Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2021/13145 Esas 2022/1005 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 9. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 3. İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen karar, süresi içinde taraflar vekillerince istenilmiş ve davacı vekilince duruşma talep edilmiş ise de; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369. maddesi gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten sonra Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:


Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarında davalı ... işçisi olarak görünmesine rağmen, davalı ... İdaresinin asıl işi kapsamında kamyon şoförü olarak çalıştığını, davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu ileri sürerek davacının baştan itibaren davalı ... İdaresinin işçisi olduğunun tespiti ile bir kısım fark işçilik alacaklarının davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, Köylere Hizmet Götürme Birliğinin 5355 sayılı Kanun'a göre kurulan ve ayrı bir tüzel kişiliği olan kurum olduğunu, davacının kendi iradesiyle Köylere Hizmet Götürme Birliği ile sözleşme imzaladığını, müvekkili idarenin köylere yönelik işlerini Birlik aracılığı ile yapmasının kanuni bir işlem olduğunu, bu sebeple muvazaa iddiasını kabul etmediklerini beyan ederek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Diğer davalı ... davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince verilen davanın reddine dair karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuş olup, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına dair kararı üzerine, yeniden yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulü ile hüküm altına alınan alacakların davalılardan müştereken müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilerek, davalı ... aleyhine açılan davanın husumetten reddine, davalı ... aleyhine açılan davanın ise kısmen kabulüne dair yeniden hüküm kurulmuştur.
Temyiz Başvurusu:
Karar, davacı vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekilince temyiz edilmiştir
Gerekçe:
Davalı ... Temyizi Yönünden :
Hukuk mahkemelerinin kanunlarla kesin olduğu belirtilenler dışındaki kararlarının kanun yolu denetimi, 5235 sayılı Kanun ile kurulan bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçtiği 20.07.2016 tarihine kadar sadece Yargıtay tarafından "Temyiz yolu ile " yapılmakta iken, 5235 sayılı Kanun ile kurulan bölge adliye mahkemelerinin 20.07.2016 tarihinde faaliyete geçirilmesi üzerine kanun yolu denetimi iki kademeli hale gelmiştir. Başka bir deyişle İlk Derece Mahkemelerinin 20.07.2016 tarihinden sonra verdiği kararlara karşı doğrudan temyiz yolu kapatılmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'ndaki yeni düzenleme ile getirilen istinaf kanun yolu, İlk Derece Mahkemesi ile temyiz incelemesi arasında, ikinci derece bir denetim mekanizması ve kanun yoludur.
İstinaf kanun yolu uygulamasında, İlk Derece Mahkemesi kararından sonra, karar önce istinaf denetimine tâbi tutulmakta, istinaf denetiminden sonra temyiz yolu açıksa temyize başvurulmaktadır. Böylece önce İlk Derece Mahkemesinde ilk derece yargılaması yapılarak karar verilmekte, ardından Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf incelemesi ile vakıa ve hukukilik denetimi yapılmakta, son olarak da Yargıtay’ca temyiz incelemesi yapılmaktadır.
Yeni sistemde temyiz edilen karar İlk Derece Mahkemesinin kararı değil, bölge adliye mahkemesinin kararıdır. Artık İlk Derece Mahkemesi kararının doğrudan temyiz edilmesi mümkün değildir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun yargılama sitemine göre İlk Derece Mahkemesinin kesin olmayan kararına karşı önce istinaf yoluna başvurulabilmekte; istinaf başvurusunda bulunulmaması halinde karar kesinleşmektedir.
Bölge adliye mahkemesince, istinaf başvurusu üzerine başvuran tarafın istinaf başvurusunun usulden/esastan reddine karar verilebilir veya İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırarak yeniden hüküm kurulabilir. Bölge adliye mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusu reddedilen tarafın ya da istinaf incelemesi sonucunda İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak yeni karar verilmesi halinde aleyhine karar verilen tarafın temyiz hakkı bulunmaktadır.
Taraflardan birisinin İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı istinaf başvurusunda bulunmaması halinde kamu düzenine aykırılık yok ise, diğer taraf lehine usuli kazanılmış hak oluşacaktır.
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı istinaf kanun yoluna başvurmayan veya süresini geçirdiği için istinaf kanun yoluna başvuramamış olan tarafın, karşı tarafın istinaf talebi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddi halinde temyiz kanun yoluna başvurmasında hukuki yararı yoktur. Bunun gibi, Bölge Adliye Mahkemesinin esas hakkında verdiği yeni kararlarda, istinaf kanun yoluna başvuruda bulunmayan tarafın aleyhine hüküm tesis edilmemişse yine temyiz kanun yoluna başvuruda hukuki yararı olmaz. Başka bir deyişle istinaf başvurusunun reddi halinde bölge adliye mahkemesi kararına karşı temyiz hakkı sadece istinaf başvurusu reddedilen tarafa ait olup, İlk Derece Mahkemesi kararını istinaf etmeyen tarafın temyiz hakkı bulunmamaktadır.
Somut uyuşmazlıkta, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın kısmen kabulüne dair karara karşı sadece davalı ... tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur. Bölge Adliye Mahkemesince bu davalının istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davalı ... aleyhine açılan davanın husumetten reddine, diğer davalı ...'nin ise “herhangi bir istinaf talebi olmadığından, bu davalı yönünden kurulan hüküm inceleme dışı bırakılarak” davanın kısmen kabulüne dair yeniden hüküm kurulmuştur. Davalı ... aleyhine kurulan hüküm, İlk Derece Mahkemesi hükmü ile aynı olup, hükmedilen alacak miktarlarında bir değişiklik söz konusu değildir. Bu halde, istinaf yoluna başvurmayan ve istinaf mahkemesince de aleyhine İlk Derece Mahkemesince tesis edilen karardan farklı bir karar verilmeyen davalı ... Birliğinin bölge adliye mahkemesi kararını temyiz etmesi mümkün değildir. Zira, bölge adliye mahkemesinin kararı ile davalı ... yönünden önceki karardan farklı bir durum oluşmuş değildir.
Açıklanan nedenlerle; davalı ... Birliğinin Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyiz etme hakkı olmadığı anlaşıldığından temyiz isteminin REDDİNE, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Davacı ve Davalı ... Temyizi Yönünden :
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, taraflar arasındaki sözleşmeye, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davacının ve davalının yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/1. maddeleri uyarınca ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere yükletilmesine 25.01.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.