22. Hukuk Dairesi 2017/22079 E. , 2019/12709 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin, davalı şirket bünyesinde 15.01.1991 – 31.12.2012 tarihleri arasında şoför olarak çalıştığını, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshettiğini, müvekkilinin Türkiye Gazeteciler Sendikası üyesi olduğunu, işyerinde davalı şirket ile sendika arasında 01.10.2010 – 30.09.2012 dönemi için bağıtlanan TİS’nin uygulandığını, fazla çalışma ücretleri ile hafta ve genel tatil çalışma karşılığı ek ücretlerinin TİS hükümleri kapsamında ödenmediğini, hak ettiği yıllık izinlerinin kısmen kullandırılmadığını, son dönem TİS/md.51 kapsamındaki prim alacaklarının da ödenmediğini, 2008 yılından sonra 3 ayda 30 defa akşam 22:00’ den sabah 08:00’ e kadar çalışmasına rağmen gece çalışması primlerinin de ödenmediğini, 2007 yılından iş sözleşmesinin sona erdiği tarihe kadar her ay en az 5 defa İzmir il dışına çıkarak konaklayan müvekkiline yurt içi harcırahlarının TİS md.33/( a ) kapsamında ödenmediğini iddia ederek, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, bakiye yıllık izin ücreti, TİS’nin 33/ ( a ) ve ( b ) md.’ sine göre ödenmeyen harcırah alacağı, TİS’ nin 51.md.’sine göre ödenmeyen gece çalışma primi alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, müvekkili şirkete ait işyerinde 15.01.1991 – 28.12.2012 tarihleri arasında çalışan davacının iş sözleşmesini emeklilik nedeniyle feshettiğini, fazla mesai alacağına ilişkin talebinin gerçeği yansıtmadığını, varsa fazla mesai ücretlerinin bordrolarda gösterilerek ödendiğini, yıllık izin formları incelendiğinde kanundan ve sözleşmeden doğan tüm izinlerin kullandırıldığının görüleceğini, hafta ve genel tatillerde fiili çalışma iddiasına dayalı ek ücret taleplerinin yerinde olmadığını, hafta tatillerinde çalıştığını kesin delillerle kanıtlayamadığını, genel tatil çalışmalarının olduğu aylarda ayrıca ek ücret tahakkuk ettirilerek banka hesabına ödendiğini, bu itibarla bu kalemlere ilişkin taleplerinin yerinde olmadığını, gece çalışmasına ilişkin iddialarının da asılsız ve dayanaksız olduğunu, varsa hak ettiği harcırahlarının ücret bordrolarında tahakkuk ettirilerek ödendiğini, ayrıca tüm taleplerinin zamanaşımına tabi olduğunu ve zamanaşımı itirazları bulunduğunu, açıklanan nedenlerle davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Davacının fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil ücretlerine hak kazanıp kazanmadığı konusunda ihtilaf vardır.
Mahkemece, özellikle sendikal örgütlenmeye bağlı toplu iş sözleşmesi düzeninin bulunduğu ve fazla çalışma yapılmasının belli prosedüre bağlandığı (md.9’da öngörüldüğü üzere üyelerin kendiliğinden fazla mesai yapamayacakları, mesleğin gerekli kıldığı ve yetkili kişilere haber verilemeyecek durumlar ayrık olmak üzere TGS üyesinin fazla mesai süresini ve gerekçesini yazılı olarak birim amirine bildirmesi gerekliliği gibi) bir işyerinde sürekli fazla mesai yapılmasının olağan görülemediği, ücret bordrolarının incelenmesinden de sözü edilen arızi durumlar karşısında yapıldığı anlaşılan fazla çalışma ücretlerinin bir kısım aylara ait bordrolarda tahakkuk ettirilerek ödendiği, davacının fazla çalışma yaptığını yazılı ve somut deliller ile kanıtlayamadığı gerekçesi ile davacının fazla çalışma ücretine ilişkin talebinin reddine karar verilmiştir. Mahkemenin gerekçesinde yer alan TİS de yer alan 9.maddede "TGS üyesi kendiliğinden fazla mesai yapamaz. Mesleğin gerekli kıldığı ve yukarıda sayılan yetkili kişilere haber verilemeyecek durumlar bu kuralın dışındadır. Bu durumda TGS üyesi fazla mesai suresini ve gerekçesini yazılı olarak birim amirine bildirir." şeklinde düzenleme vardır. Ancak bu hüküm işçi aleyhine konulan bir madde olup, fazla mesai işverenin bilgisi dahilinde yapıldığından ilgili maddenin geçerli kabul edilmesi düşünülemez. O halde, mahkemenin fazla mesainin reddi yönündeki gerekçelerinden birini oluşturan bu hükmün dikkate alınması isabetsiz olmuştur. Tanıklar yeniden dinlenerek davacının çalışma saatleri belirlenmeli, TİS de çalışma süreleri başlığını taşıyan 7.maddesi de nazara alınarak fazla çalışma saatinin haftalık 40 saati aşan çalışma olarak hesaplanması gerektiğine dikkat edilmelidir.
Hafta tatili bakımından da, tanıkların beyanı alındıktan sonra, TİS de çalışma süreleri başlığını taşıyan 7.maddesi "TGS üyelerinin haftada kesintisiz 2 gün izin yapması için gerekli özeni gösterir." düzenlemesi dikkate alınarak, davacının TİS kapsamına göre hafta tatili alacağına hak kazanıp kazanmadığı belirlenmelidir.
Ulusal bayram ve genel tatil ücretleri bakımından; yine tanıkların beyanı alındıktan sonradava dilekçesindeki talep aşılmamak üzere, bordro da tahakkuk olmayan dönemler için davacının alacağı TİS kapsamına göre değerlendirilmelidir.
3-Diğer yandan kabul edilen yıllık izin ücreti konusunda uyuşmazlık olup, davalıca sunulan imzasız “kıdem tazminatı tahakkuk cetveli” nde izin ücretinin de gösterildiği ve tahakkuk cetvelindeki kıdem tazminatı ile izin ücretinin iki taksit halinde ödendiğine ilişkin hesap dökümü sunulmuştur. Hesaplamada bu kaydın da değerlendirilmesi gerekmektedir.
4-Son olarak, Mahkemece kabul edilen harcırah ile gece zammı alacaklarına takdiri indirim yapılması yerinde değildir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 12.06.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.