Danıştay 2. Daire 2021/2698 Esas 2021/4364 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/2698
Karar No : 2021/4364

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E: ..., K: ... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Bilecik ili, ... İlçe Emniyet Amirliğinde komiser yardımcısı olarak görev yapan davacının, Zonguldak İl Emniyet Müdürlüğü emrinde görevli iken, yetkisini ve nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla veya kin veya dostluk nedeniyle kötüye kullandığından bahisle, Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğünün 8/7. maddesi ve aynı Tüzüğün 15. maddesinin uygulanmasıyla bir derece alt ceza olan "24 Ay Uzun Süreli Durdurma" cezasıyla tecziyesine ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Disiplin Kurulunun ... günlü, ... sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti :
... İdare Mahkemesinin ... günlü, E: ..., K: ... sayılı kararıyla; dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacının temyiz başvurusu üzerine, Danıştay Beşinci Dairesince verilen 15/03/2018 günlü, E:2016/16163, K:2018/12112 sayılı kararla, Mahkeme kararının bozulmasına hükmedilmiş, davalı idarenin kararın düzeltilmesi istemi ise aynı Dairenin 07/11/2018 günlü, E:2018/3991, K:2018/17303 sayılı kararıyla reddedilmiştir.
... İdare Mahkemesinin ... günlü, E: ..., K: ... sayılı kararıyla; davanın yetki yönünden reddine, dosyanın uyuşmazlığın çözümünde yetkili ... İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
... İdare Mahkemesince, anılan bozma kararına uyularak verilen ... günlü, E..., K: ... sayılı temyize konu kararla; soruşturmacı tarafından teklif edilen cezanın yetkili disiplin kurullarınca görüşülmesi sırasında, eylemin sabit görülmesi buna karşılık Tüzükte gösterilen cezanın bir derece aşağısının uygulanması gerektiği yönünde kanaate ulaşılması durumunda teklif edilen asıl cezayı vermeye yetkili disiplin kurullarının bu yetkilerini kendilerinin kullanması gerektiği, verecekleri kararların ise anılan Kanunda belirtilen makamlar tarafından onaylanması gerektiği sonucuna varıldığı, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğünde öngörülen ve davacı hakkında önerilen "meslekten çıkarma" cezasının Genel Müdürlük Yüksek Disiplin Kurulunda görüşülmesi, Tüzüğün 15. maddesinde öngörülen koşulların varlığı halinde bir derece aşağı cezanın uygulanması kararının da, meslekten çıkarma cezasında olduğu gibi, 3201 sayılı Kanunun Ek 7. maddesinde yer alan hüküm gereğince Emniyet Genel Müdürünün önerisi, Genel Müdürlük Yüksek Disiplin Kurulunun görüşü ve Bakanın onayı ile kesinleşmesi gerektiğinden, Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Disiplin Kurulunda görüşülüp karara bağlanarak, Emniyet Genel Müdürünün onayı ile tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :
Davalı idare tarafından; davacının bir şirkete ait trafik kusurlu araçları denetim dışında tutmak suretiyle asli görevi olan trafik denetimini yapmayarak ve yaptırmayarak yetkisini ve nüfuzunu kendisine ve şirkete çıkar sağlayarak kötüye kullandığının sübut bulduğu, tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülerek, temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesi'nce, Danıştay Beşinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Komiser Yardımcısı olarak görev yapan davacının, Zonguldak İl Emniyet Müdürlüğü emrinde görevli iken, asli görevi olan trafik denetimlerini yapmadığı ve yaptırmadığı ve dolayısıyla yetkisini ve nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla veya kin veya dostluk nedeniyle kötüye kullanmak suçunu işlediği sübuta erdiğinden Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğünün 8/7. maddesi uyarınca meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılmasının teklif edildiği, bu teklif doğrultusunda Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Disiplin Kurulunun ... günlü, ... sayılı kararıyla, meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılması gerekmekte ise de aynı Tüzüğün 15. maddesinin uygulanması suretiyle 24 ay uzun süreli durdurma cezası ile cezalandırılması üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun Ek 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan halinde;
"Disiplin kurullarının disiplin cezası verebilecekleri personel ve uygulamaya yetkili oldukları cezalar aşağıda gösterilmiştir.
...
C) Genel müdürlük merkez disiplin kurulu, emniyet hizmetleri sınıfı mensuplarından;
1. Genel müdürlük, il, öğretim ve eğitim kurumları kadrolarındaki (8) inci meslek derecesinden (5) inci meslek derecesine (Bu derece dahil) kadar olan personele meslekten çıkarma cezası dışında kalan öteki disiplin cezalarını,
2. İl emniyet kadrolarındaki komiser muavini, komiser ve başkomiserler hakkında meslekten çıkarma cezasını,
3. Genel müdürlük merkez kuruluşu ve öğretim ve eğitim kurumları kadrolarındaki komiser muavini, komiser, başkomiserler ile genel müdürlük merkez kuruluşunda görevli polis memurları hakkında bütün disiplin cezalarını,
...
verebilir." hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun Ek 7. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan halinde;
" Disiplin Kurulunca verilen kararlardan:
B) Genel Müdürlük Merkez Disiplin Kurulu ile öğretim ve eğitim kurumlarındaki Polis Disiplin kurullarının meslekten çıkarma dışındaki kararları Emniyet Genel Müdürünün onayı; meslekten çıkarma kararları Genel Müdürlük Yüksek Disiplin Kurulunun görüşü ve Bakanın onayı ile;
...
