Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/2157 Esas 2021/2614 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/2157
Karar No : 2021/2614

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Elektrik Dağıtım A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 17/03/2020 tarih ve E:2017/1845, K:2020/922 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 31/05/2017 tarih ve 30082 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Satın Alma-Satma ve İhale Prosedürlerinin Hazırlanması ve Uygulanması Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 9. maddesinin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 17/03/2020 tarih ve E:2017/1845, K:2020/922 sayılı kararıyla;
Davalı idarenin usule yönelik itirazının geçerli görülmediği;
Anayasa'nın "Çalışma ve sözleşme hürriyeti" başlıklı 48. maddesinin birinci fıkrası ile 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 1. maddesi ve 9. maddesinin ikinci fıkrasına yer verilerek;
Anayasa'nın 48. maddesi uyarınca tarafların, özgür iradeleriyle ilişkilerini sözleşmelerle düzenleyip biçimlendirebilecekleri, bir sözleşmenin ne zaman ve ne şekilde sona ereceğine ancak sözleşmenin taraflarınca karar verilebileceği, Anayasa'nın 48. maddesinde koruma altına alınan bu özgürlüğün, sözleşme yapma serbestisi yanında yapılan sözleşmelere dışarıdan müdahale yasağını da içerdiği;
Öte yandan, Anayasa'nın 2. maddesinde, Cumhuriyet'in temel nitelikleri arasında sayılan hukuk devletinin, insan haklarına saygı gösteren ve bu hakları koruyucu adaletli bir hukuk düzeni kurup sürdürmekle kendisini yükümlü sayan, bütün etkinliklerinde hukuka ve Anayasa'ya uyan, işlem ve eylemleri yargı denetimine bağlı olan devlet olduğu, böyle bir düzenin kurulmasının, yasama, yürütme ve yargı alanına giren tüm işlem ve eylemlerin hukuk kuralları içerisinde kalması, temel hak ve özgürlüklerin anayasal güvenceye bağlanmasıyla mümkün olduğu;
25/05/2016 tarih ve 29722 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Satın Alma-Satma ve İhale Prosedürlerinin Hazırlanması ve Uygulanması Yönetmeliği ile, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na tâbi olmayan elektrik dağıtım şirketlerinin dağıtım faaliyeti kapsamında gerçekleştirecekleri yapım işleri, mal ve hizmet alımları ile varlık satışı işlerine esas yapılacak satın alma, satma ile ihale süreç ve işlemlerinin düzenlendiği; dava konusu Yönetmelik değişikliğinin 9. maddesi ile, asıl Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinin birinci fıkrasının, "Şebeke İşletim Sistemi Yatırımları karakteristiğindeki işler için imzalanmış sözleşme ve çerçeve anlaşmalar hariç, 25/05/2016 tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan iki yıldan fazla süreli sözleşmeler ve çerçeve anlaşmalar, en geç 31/12/2017 tarihi itibarıyla sonlandırılır." şeklinde değiştirildiği; aynı maddeye "Şebeke İşletim Sistemi Yatırımları karakteristiğindeki işler için imzalanmış sözleşme ve çerçeve anlaşmalar hariç, 25/05/2016 tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan iki yıldan fazla süreli 2011-2015 uygulama dönemi yatırım yükümlülüklerinin tamamlanmasına yönelik yapılan sözleşme ve çerçeve anlaşmalar, en geç 31/12/2018 tarihi itibarıyla sonlandırılır." şeklinde ek fıkranın eklendiği;
Dava konusu kural ile daha önce düzenlenmiş ve tarafların özgür iradeleri sonucunda belli koşullara bağlanmış olan sözleşmelerin tarih belirtilerek sonlandırıldığı; ancak, sözleşmelerin sona erdirilmesi veya diğer koşullarla ilgili uyuşmazlıkların çözümünün, sözleşmelerde belirtilen usûl ve esaslara ya da bu konuda hüküm bulunmayan hâllerde genel hukuk kurallarına bağlı olduğu;
Hukuk devletinde hukuk güvenliğinin sonucu olan ahde vefa ilkesinin de sözleşme özgürlüğünün korunmasını zorunlu kıldığı, mevcut sözleşmelerin idarî bir düzenleme ile sona erdirilerek sözleşme özgürlüğüne müdahale edilmesinin Anayasa'nın 2. ve 48. maddelerine aykırı olduğu;
Her ne kadar davalı idarenin ek beyan dilekçesinde, dağıtım faaliyetinin karşılığı olan tutara ilişkin olarak tüketicilere yansıtılacak bedelin tarifeler yoluyla belirlendiği, tarifeyi etkileyen her bir unsur üzerinde düzenleme ve denetleme yetkisinin bulunduğu belirtilmiş ise de, dava konusu düzenlemenin bu amaca matuf olmayıp sözleşme özgürlüğüne müdahale niteliği taşıdığı; ancak, davalı idarenin söz konusu yetkisi çerçevesinde dağıtım şirketlerinin gerçekçi olmayan sözleşme bedellerini denetleyerek tarifeleri yapacağının da açık olduğu;
Bu itibarla, Anayasa'nın 2. ve 48. maddelerine aykırı olarak doğrudan sözleşme özgürlüğüne müdahale edilmesine ilişkin dava konusu Yönetmelik değişikliğinde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle anılan düzenlemenin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından; Dairece Yönetmeliğin önceki hali olan 25/5/2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelik düzenlemeleri dikkate alınmaksızın karar verildiği, kamu hizmetine ilişkin sektörlerde müdahale yetkisinin bulunduğu, kamu zararının önlenmesi amacıyla uzun süreli sözleşmelerin önüne geçilmek istendiği, harçtan muaf oldukları için yargılama giderleri arasında harca hükmedilmemesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, Danıştay Onüçüncü Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu düzenlemenin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 17/03/2020 tarih ve E:2017/1845, K:2020/922 sayılı kararının ONANMASINA,
3. 24/11/2021 tarihinde, oybirliği ile kesin olarak karar verildi.