22. Hukuk Dairesi 2017/22550 E. , 2019/12692 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı ve davalılardan ... Petrol İnş. Mad. Nak. ve Tic. LTd. Şti vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerinde 2011/6-04/11/2012 tarihleri arasında şoför olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin davalı işverence haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatı ile ücret alacağı, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar vekilleri davanın reddini istemişlerdir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda, davalı ... Çimento San. Ve Tic. A.Ş. yönünden husumet yokluğundan reddine, diğer davalı ... Petrol İnş. Mad. Nak. Ve Tic. Ltd. Şti. Yönünden ise davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davacı ve davalı ... İnş. Mad. Nak. ve Tic. Ltd. Şti. vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazı yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davacının aylık ücret miktarı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut olayda, davalı işyerinde tır şoförü olarak çalışan davacı işçi, aylık net 2.500,00 TL ücret aldığını iddia etmiş; davalı işveren ise davacının ücretinin işyeri kayıtlarında gösterilen ücret kadar olduğunu savunmuştur. Dosyaya bir kısım imzasız ücret bordroları ile banka kayıtları sunulmuştur. Davacının hizmet döküm cetvelinde en son aylık ücreti brüt 971,85 TL olarak görülmektedir. Davacı tanıkları davacı iddiasını doğrular nitelikte beyanda bulunmuş, davalı tanığı ise davacının asgari ücretle çalıştığını ancak asgari ücretin yanında çeşitli ek ödemelerde verildiğini, ayrıca her sefer dönüşünde maaşına artı olarak kilometreye göre değişen ek ücret ödendiğini beyan etmiştir. Mahkemece emsal ücret araştırması yapılmış, ... Şoförler ve Otomobilciler Odası 20.06.2014 tarihi itibariyle tır şoförünün aylık ortalama gelirinin 2.400,00 TL olabileceği bildirilmiştir. Mahkemece davacının net 2.500,00 TL aylık ücret aldığı kabul edilmiştir. Ancak varılan sonuç dosya içeriği ile örtüşmemektedir. Mahkemece her ne kadar emsal ücret araştırması yapılmış ise de, verilen cevabi yazıda 2014 yılı itibariyle davacının alabileceği ücret miktarının bildirildiği görülmektedir. Oysa ki davacının iş sözleşmesi 02.11.2012 tarihinde feshedilmiştir. Mahkemece yapılacak iş, emsal ücret araştırması sonucunun davacının iş sözleşmesinin feshedildiği tarihe uyarlanarak ve davacının kıdemi, yaptığı iş, tanık beyanları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek davcının aylık ücret miktarının belirlenmesidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Taraflar arasında davacının ücret alacağının bulunup bulunmadığı konusunda da uyuşmazlık bulunmaktadır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde, hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup, madde uyarınca, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Davacı dava dilekçesinde, dört aylık ücret alacağı talebinde bulunmuş, ancak ücretin hangi aylarda verilmediği ve miktarı açıklanmamıştır. Mahkemece, davacı tarafından ispatlanamadığı gerekçesiyle ücret alacağı talebinin reddine karar verilmiştir. Ancak varılan sonuç hatalı olmuştur. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesi uyarınca hakimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde; davacının ücret alacağı talebinin hangi aylara ilişkin olduğu ve miktarı gibi konular somutlaştırılarak belirlenmeli ve ücretin ödendiğinin ispatının işverene ait olduğu da gözetilerek ücret alacağı konusunda bir karar verilmelidir.
4- Taraflar arasında davacının fazla çalışma ile hafta tatili ücret alacağının bulunup bulunmadığı konusunda da uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacı dava dilekçesinde, davacının 08.00-22.00 saatleri arasında çalışmasına rağmen fazla çalışma ücretinin ödenmediğini, hafta tatili (cumartesi) çalıştırıldığı halde bu çalışmasından doğan ücretinin de ödenmediğini beyan ederek fazla çalışma ve hafta tatili ücret alacağı talebinde bulunmuştur. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davalı şirket tarafından düzenlenen imzasız puantaj çizelgelerinde davacının aylık bazda 240 saat çalıştığının belirtildiği, iş sözleşmesine göre de haftalık çalışma süresinin 45 saat olduğu belirtilerek davacının aylık çalışmasının 4x45=180 saat olması gerektiği, bu süre ile puantaj çizelgelerindeki süreler karşılaştırıldığında davacının 2011 yılı Haziran ayında 3 saat diğer aylarda ise ayda 60 saat fazla çalıştığının tespit edildiği, buna göre de davacının haftada 60/4=15 saat fazla çalıştığı ve davacı tanık beyanlarına göre de, hafta tatili günlerinde çalıştığı kabul edilerek hesaplama yapılmış ise de; fazla çalışma ücreti alacağı yönünden; yapılan hesaplamada ara dinlenme sürelerinin dikkate alınıp alınmadığı, haftada kaç gün çalışma yapıldığının kabul edildiği anlaşılamamaktadır. Davacının günlük çalışma süresi ile ara dinlenme süresi ve haftada kaç gün çalıştığı belirlenerek haftalık çalışma süresi tespit edilmeli ve haftalık 45 saati aşan çalışma varsa bu kısmın fazla çalışma olarak hesaplanması gerekir. Hafta tatili ücret alacağı yönünden ise, davacı dava dilekçesinde hafta tatili (cumartesi) çalıştırıldığı halde bu çalışmasından doğan ücretinin ödenmediğini iddia etmiştir. Davacının davayı somutlaştırma yükü (HMK m. 194), hakimin de davayı aydınlatma yükümlülüğü (HMK m. 31) bulunduğu göz önüne alınarak, davacının cumartesi günü çalışması nedeniyle talebinin hafta tatili veya fazla çalışma olup olmadığı ve davacının genel çalışma biçimi de açıklığa kavuşturularak sonucuna göre varsa alacakları belirlenip hüküm altına alınması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 12.06.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.