MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 2. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen tapu iptal ve tescil, olmazsa tenkis istekli dava sonunda ilk derece mahkemesince, davanın reddine dair verilen kararın davacılar tarafından istinafı üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince, istinaf isteğinin değerden reddine ilişkin olarak verilen karar davacılar vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...’un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı pay oranında tapu iptal ve tescil, olmazsa tenkis isteğine ilişkin olup; mahkemece, temlikin muvazaalı olmadığı gerekçesiyle davanın reddine dair verilen kararın davacılar tarafından istinafı üzerine ... Bölge Adliyesi Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince, istinaf isteğinin değerden reddine karar verilmiştir.
Somut olayda; dava, 1.000 TL değer gösterilmek suretiyle açılmış, dava konusu 41 ada 183 parsel sayılı taşınmazda temlike konu çekişmeli 25/100 (1/4) payın dava tarihi itibariyle değeri 399.687,50 TL olarak keşfen saptanmıştır. Bu değerden davacı ...’nın 3/16 miras payına isabet eden değer 74.941,40 TL, davacılar ... ve ...’ın 1/16’şar miras paylarına isabet eden değer ayrı ayrı 24.980,46 TL olup, davacılardan ...’nin ise mirasbırakan ...’nin kendinden önce ölen oğlu ...’ın eşi olup mirasbırakan ...’nin mirasçısı olmadığı, çekişmeli taşınmazın değeri keşfen saptandığı halde ilk derece mahkemesince davacı tarafa harcın ikmal ettirilmediği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere; 492 sayılı Harçlar Kanunu 16. maddesinde "Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Müdahalenin men"i tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda gayrimenkulün değeri nazara alınır.
Gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda ecrimisil ve tazminat gibi taleplerde de bulunulduğu takdirde harç, gayrimenkulün değeri ile talep olunan tazminat ve ecrimisil tutarı üzerinden alınır. Değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tespit ettirilir. Tespitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz. Noksan tespit edilen değerler hakkında 30 uncu madde hükmü uygulanır" hükmü yer almaktadır.
Öte yandan, Harçlar Kanunu harç alınmasını veya tamamlanmasını yanların isteklerine bırakmamış; değinilen yönün mahkemece kendiliğinden (re"sen) gözetilmesi gerektiğini hükme bağlamıştır. 492 sayılı Harçlar Kanununun 32.maddesinde yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı vurgulanmıştır. Aynı Yasanın 30. maddesinde ise; "Muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanununun 150 nci maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır."" düzenlemesine yer verilmiştir.
Hal böyle olunca; 492 sayılı Harçlar Kanununun 30. ve 32. maddeleri uyarınca işlem yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu usul kuralı gözardı edilerek dava dilekçesinde gösterilen değer esas alınmak suretiyle istinaf isteğinin değerden reddine karar verilmesi doğru değildir.
Davacılar vekilinin değinilen yönden yerinde görülen temyiz itirazının kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 371/1-a maddesi uyarınca ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi kararının BOZULMASINA, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 373/2. maddesi gereğince dosyanın kararı veren ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesine gönderilmesine, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 26.11.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.