Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2021/12570 Esas 2022/1017 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 30. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 30. İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, süresi içinde temyizen incelenmesi davalılar vekillerince istenilmesi ve davalı ...Ş. vekilince duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 25/01/2022 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı ...Ş. adına kimse gelmedi. Diğer davalı .... A.Ş. adına vekili Avukat ... geldi. Karşı taraf adına vekili Avukat ... geldi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin ... Bisküvi San. A.Ş.’de 16.06.1989 yılında çalışmaya başladığını, 08.02.2005 tarihine kadar ... Bisküvi San. A.Ş. işçisi olarak forklift operatörü görevi ile çalıştığını, işin alt işveren diğer davalı ...Ş.'ye verilmesi üzerine aynı çalışma koşulları ile davalı ...Ş.'de çalışmaya başladığını, buradaki çalışmasının iş sözleşmesinin emeklilik nedeni ile sona erdiği 01.07.2016 tarihine kadar kesintisiz devam ettiğini,yükleme işinin ... Lojistik Hizmetleri A.Ş.'ye verilmesi üzerine müvekkilinin aynı çalışma koşullarında alt işveren de çalışmaya başladığını, alt işverenin ...’in çalışma koşullarını bir yıl uyguladıktan sonra sürenin sonunda ücretlere zam yapmamış olduğunu, belirtilen sosyal hak ve yardımların emeklilik tarihi yaklaştıkça kademeli olarak kesilmiş olduğunu, çalışma koşullarında esaslı değişiklik yapıldığını, alt işverenin yaklaşık bir yıldan sonra müvekkilinin maaşına zam yapmadığı gibi en son 2016 yılı başında ücreti asgari ücrete eşitlemek için diğer gelirler 2 sütunundan aldığı aylık sabit ücretin de kesinti yaparak maaşa ilave ettiğini,müvekkili ile aynı durumda olan ... tarafından ... 9. İş Mahkemesi’nin 2011/229 esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, dava sonucu fark kıdem tazminatının kabulüne, fark ücret alacağının reddine karar verildiği temyiz üzerine, Yargıtay’ın fark alacağının reddinin 4857 sayılı İş Kanunun 22. ve 62. maddelerine aykırı olduğu gerekçesi ile kararın bozulduğunu, 4857 sayılı Yasa gereğince müvekkilinin çalışmaya başlamasından itibaren bir yıl sonra ücreti ve sosyal haklarının rızası dışında kısıtlanmasının iş şartlarında esaslı değişiklik oluşturduğundan geçersiz olduğunu belirterek fark ücret ve kıdem tazminatının davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Hiz. A.Ş vekili, iddialara dayanak olarak gösterilen ... tarafından açılmış olan davanın emsal olarak alınamayacağını, çalışma koşullarında yapılan esaslı değişikliğin işçi tarafından 01.03.2006 tarihine yazılı olarak kabul edildiğini, anılan emsal ücret dosyasında Yargıtay’ın kararının ücrete ilişkin değişikliklerin esaslı değişiklik olup, işçi tarafından altı iş günü içinde yazılı olarak kabul edilmemesi halinde uygulanamayacağını belirttiğini,davacı asilin imzasını haiz bordrolardaki değişiklik konulu yazının davacının onayına sunulmuş olduğunu, 01.03.2006 tarihinde yapılan değişiklik ile öncesinde yılda 4 defa yapılan ikramiye ödemesinin 12’ye bölünerek yapılan aynı yardımların değerleri tespit edilerek nakdi ödemeye dönüştürülerek bordroya yansıtıldığını ve aylık ücret ile birleştirilerek ödenmeye başlandığını, işyeri uygulamasındaki bu değişikliğin davacının kabulüne sunulmuş olduğunu ve yazılı onay alınarak uygulamaya geçildiğini,davacının iş sözleşmesini istifa ederek sona erdirdiğini, ancak uzun süre çalıştığı için hak kazanmamış olduğu halde kıdem tazminatının ödenmiş olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı .... A.Ş davaya cevap dilekçesi sunmamıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b.1 maddesi gereğince ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu :
Kararı,davalılar vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, taraflar arasındaki sözleşmeye, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalılar vekillerinin aşağıdaki bendin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının ücret miktarındaki değişikliğin 4857 sayılı İş Kanunu'nun 22. maddesi kapsamında geçerli olup olmadığıdır.

