hazırlanması Özel Şartnamesi'nin "Proje Tamamlama Süreleri ve Etapları" başlıklı 6. maddesinde, "Atıksu Arıtma Tesisi projelerinin yapımı kapsamındaki etaplar ana hatları ile aşağıda sıralanmıştır. Yüklenici tarafından bu etaplar iş programına uygun olarak yerine getirilecek, her etap bitiminde idarenin tasdiki alınarak bir sonraki etaba geçilecektir. Proje etapları şunlardır: Ön Proje (A Etabı), Arazi Çalışmaları ve Zemin Etütleri (B Etabı), Kesin Proje Raporu, Proses-Mimari Projeler ile Fizibilite Raporlarının Teslimi (C Etabı), Mekanik Projeler, Statik, Betonarme, Elektrik Projeleri, Projeler, Metrajlar, Şartnameler, Kolektör Hatları Uygulama Projeleri (D Etabı)"; "Etap (E) Projelerin Bakanlıkça Onaylanması" başlıklı 8. maddesinde, "Yapılan projeler, yüklenici tarafından Çevre ve Orman Bakanlığınca yayımlanan 2005/5 olan ‘Atıksu Arıtma Tesisi Proje Onayı Genelgesi’ ve konu ile diğer kanun yönetmelikler çerçevesinde düzenlenip Genel Müdürlüğe onay için süresinde başvuruda bulunacaktır. Genel Müdürlükçe onaylanan arıtma projeleri tamamlanmış olacaktır." düzenlemesi yer almıştır.
Heybeli Termal Turizm İşletmesi Jeotermal Nitelikli A.A.T. Proje Fizibilite ve Zemin Etütleri ile Kanalizasyon Kollektör Hatlarına Ait Uygulama Projeleri Hazırlanması Hizmeti Alımına Ait Sözleşme Tasarısı"nın "Ödeme yeri ve şartları" başlıklı 12. maddesinde, "Sözleşme bedeli Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:
Proje çizimi hizmeti yapıldıktan sonra, yüklenici ilgili Bakanlığa onaylatıldıktan sonra idare tarafından gerekli belgeler düzenlenecektir. Belgeler yükleniciye verilecek olup, ilgili bakanlık tarafından ödemeleri yapılacaktır. Bakanlık tarafından ayrılan ödenek sözleşme bedeline yeterli olmazsa kalan bedel idare tarafından ödenecektir."; "Teslim, muayene ve kabul işlemlerine ilişkin şartlar" başlıklı 20. maddesinde, "Bu işte kısmi kabul yapılmayacaktır. Sözleşme konusu iş tamamlandığında yüklenici (işin/ilgili kısmın) teslim alınarak kabul işlemlerinin yapılması için bu talebini içeren bir dilekçe ile idareye başvuracaktır. Bunun üzerine (yapılan iş/ilgili kısım), her türlü masrafı yükleniciye ait olmak üzere Bolvadin Belediye Başkanlığı İmaret Mah., Santral Cad., No:4/1 Bolvadin adresinde ve başvuru yazısının idareye ulaştığı tarihten itibaren 7 iş günü içinde teslim alınır. Yüklenici, işin teslimi için sözleşme ve ekleri uyarınca üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmemesi nedeniyle oluşan zarardan sorumludur. Teslim alınan işin muayene ve kabul işlemleri, "Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliği" ile Hizmet İşleri Genel Şartnamesi'nde yer alan hükümlere göre işin kabule elverişli şekilde teslim edildiği tarihten itibaren 15 iş günü içinde yapılarak kesin hesap raporu çıkarılır."; "İdarenin sözleşmeyi feshetmesi" başlıklı 26. maddesinde, "Aşağıda belirtilen hâllerde idare sözleşmeyi fesheder: a) Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, sözleşmede belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi, b) Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanun'un 25. maddesinde belirtilen yasak fiil ve davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi hâllerinde ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir." kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan kurallar uyarınca, yüklenicinin, taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi üzerine, sözleşmede belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az 10 (on) gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi hâlinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların gelir kaydedileceği ve sözleşmenin feshedilerek hesabın genel hükümlere göre tasfiye edileceği; mücbir sebepler dışında, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmemenin sözleşmenin uygulanması sırasında yasak olan fiil ve davranışlar arasında sayıldığı, bu fiil ya da davranışta bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, 4734 sayılı Kanun'un 2. ve 3. maddeleri ile istisna edilenler dâhil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verileceği kuşkusuzdur.
