Esas No: 1988/1508
Karar No: 1989/461
Karar Tarihi: 02.03.1989
Danıştay 10. Daire 1988/1508 Esas 1989/461 Karar Sayılı İlamı
Özet: (Bu özet Yapay Zeka tarafından yazılmıştır. Hukuki olarak geçerliliği yoktur.)
2908 sayılı Dernekler Kanunu'nun 5. maddesiyle yasaklanmış amaçlarla kurulduğu belirlenmeyen bir derneğin faaliyetinin doğrudan vali tarafından durdurulamayacağı ancak Cumhuriyet Savcılığı tarafından fesih için yetkili mahkemeye başvurulabileceği belirtildiği bir dava sonucu, derneğin faaliyetinin durdurulmasına ilişkin işlemin hukuka uygun olmadığına hükmedildiği açıklandı. Derneğin kamuoyunda panik yaratabileceği ve kamu kurumlarının görevleriyle çatışabileceği nedenleriyle faaliyetinin durdurulmak istendiği ancak derneğin kuruluşu yasaklanmamış olduğu ve faaliyet konusunun ilgili hükümlere uygun olduğu tespit edildiği belirtildi. Kararda, derneklerin kuruluş bildirimi ve ekleriyle mülki idare amirliğine başvurarak tüzel kişilik kazanacakları, kanuna aykırılık veya noksanlık tespit edilmesi halinde geçici yönetim kurulundan düzeltme isteneceği ve belirtilen noksanlıkların tamamlanmaması durumunda fesih işlemi için başvuru yapılacağına dair hükümlere değinildi. Derneklerin sivil savunma hizmetlerine hazırlayıcı öğretim ve eğitim faaliyetlerinde bulunamayacağı da yine bu kanun kapsamında belirtilen bir hüküm olarak aktarıldı.
Kanun Maddeleri: 2908 sayılı Dernekler Kanunu'nun 5., 9. ve 40. maddeleri.
Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 461
Esas Yılı : 1988
Esas No : 1508
Karar Tarihi : 02/03/989
2908 SAYILI DERNEKLER KANUNUNUN 5.MADDESİYLE YASAKLANMIŞ AMAÇLARLA KURULDUĞU BELİRLENMEYEN DERNEĞİN FAALİYETİNİN DOĞRUDAN VALİ TARAFINDAN DURDURULAMIYACAĞI, ÖTE YANDAN DERNEĞİN ADININ "… DERNEĞİ" OLMASINDAN DOLAYI ÜNVANI NEDENİYLE FAALİYETİNİN KAMU OYUNDA PANİK YARATACAĞI VE BAZI KAMU KURULUŞLARININ GÖREVLERİNİN AMAÇ OLARAK BELİRLENMİŞ OLMASININ YETKİ KARGAŞASI DOĞURACAĞI VARSAYIMINA DAYANILARAK DA DERNEK FAALİYETİNİN VALİ TARAFINDAN DURDURULAMIYACAĞI HK.
Davacı, derneğin ana tüzüğünün 2.maddesinde yer alan "... olası bir nükleer savaş felaketiyle ilgili bilgileri kamu oyuna açıklamaktır." yolundaki amacın, nükleer savaş gibi hassas ve topyekün vatandaşları yakından ilgilendiren bir konuda hiç sorumluluğu olmayan dernek yönetici ve üyelerinin rastgele açıklamalar yapmalarının kamuoyunda panik
yaratabileceği, öte yandan derneğin amaç ve çalışma konularının kanunla kurulmuş olan Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ve İçişleri Bakanlığı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü gibi kamu kurumlarının görevlerinin amaç olarak belirlenmesinin yetki kargaşası doğuracağı nedenleriyle derneğin faaliyetinin durdurulmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan dava sonunda, 2908 sayılı Dernekler Kanununun 9.maddesinde, derneklerin kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel kişilik kazanacaklarının, kuruluş bildirisinde, tüzükte ve kurucularının hukuki durumlarında kanuna aykırılık veya noksanlık tespit edilirse bunların giderilmesinin geçici yönetim kurulundan yazı ile istenileceğinin, bu yazının tebliğinden itibaren otuz gün içinde belirtilen noksanlıklar tamamlanmaz veya kanuna aykırılık giderilmezse mahallin en büyük mülki amirinin ihbarı üzerine Cumhuriyet Savcılığınca derneğin feshi için yetkili mahkemeye başvurulacağının, ayrıca derneğin faaliyetinin durdurulmasınında yine Cumhuriyet Savcılığının istiyebileceğinin, sadece aynı kanunun 5.maddesiyle yasaklanmış olan amaçlarla kurulmuş ve kuruluş bildirimi ile tüzükleri Valiliklerce incelenmiş derneklerin faaliyetlerinin ilgisine göre doğrudan ilgili Vali veya İçişleri Bakanlığının istemi üzerine dernek merkezinin bulunduğu yer Valisinin kararıyla durdurulabileceğinin, ayrıca keyfiyetin üç gün içinde Cumhuriyet Savcılığına bildirileceğinin hükme bağlandığı öte yandan derneğin sözkonusu 4.maddede 13.bent halinde tek tek sayılmış olan kurulması yasak derneklerden de olmadığının dosyanın incelenmesinden anlaşıldığı, bunun yanında aynı yasanın 40.maddesinde derneklerin sivil savunma hizmetlerine hazırlayıcı öğretim ve eğitim faaliyetlerinde bulunamıyacakları hükme bağlanmış ise de, derneğin faaliyet konusunun bu hususa ilişkin bulunmadığı, bu durumda derneğin kurulması yasak derneklerden olmaması, ayrıca faaliyetinin 2908 sayılı Yasanın yukarıda açıklanan hükümlerinde öngörülen usule uyulmadan durdurulmuş olması nedeniyle tesis olunan işlemde kanuna ve hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle iptali yolunda İdare Mahkemesince verilen kararın;
Ankara Valiliği ve İçişleri Bakanlığı, dernek faaliyet konusunun hasas bir konu olduğu ve bu konudaki açıklamaların kamu oyunda panik yaratabileceği, ayrıca derneğin Türkiye Atom Enerji Kurumu ve İçişleri Bakanlığı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü gibi kamu kurumlarının görevlerini faaliyet konusu seçmiş olmasının yetki kargaşası doğurabileceği,
bu nedenlerle faaliyetinin durdurulmasında hukuka aykırılık bulunmadığı iddialarıyla temyizen incelenerek bozulmasına karar verilmesini istemektedirler.
İçişleri Bakanlığı temyiz isteminin süresinde olmadığı yolundaki davacı vekilinin süre defi yerinde görüldüğünden, İçişleri Bakanlığının temyiz istemi süre yönünden reddedilerek Ankara Valiliğinin temyiz istemi incelendi.
İdare ve Vergi Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Bozulması istenen karar, usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz sebepleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden Ankara Valiliğinin temyiz isteminin reddi ile bozulması istenen kararın onanmasına karar verildi.
Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.
