Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2021/13375 Esas 2022/658 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 5. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 38. İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının, davalı ... İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü'nün hizmet alımı sözleşmesi ile hizmet satın aldığı dava dışı yüklenici firmalar işçisi olarak davalıya ait işyerinde trafo merkezinde çalıştığını, davacının çalışmalarına karşı davalı işverenin asıl işveren sıfatıyla sorumlu olduğunu, davacının sendika üyesi olduğunu, Toplu İş Sözleşmesinden kaynaklanan bir kısım alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek ücret farkı, ikramiye, çocuk yardımı, öğrenim yardımı, yakacak yardımı, bayram yardımı alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacı ile davalı işverenlik arasında herhangi bir hizmet sözleşmesi bulunmadığını, davacının yüklenici firma işçisi olduğunu, davalı ... İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü'nün ihale makamı konumunda bulunduğunu, davacının çalışmalarına karşı sorumlu olmadığını, davacının çalışmalarına ve tüm özlük haklarına karşı yüklenici firmanın sorumlu olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının, dava dışı yüklenici firma işçisi olarak davalıya ait işyerinde çalıştığı, davalı işverenin asıl işveren sıfatıyla davacının çalışmalarına karşı sorumlu olduğu, davacının sendika üyesi olduğu, Toplu İş Sözleşmesinden faydalanma hakkı bulunduğu, Toplu iş Sözleşmesinden kaynaklanan alacaklarının ödenmediği, dosyada bulunan bilirkişi raporunda gerekli hesaplamaların doğru olarak yapıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, davalı tarafın yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu :
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, taraflar arasındaki sözleşmeye, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Davacının Toplu İş Sözleşmesinden kaynaklı ücret farkı, ikramiye, çocuk yardımı, öğrenim yardımı, yakacak yardımı, bayram yardımı alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 266. ve devamı maddeleri gereğince, mahkeme, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir.
Bilirkişi, raporunu hazırlarken, raporun dayanağı olan somut ve özel nedenleri bilimsel verilere uygun olarak göstermek zorundadır. 6100 sayılı Kanun’un 279. maddesine göre, bilirkişi raporu, Yargıtay denetimine de elverişli olacak şekilde bilgi ve belgeye dayanan gerekçe ihtiva etmelidir. Ancak, bu şekilde hazırlanmış raporun denetimi mümkün olup, hüküm kurmaya dayanak yapılabilir.
Somut uyuşmazlıkta, temyiz konusu edilen Dairemizin 2021/13334 ilâ 2021/13382 arası 49 adet seri dosyaları birlikte incelenemiş ve aynı gün Dairemiz denetiminden geçmiştir.
Davacı, davalıya ait işyerinde alt işverenler nezdinde çalıştığını, ... Sendikasına üye olduğunu, ... Sendikası ile dava dışı alt işveren şirketler arasında imzalanan Toplu İş Sözleşmesi hükümlerinden yararlandırılmadığını ileri sürerek ücret farkı, ikramiye, çocuk yardımı, öğrenim yardımı, yakacak yardımı, bayram yardımı alacaklarını talep etmiştir.
Dosya içeriğine göre; hükme esas alınan bilirkişi raporlarında, davacıların ünvanları, çalıştıkları işyerleri, alt işverenleri ve bu alt işverenlerin ... Sendikası ile imzaladıkları Toplu İş Sözleşmelerinin farklı olmasına rağmen, alt işverenlerin imzaladığı Toplu İş Sözleşmeleri alt alta sıralanarak tüm işçiler için aynı alt işverende çalışmışlar gibi ortak açıklama yapıldığı, davacı işçilerin işe giriş/çıkış tarihleri, üyelik tarihleri ve uygulanması gereken Toplu İş Sözleşmeleri hükümleri de farklı olmasına rağmen, dava dosyasına özgü olarak davacıların hangi Toplu İş Sözleşmesinden, hangi tarihler arasında yararlanabilecekleri açık bir şekilde belirtilmeksizin hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır. Bilirkişi, ana dosyada bir tablo yaparak bu farklılığı ortaya koymaya çalışmış ise de, bu haliyle bilirkişi raporu denetime elverişli değildir.
Ayrıca, bir kısım davacıların, işbu davalardan önce belli bir döneme ilişkin olarak aynı iddialarla aynı davalıya karşı Toplu İş Sözleşmesine dayalı alacaklarını talep ederek açtıkları davalarda verilen kararlar kesinleşmiş olup o dosyalarda alınan bilirkişi raporlarının kesin delil niteliği taşıdığı ve eldeki davalar yönünden bağlayıcı olduğu hususu da gözden kaçırılmıştır. Davacının önceki dönem için dava açıp açmadığı ve açmış ise alınan bilirkişi raporunda ücretinin ne şekilde belirlendiği tespit edilmeli, bilirkişi raporundaki kesinleşen ücret hesabı dikkate alınarak bu davada talep ettiği alacakları hesaplanmalıdır.
Bu itibarla, Mahkemece yapılacak iş; yukarıda belirtilen hususlar doğrultusunda, davacının dosyasına özgü, tereddüte yer vermeyecek şekilde, ayrıntılı ve açıklayıcı, hüküm kurmaya elverişli ve Yargıtay denetimine uygun bilirkişi raporu alınarak sonucuna göre davacının talep ettiği alacaklar hakkında hüküm tesis etmektir. Eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporu esas alınarak yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz nedenleri incelenmeksizin dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 19/01/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.