Davacı şirket ile Belediye arasında imzalanan sözleşmenin "Teslim, muayene ve kabul işlemlerine ilişkin şartlar" başlıklı 20. maddesinde, teslim alınan işin muayene ve kabul işlemlerinin, "Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliği" ile "Hizmet İşleri Genel Şartnamesi"nde yer alan hükümlere göre yapılacağı; "İdarenin sözleşmeyi feshetmesi" başlıklı 26. maddesinde ise, idarenin bu sözleşmede belirlediği süreyi ve açıklamaları içeren ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi hâlinde idarenin sözleşmeyi feshedeceği; Hizmet İşleri Genel Şartnamesi'nin "Sözleşmenin feshi ve işin tasfiyesi" başlıklı 54. maddesinde, taahhüdün, şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmemesi hâlinde, idarenin göndereceği bir uyarı yazısı ile ve nedenleri açıkça belirtilerek gereğinin yapılması için kendisine on günden az olmamak üzere belirli bir süre verileceği; işe ait Özel Şartname'nin "Etap (E) Projelerin Bakanlıkça Onaylanması" başlıklı 8. maddesinde, yapılan projelerin yüklenici tarafından, Çevre ve Orman Bakanlığı'nca yayımlanan 2005/5 sayılı ‘Atıksu Arıtma Tesisi Proje Onayı Genelgesi, konu ile ilgili diğer kanun ve yönetmelikler çerçevesinde düzenlenip Genel Müdürlüğe onay için süresinde başvurulacağı, Genel Müdürlükçe onaylanan arıtma projelerinin tamamlanmış olacağı belirtilmiştir.
Aktarılan ihale dokümanı ve sözleşme hükümleri uyarınca, davacı şirketin üstlendiği taahhüdün yerine getirilmesi bakımından hem sözleşmenin tarafı olan Belediyeye hem de sözleşmenin tarafı olmamakla birlikte sözleşme konusu projelerin onay mercii olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na karşı birtakım sorumluluklarının düzenlendiği, bunların gereği gibi yerine getirilmemesi hâlinde davacının ifaya zorlanması bakımından gerek Belediyenin gerekse Bakanlığın belirli yetkilerle donatıldığı, davacının sözleşme kapsamındaki sorumluluklarını yerine getirmeye zorlanmasına rağmen üstlendiği taahhüdü yerine getirmemesi hâlinde projelerin onayının gerçekleştirilemeyeceği ve sözleşmenin aktarılan mevzuatta ve sözleşmede öngörülen usul kurallarının yerine getirilmesi hâlinde feshedilebileceği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketle Belediye arasında 31/07/2012 tarihinde imzalanan sözleşme uyarınca üstlenilen işin 150 takvim günü içinde sonuçlandırılması gerektiği, davacı şirket tarafından A etabına ilişkin "Ön Proje Raporu"nun 24/09/2012 tarihinde Belediyeye sunulduğu, ancak davacının 02/01/2013 tarihinde il müdürlüğüne proje onay safhası hakkında bilgi talebinde bulununcaya kadar ifa edilen kısım hakkında bir değerlendirme yapılmadığı, 03/01/2013 tarihinde, Belediye tarafından sözleşme konusu projelerin son teslim tarihi olan 02/01/2013 tarihine kadar teslim edilmediği ve yazının tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde anılan projelerin teslimi gerektiği davacı şirkete ihtar edilirken il müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemiyle, onay için sunulan projenin inceleme aşamasında olduğu, 2012/9 sayılı Genelge doğrultusunda projenin sunulduğu 28/11/2012 tarihinden itibaren 30 iş günü içerisinde incelemenin tamamlanacağının davacı şirkete bildirildiği, dolayısıyla, 04/01/2013 tarihi itibarıyla sözleşme konusu projelerin il müdürlüğüne sunulmadığından bahsedilemeyeceği, il müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemiyle; sözleşme konusu işlere ait projelerin onaylanmak üzere kurumlarına sunulduğu, ancak İçişleri