Danıştay 10. Daire 2019/715 Esas 2021/5985 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/715
Karar No : 2021/5985

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Valiliği / ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Şanlıurfa ili, Akçakale ilçesi, ... köyü'nde 3083 sayılı Kanun uyarınca yürütülen toprak dağıtım projesi kapsamında toprak dağıtımına hak kazanan davacı tarafından, hak sahibi olduğu toprağın teslim edilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddedilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince; Danıştay Onuncu Dairesinin 24/05/2018 tarih ve E:2016/15460, K:2018/1930 sayılı bozma kararına uyularak, davalı idare tarafından toprak dağıtımına ilişkin iş ve işlemlerin, mevzuata uygun olarak gerçekleştirildiği, Bakanlık oluru alınarak 25/11/2014 tarihinde toprak dağıtımında hak sahibi olanlar adına planlanan taşınmazların tescilinin yapılması için yazı yazıldığı, 11/12/2014 tarihinde borçlanma ilanı yapıldığı, dolayısıyla işlemlerin tamamlanması aşamasına gelindiği, davalı idarenin hukuka aykırı bir işleminin bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, toprak dağıtımının davalı idarece keyfi olarak durdurulmasının hukuka aykırı olduğu, haklı beklenti ve hukuki güvenlik ilkelerinin ihlal edildiği, kendisine haksızlık yapıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.



TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Şanlıurfa ili, Akçakale ilçesi, ... köyünün de içinde bulunduğu bölge, 16/06/1986 tarih ve 19316 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 3083 sayılı Kanun uyarınca "Uygulama Alanı" ilan edilmiş, Sevimli köyünde yapılan dağıtım ilanı sonucu davacı tarafından 25/10/2005 tarihli beyannameyle toprak talep edilmiş, bu talebi 03/05/2007 tarihinde uygun bulunmuş, 29/02/2008 tarihinde geçici hak sahipliği listesi, 24/02/2009 tarihinde kesin hak sahipliği listesi ve 27/09/2011 tarihinde de dağıtılacak topraklar için takdir edilen bedellere ilişkin liste ilan edilmiştir.
Davacı tarafından, hak sahibi olduğu toprağın bir an önce kendisine teslim edilmesi için başvuruda bulunulmuş, bu başvurunun ... tarih ve ... sayılı dava konusu işlem ile "... Köyü'nün Toprak Dağıtım Projesinin son aşaması olan Taahhütname ve Borçlanma Senetlerinin Tanzimi ve İlanı aşamasında olduğu görülmektedir. Söz konusu projenin uygulanması hedeflenmekle birlikte, Sevimli Köyü'nde ikamet eden ve dağıtımın yapılmasını istemeyenlerin taleplerinin yanı sıra, hak sahibi olan çiftçiler tarafından da dağıtımın tamamlanması yönünde talepler olduğu ve sosyal huzursuzluklar çıkacağı endişesiyle projenin zamana yayarak, problemlerin bertaraf edilmesinden sonra uygulanmasının ... yerinde olacağı"ndan bahisle reddedilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu'nun "Amaç" başlıklı 1. maddesinde, Kanun'un amacının, toprağın verimli şekilde işletilmesini, işletilmesinin korunmasını, birim alandan azami ekonomik verimin alınmasını, tarım üretiminin sürekli olarak artırılmasını, değerlendirilmesini ve buralarda istihdam imkanlarının artırılmasını, yeterli toprağı bulunmayan topraksız çiftçilerin zirai aile işletmeleri kurabilmeleri için Devlet mülkiyetinde bulunan topraklarla topraklandırılmalarını, desteklenmelerini, eğitilmelerini sağlamak olduğu belirtilmiş; aynı Kanun'un 8. maddesinde de, "...Tarım toprağının dağıtımından faydalanacaklar ile bunlarda aranacak şartlar ve dağıtımda gözönünde bulundurulacak sıra ve öncelikler, yönetmelikle tespit edilir." hükmüne yer verilmiştir.

Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu Uygulama Yönetmeliği'nin 33. maddesinde, Genel Müdürlüğün emrine geçen arazinin hak sahibi çiftçilere yönetmelik hükümlerine göre dağıtılacağı; 35. maddesinde, dağıtımda hak sahiplerinin tespiti işlemlerinin Bölge Müdürlüğü elemanları arasından seçilen bir başkan ve iki üye olmak üzere üç kişiden oluşan bir komisyon marifetiyle yürütüleceği; 38. maddesinde, hak sahipliği tesbit komisyonunun, verilen beyanname ve belgelerin gerçeğe uygun olup olmadıklarını inceleyerek yapacağı değerlendirmeye göre geçici hak sahibi listesini hazırlayacağı ve bu listeyi köy veya beldede onbeş gün süre ile askıya çıkartacağı, askı süresi içinde yapılan itirazların, komisyonca değerlendirilerek geçici hak sahipliği listesinde, gerekli değişikliklerin yapılacağı, kesinleşen listenin de, mahallinde alışılmış usullerle ilan edileceği; 40. maddesinde, tesbit edilen hak sahibi listesindeki çiftçilerin, Bölge Müdürlüğünce hazırlanan ve Genel Müdürlükçe onaylanan dağıtım projelerine göre topraklandırılacağı, bunların borçlandırılmaları ve dağıtılan toprakların adlarına tescil işlemlerinin bu Yönetmelik hükümlerine göre Bölge Müdürlüğünce sağlanacağı belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davacının toprak talep beyannamesinin 25/10/2005 tarihinde alındığı, 29/02/2008 tarihinde geçici hak sahipliği listesi, 24/02/2009 tarihinde ise kesin hak sahipliği listesinin ilan edildiği, davacının hak sahibi olduğu toprağın kendisine teslim edilmesine yönelik başvurusunun, ... köyünün dağıtımın son aşaması olan taahhütname ve borçlanma senetlerinin tanzimi ve ilanı aşamasında olduğu, projenin uygulanması hedeflenmekte ise de sosyal huzursuzluk çıkacağı endişesiyle projenin zamana yayılarak problemlerin bertaraf edilmesinden sonra uygulanmasının yerinde olacağı şeklindeki hukuki ve somut olmayan bir gerekçeyle 27/06/2013 tarihinde reddedildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, toprak talep beyannamesinin alındığı 25/10/2005 tarihinden, davacının talebinin reddedildiği 27/06/2013 tarihine kadar yaklaşık 8 yıl gibi bir sürenin geçtiği göz önünde bulundurulduğunda, davacıya hak sahibi olduğu toprağın teslim edilmemesinin, söz konusu toprağın uzun bir süre kullanılamaması sonucunu doğurduğu, bu durumun ise 3083 sayılı Kanun'un yukarıda belirtilen amaçlarına aykırı olduğu gibi, hukuki belirlilik prensibine de aykırılık teşkil ettiği ve davacının mağduriyetine sebebiyet verdiği sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Öte yandan, gerekli şartları sağlayarak 3083 sayılı Kanun ve Uygulama Yönetmeliği uyarınca kesin hak sahipliği listesinde yer alan, böylece toprak dağıtımına hak kazanan davacının, dağıtımın son aşamasına gelindiği de gözetildiğinde, söz konusu arazinin tesliminin yapılması yönünde haklı bir beklentisinin oluştuğu da açıktır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki ... İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01/12/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.