4857 sayılı Kanun’un “Çalışma Koşullarında Değişiklik ve İş Sözleşmesinin Feshi’’ başlıklı 22. maddesinde işyeri şartlarında yapılacak esaslı değişikliklerin yapılabilme şartları düzenlenmiştir. Anılan hükme göre; “İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde, kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir sebebe dayandığını veya fesih için başka bir geçerli sebebinin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 17 ila 21’inci madde hükümlerine göre dava açabilir. Taraflar aralarında anlaşarak çalışma şartları her zaman değiştirebilir. Çalışma koşullarında değişiklik geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulamaz.” denilmektedir.
İşyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği işveren ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamayacaktır.
4857 sayılı Kanun’un 22. maddesinin birinci fıkrasının asıl konuluş amacı işverenin tek taraflı değişiklik işlemlerine karşı işçiyi korumak; işçinin isteği dışında işini, işyerini ve diğer çalışma şartlarını değiştirecek işveren davranışlarına engel olmaktır. Öte yandan 4857 sayılı Kanun’un 62. maddesinde, her türlü işte uygulanmakta olan çalışma sürelerinin kanuni olarak daha aşağı sınırlara indirilmesi veya işverene düşen kanuni bir yükümlülüğün yerine getirilmesi sebebiyle ya da bu Kanun hükümlerinden herhangi birinin uygulanması sonucuna dayanılarak işçi ücretlerinden her ne şekilde olursa olsun eksiltme yapılamayacağı belirtilmiştir. 4857 sayılı Kanun’un 62. maddesinde düzenlenen ücretlerde indirim yapılamayacağı yasağı, işverenin tek taraflı indirim yapamaması ile ilgilidir. Taraflar karşılıklı anlaşarak ve ileriye dönük her zaman asgari ücretin altına inmemek şartıyla ücrette indirim yapabilirler. Zira işyerinin ekonomik şartları bunu zorunlu kılabilir ve işçi işsiz kalmamak için işçi bunu kabul edebilir.
Somut uyuşmazlıkta,davacı işçi davalı .... Anonim Şirketinde çalışmakta iken yükleme işinin diğer davalı alt işveren ... Lojistik Hiz. Anonim Şirketine verilmesi üzerine aynı koşullarda bu Şirkette çalışmaya başladığını,alt işveren Şirketin diğer davalı .... Anonim Şirketindeki çalışma koşullarını bir yıl uyguladıktan sonra ücretlere zam yapmadığını, sosyal hak ve yardımlarının kademeli olarak kesildiğini, ücreti ve sosyal haklarının rızası dışında kısıtlanmasının iş şartlarında esaslı değişiklik olduğundan geçersiz olduğunu belirtmiş, davalı ... Hiz. Anonim Şirketi ise davacının çalışma koşullarında yapılan esaslı değişikliği 01.03.2006 tarihinde yazılı olarak kabul ettiğini savunmuştur. Dosya kapsamında bulunan 28.02.2006 tarihli bordrolarda uygulanacak değişikliklere ilişkin belgede ödenen sosyal yardımların tek bir rakam altında toplanarak 234,60 TL olarak ödeneceği, dört maaş ikramiyesinin her aya dağıtılmak suretiyle ödeneceği,ayrıca çalışma şartlarına ilişkin yedi maddelik teklifin ve bu düzenlemeye göre belirlenen ücret miktarınında belirtildiği bordronun belirlendiği,davacının el yazısı ile tebliğ edilen bu şartları 01.03.2006 tarihinden itibaren kabul ettiğini belirttiği anlaşılmaktadır.Her ne kadar İlk Derece Mahkemesince Dairemizin emsal bozma kararına atıf yapılarak davacının fark ücret ve kıdem tazminatı hüküm altına alınmış ise de; emsal dava dosyası incelendiğinde davacının çalışma koşullarındaki değişikliği kabul ettiğine yazılı rızasının bulunmadığı sabittir. Bölge Adliye Mahkemesi gerekçesinde 28.02.2006 tarihli davacının ismi ve imzasını taşıyan belgenin ücretin düşürülmesine muvafakat niteliğinde olmadığı,bordro sadeleştirmeye ilişkin olduğu, İş Kanunu 22. madde kapsamında kabul edilemiyeceğini belirtmiş ise de; belge içeriği incelendiğinde ücret miktarının ve sosyal yardımların hangi miktar üzerinden ödeneceğinin tespit edildiği,yeni çalışma şartlarına ilişkin olarak teklifin bulunduğu,bu nedenle çalışma koşullarında değişiklik içerdiği anlaşılmaktadır.Hal böyle olunca İlk Derece Mahkemesince davacının talep ettiği fark ücret ve kıdem tazminatı alacaklarının reddine karar verilmesi gerekli iken yazılı gerekçe ile kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, davalı .... A.Ş. Yararına takdir edilen 3.815,00 TL duruşma vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 25.01.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.