Bakanlığı'nın 2012/9 sayılı Genelge'si doğrultusunda yapılan inceleme neticesinde 4 başlık altında belirtilen şekli eksikliklerin olduğu ve listelenen eksikliklerin "genelgede belirtilen süreler içerisinde" tamamlanması sonrasında proje onayının gerçekleştirileceğinin davacı şirkete bildirildiği, bu arada Belediye tarafından 16/01/2013 tarihinde kısmi ifanın kabul edilmediği belirtilerek süre gösterilmeksizin ihtarname süresi sonunda iş teslimi yapılmaması hâlinde sözleşmenin 4735 sayılı Kanun'un 20. maddesi uyarınca feshedileceğinin davacı şirkete bildirildiği, davacı şirketin 18/01/2013 tarihinde B, C ve D etaplarına yönelik projeleri Belediyeye teslim etmesiyle 16/01/2013 tarihli ihtarın gereğini yerine getirmiş olduğu, il müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemiyle eksiklikler olduğu belirtilen projelerin 12/03/2013 tarihinde yeniden il müdürlüğüne sunulduğu, ancak il müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemiyle, 26/11/2012 tarihinde il müdürlüğüne sunulan ancak 2012/9 sayılı Genelge uyarınca eksiklikler bulunduğu ve anılan Genelgede belirtilen süreler içerisinde bu eksikliklerin tamamlanmasına yönelik … tarih ve … sayılı yazı üzerine, önceden belirtilen eksikliklerin 2013/4 sayılı Genelge'nin "Proje Sunumu ve Değerlendirilmesi" başlıklı III. paragrafın (ç) bendinde belirtilen 30 iş günü içerisinde tamamlanmadığı, anılan eksikliklerin 41. iş gününde tamamlandığından bahisle 2013/4 sayılı Genelge'nin IV. paragrafının (b) bendi uyarınca dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
İl Müdürlüğünün şekli eksikliklerin bildirimine konu … tarih ve … sayılı işleminde, eksiklilerin 2012/9 sayılı Genelge'de belirtilen süreler içerisinde tamamlanması öngörülerek davacı şirkete yükümlülüklerini hangi süre içerisinde yerine getirmesi gerektiğinin açıkça belirtilmediği, proje dosyasının işlemden kaldırılmasına konu … tarih ve … sayılı il müdürlüğü işleminde ise, önceden belirtilen eksikliklerin 2013/4 sayılı Genelge'nin "Proje Sunumu ve Değerlendirilmesi" başlıklı III. paragrafının (ç) bendinde belirtilen 30 iş günü içerisinde tamamlanmadığı, anılan eksikliklerin 41. iş gününde tamamlandığından bahisle 2013/4 sayılı Genelge'nin IV. paragrafının (b) bendi uyarınca dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmekle, davacı şirketin yerine getirmekle yükümlü kılındığı hususlarla gereğini yerine getirmediğinden bahisle sorumlu kılındığı fiillerin örtüşmediği, başka bir anlatımla, 2012/9 sayılı Genelge'de belirtilen süreler içerisinde eksikliklerin bu Genelge'ye uygun olarak tamamlanması istenen davacı şirkete 2013/4 sayılı Genelge'de belirtilen süreler içerisinde ve bu Genelge'de belirtilen şekilde eksikliklerin yerine getirilmediğinden bahisle tesis edilen dosyanın işlemden kaldırılması işleminin sonuçlarının davacının sözleşme kapsamındaki taahhüdünü yerine getirmemesi olarak kabul edilemeyeceği sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda, davacı şirketin sözleşme ile üstlendiği taahhüdü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirip getirmediğinin 18/01/2013 tarihinde Belediyeye teslim edilen projeler üzerinden incelenmesi ve değerlendirilmesi gerekirken, il müdürlüğünün usulüne uygun olarak tesis edilmediği anlaşılan dosyanın işlemden kaldırılması işlemine dayalı olarak tesis edilen davacı şirketin 1 (bir) yıl süreyle bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 01/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.