Danıştay 7. Daire 2019/2445 Esas 2021/5145 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/2445
Karar No : 2021/5145

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Denizcilik Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı adına ... Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından ... tarih ve ... sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesiyle ithal edilen ... isimli ABD bayraklı motoryatın Türk bayrağına geçisi için vergi teşviki olmasına karşın tahakkuk ettirilen ve davacı tarafından ihtirazi kayıtla ödenen katma değer ve damga vergisinin yasal faiziyle birlikte iadesi istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla, davacı tarafından 21/06/2016 tarihinde tahakkuk eden katma değer ve damga vergisine karşı itiraz yoluna başvurulmadan, onbeş günlük itiraz süresi geçirildikten sonra ancak dava açma süresi içinde 21/07/2017 tarihinde bakılan davanın açıldığı, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 242. maddesinde öngörülen onbeş günlük itiraz süresi geçirildikten sonra dava açılması nedeniyle merciine tevdi kararı verilmesinin de davacıya hukuki yarar sağlamayacağı, bu durumda süresinde itiraz edilmeksizin kesinleşen tahakkuk işlemine karşı açılan davanın esasının incelenemeyeceği gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İhtirazi kayıt ile ödenen katma değer vergisine ilişkin iade isteminin, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nda yer alan usûle göre değil, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'na göre değerlendirilmesinin gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT :
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun olay tarihindeki yürürlükteki şekliyle 61. maddesinin 3. fıkrasında; tescil edilmiş beyannamenin, ait olduğu eşyanın vergileri ve para cezalarından dolayı taahhüt niteliğinde beyan sahibini bağlayacağı ve gümrük vergileri tahakkukuna esas tutulacağı, 242. maddesinin 1. fıkrasında; yükümlülerin, kendilerine tebliğ edilen gümrük vergileri, cezalar ve idari kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde bir üst makama, üst makam yoksa aynı makama verecekleri bir dilekçe ile itiraz edebilecekleri, 2.fıkrasında; idareye intikal eden itirazların otuz gün içinde karara bağlanarak ilgili kişiye tebliğ edileceği, 4. fıkrasında da; itirazın reddi kararlarına karşı, işlemin yapıldığı yerdeki idari yargı mercilerine başvurulabileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bu hükümlere göre, yükümlülerin idari itiraz yoluna başvurabilmeleri için, kendi beyanlarının dışında tahakkuk işlemi yapılarak tebliğ edilmesi gerekir. Yükümlülerin kendi beyanları üzerine tahakkuk eden gümrük vergilerine karşı idari itiraz yoluna gidebilmesi için, öncelikle, beyannamenin tescil edildiği tarihte, yükümlüler tarafından, beyannameye ihtirazi kayıt konulması veya bu kaydı içeren dilekçenin anılan tarihte idarenin kaydına girmesi gerekir. İhtirazi kayıt; belli hakları kullanma konusunda serbestliğini korumak isteyen tarafın, bu konuda ön koşul ileri sürmesi, çekince koymasıdır. İhtirazi kayıt, beyanın serbest irade ile yapılmadığını ortaya koyar. Beyanlarının, yükümlüleri bağlamadığından söz edilebilmesi için, ihtirazi kaydın, beyannamenin tescil edildiği tarihte konulması gerekir. Ancak bu şekilde, beyanın, yükümlülerin iradesi dışında gerçekleştiği anlaşılabilir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı tarafından, beyannamenin tescil edildiği 21/06/2017 tarihinde ihtirazi kayıt konulmadığı, 22/06/2017 tarihinde Haydarpaşa Gümrük Müdürlüğü'ne yapılan ödeme sırasında ihtirazi kayıt şerhinin konulduğu, akabinde işbu davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Davacı tarafından yapılan beyan üzerine tahakkuk ettirilen vergilere karşı, 4458 sayılı Kanun'un yukarıda anılan 242. maddesinde öngörülen idari itiraz prosedürünün işletilmesi, söz konusu olmadığından ve davacının, hakkında tesis edilen işleme karşı Kanunun 61. maddesinin 3. fıkrası gereği dava açma hakkı bulunmadığından, davanın incelenmeksizin reddine dair mahkeme kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararda sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararına yönelik TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. ... TL maktu harç tutarının temyiz eden davacıdan alınmasına,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 23/11/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.