MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında birleştiririlerek görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece asıl ve birleştirilen davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar asıl davada davalı Hazine, birleştirilen davada davalı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."nün raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Asıl ve birleştirilen dava, 5737 Sayılı Yasanın 30.maddesine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.
Asıl ve birleştirilen davada davacı, davalılar adına kayıtlı bulunan 889 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11 ve 13 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde bulunan eski eser şerhli yapının Ömer Paşa Vakfının vakfiyesinde belirtilen bedesten olduğunu, 5737 Sayılı Yasanın 30.maddesi uyarınca taşınmazın vakfı adına tescili gerektiğini ileri sürerek tapu iptal ve tescile karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... Belediyesi, husumet itirazında bulunmuş, davalılar Hazine ve Muratpaşa Belediyesi ise, taşınmazların vakıf yoluyla meydana gelmediğini, vakıf kültür varlığı niteliğinde olmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Asıl ve birleştirilen davanın kabulüne, davalı ... Belediyesi yönünden husumet nedeniyle davanın reddine ilişkin olarak verilen karar Dairece “...Hâl böyle olunca; çekişme konusu tüm taşınmazların kadastro tespitine dayanak belgeler getirtilmek suretiyle vakıf yoluyla meydana gelip gelmediklerinin saptanması, öte yandan yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda taşınmazların “vakıf kültür varlığı” niteliğine haiz olup olmadıklarının 2863 Sayılı Yasa hükümleri de gözetilerek tabiat ve kültür varlıkları ile muhafazası gerekli tarihi veya mimari kıymeti haiz eski eserlerden ve vakıf mevzuatından anlayan, aralarında sanat tarihçisi veya arkeolog niteliğini haiz kişilerin de bulunduğu bilirkişi heyeti ile mahallinde keşif icra edilerek her bir taşınmaz yönünden 5737 Sayılı Yasanın 30.maddesindeki koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğinin ayrı ayrı değerlendirme yapılarak açıklığa kavuşturulması ve varılacak sonuç çerçevesinde karar verilmesi gerekirken anılan hususların gözardı edilmiş olması doğru değildir. Kabule göre de; 5737 Sayılı Yasanın 30. maddesi uyarınca “mazbut vakfı” adına tescil kararı verilmesi gerekirken davacı
... İdaresi adına tescile karar verilmiş olması da isabetsizdir...” gerekçesiyle bozulmuş, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde asıl ve birleştirilen davanın kabulüne, davalı ... Belediyesi yönünden verilen karar kesinleştiğinden karar verilemesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Hemen belirtilmelidir ki, mahkemenin Yargıtay"ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğar. Diğer taraftan yerel mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu müessese, mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararındaki esas çerçevesinde işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirir (09.05.1960 gün, 21/9 sayılı ...).
Eldeki davada; bozmaya uyulmakla ilgilileri yönünden usulü kazanılmış hak doğmasına karşın bu temel usul kuralı gözardı edilerek bozma gerekleri yerine getirilmemiştir.
Şöyle ki; Dairenin 07.04.2016 tarih ve 2016/1802 Esas, 2016/4300 Karar sayılı ilamında, çekişme konusu tüm taşınmazların kadastro tespitine dayanak belgeler getirtilmek suretiyle vakıf yoluyla meydana gelip gelmediklerinin saptanması, taşınmazların “vakıf kültür varlığı” niteliğine haiz olup olmadıklarına ilişkin rapor alınması gerektiği belirtilmiş olup, bozma sonrası alınan bilirkişi raporunda taşınmazların vakıf yoluyla vücuda gelip gelmediği, vakıf kültür varlığı olup olmadığı tespit edilmemiştir.
Hâl böyle olunca; hükmüne uyulan önceki bozma ilamında gösterildiği şekilde işlem yapılıp karar verilmesi gerekirken bu husus gözardı edilerek yazılı şekilde karar verilmiş olması isabetsizdir.
Kabule göre de, 5737 Sayılı Yasanın 30.maddesi uyarınca “mazbut vakfı” adına tescil kararı verilmesi gerekirken davacı ... İdaresi adına tescile karar verilmiş olması doğru olmadığı gibi birleştirilen dava yönünden dava konusu 889 ada 13 parsel sayılı taşınmazın dava tarihi itibariyle keşfen belirlenen değeri üzerinden karar ve ilam harcına karar verilmesi gerekirken eksik harca hükmedilmesi de isabetli olmamıştır.
Asıl davada davalı Hazine ve birleştirilen davada davalının yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz eden davalı ... Başkanlığına geri verilmesine, 26.11.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.