Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2021/13087 Esas 2022/481 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde, davacının 2001 yılı Ocak ayında davalı işverene ait işyerinde ikinci el yedek parça ustası olarak çalışmaya başladığını, iş akdinin 17.01.2013 tarihinde haksız ve bildirimsiz olarak fesh edildiğini, ancak işçilik alacaklarının ödenmediğini, davacının fazla mesai yaparak çalıştığını, gerçek maaşı üzerinden bildirim yapılmadığını, çalıştığı süre boyunca asgari geçim indiriminin de ödenmediğini, işten çıkartılırken baskı ile ibraname imzalatıldığını, bu ibranamenin geçersiz olduğunu ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ödenmeyen maaş alacağı, yıllık izin ücreti, fazla mesai alacağı, ulusal bayram genel tatil ücreti alacağı, hafta sonu çalışma ücret alacağı ile asgari geçim indirim ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili cevap dilekçesinde, dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının 09.06.2004-27.12.2012 tarihleri arasında kesintili çalıştığını, kendi isteğiyle işten ayrıldığını, yasal çalışma saatleri içerisinde çalıştığını ve fazla çalışma yapmadığını, asgari geçim indiriminin maaşına ilaveten ödendiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın kabulü hakkındaki 23.02.2016 tarihli ilk karar davalının temyiz başvurusu üzerine Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 25.04.2019 gün ve 2016711496 esas 2019/9720 karar sayılı ilamı ile bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda verilen 15.09.2020 tarihli karar, davalının temyiz başvurusu üzerine Dairemizin 12.01.2021 gün ve 2020/8642 esas 2021/479 karar sayılı ilamında yazılı gerekçeyle bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davalı vekili yasal süresi içinde temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Bilindiği üzere; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda (keza mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda) "usuli kazanılmış hak" kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Yargıtay İBK 9.5.1960 tarih 21/9, RG. 28.6.1960-10537) Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usulü kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Somut uyuşmazlıkta; mahkemenin davanın kısmen kabulüne ilişkin 15.09.2020 tarihli kararında davacının yaz kış ayrımı olmaksızın 15 saat fazla mesai yaptığı kabul edilmiş olup, davacının bu kabule bir itirazı yoktur. Söz konusu karara karşı sadece davalı vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuş ve karar Dairemizin 2020/8642 esas 2021/479 sayılı ilamında yazılı gerekçelerle davalı lehine bozulmuştur. Bozma kararında davacı ile aynı işi yapan emsal işçinin açtığı dava dosyasında yaz ve kış dönemi için ayrı ayrı mesai saatleri üzerinden hesaplama yapılması gerektiği belirtilmiş ve bu yapılırken hükmün davacı tarafından temyiz edilmemesi nedeniyle davalı lehine oluşan kazanılmış hakların gözetilmesi gerektiği hususu da vurgulanmıştır. Mahkemece bozma ilamına uyulmakla birlikte bozma gereği tam olarak yerine getirilmemiştir. Davacının 15 saatin üzerinde fazla mesai yaptığının kabul edilemeyeceği hususu gözden kaçırılarak, mart-ekim döneminde 18 saat fazla mesai yaptığının kabulü ile sonuca gidilmesi, az yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda bozma ilamı ile davalı lehine oluşan usuli kazanılmış hakkın ihlali mahiyetinde hatalı olmuştur.
Bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeden yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 17.01.2022 gününde oybirliği ile karar verildi.