Kesinleşir.
(A) ve (B) bentleri uyarınca intikal eden ve Genel Müdürlük Yüksek Disiplin Kurulunca uygun görüş belirtilmeyen dosyalar Bakanlık Yüksek Disiplin Kurulunca kesin karara bağlanır.
İl Polis Disiplin Kurulunca verilen ve vali tarafından uygun görülmeyen kararlar Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunca; Genel Müdürlük Merkez Disiplin Kurulu ile Öğretim ve Eğitim kurumlarındaki Polis Disiplin kurullarınca verilen ve Emniyet Genel Müdürü tarafından uygun görülmeyen kararlar Bakanlık Yüksek Disiplin Kurulunca kesin karara bağlanır.
Bakan yukarıdaki birinci fıkranın (A), (B) ve (C) bentleri uyarınca onayına sunulan kararları uygun görmediği takdirde, konu, Bakanlık Yüksek Disiplin Kurulunca kesin karara bağlanır." kuralı yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda metinlerine yer verilen Kanun hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, Genel Müdürlük Merkez Disiplin Kurulunun kendi yetki alanına giren personel bakımından meslekten çıkarma cezası dahil bütün disiplin cezalarını verebileceği, ancak nihai ceza olarak meslekten çıkarma cezasının uygulanması durumunda ek bir usulî güvence olarak bu cezanın Yüksek Disiplin Kurulu görüşü ve Bakan onayı ile kesinleşeceğinin hüküm altına alındığı görülmektedir.
Başka bir anlatımla, Emniyet Teşkilat Kanunu'nun Ek 5. ve Ek 7. maddeleri incelendiğinde; kanun koyucu tarafından Merkez Disiplin Kurulunca cezanın teklif edildiği ve Bakanlık makamınca cezanın verildiği bir sistemin öngörülmediği, ceza verme yetkisinin doğrudan merkez disiplin kuruluna ait olduğu, ancak bu noktada sonuç cezanın, meslekten çıkarma cezası olması durumunda, personel bakımından ikinci bir incelemeden sonra bu yaptırımın uygulanmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.
Nitekim, 19/02/1980 tarih ve 2261 sayılı Kamu Güvenliğine ve Kolluk Hizmetlerinle İlişkin Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Bunlara Yeni Hükümler Eklenmesi Hakkında Kanun ile 3201 sayılı Kanun'a "Ek Madde 2" olarak eklenen ve daha sonra 11/09/1987 tarih ve 291 sayılı KHK ile "Ek Madde 5" olarak teselsül edilmiş olan maddenin gerekçesinde: "Emniyet örgütünde kurulacak disiplin kurullarının ceza verebilecekleri personel ve uygulayacakları cezalar bakımından yetki sınırlarını belirlemektedir. Maddeye egemen olan görüşe göre, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunundaki, disiplin kurullarını ceza vermek için sadece görüş bildiren bir yer kabul eden ve ceza verme yetkisini merkezdeki atamaya yetkili amire bırakan sistem bırakılmakta ve disiplin kurulları, gösterilen yetki sınırları çerçevesinde disiplin cezası vermede birer karar yeri durumuna getirilmektedir. Böylece 657 sayılı Kanuna göre bugüne kadar uygulamada karşılaşılan, işlerin merkezde toplanması yüzünden disiplin cezalarının geç verilmesinden doğan sakınca giderilecek ve disiplin işleri büyük bir hız kazanmış olacaktır." şeklinde ifade edilen hususlar ile de bu duruma işaret edilmekte ve işlerin merkezde toplanması yüzünden disiplin cezalarının geç verilmesinden doğan sakınca giderilerek, disiplin işlerine büyük bir hız kazandırılması hedeflenmektedir.
Olayda, meslekten çıkarma cezası yerine alt ceza uygulanmak suretiyle verilen ''24 ay uzun süreli durdurma'' cezası bakımından Merkez Disiplin Kurulunun bu cezayı vermeye yetkili makam olduğu ve nihai cezanın meslekten çıkarma cezası olmaması nedeniyle Yüksek Disiplin Kurulu ve Bakan onayı ile değil, 3201 sayılı Kanun'un Ek 7. maddesi uyarınca Emniyet Genel Müdürü onayıyla kesinleşeceği sonucuna varıldığından, belirtilen usulde tesis edilen dava konusu işlemde yetki yönünden hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu durumda, davanın esasının incelenerek bir karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemin yetkili makam tarafından tesis edilmediği gerekçesiyle iptali yolunda verilen idare mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Nitekim Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 09/07/2020 günlü, E:2019/1831, K:2020/1425 sayılı kararı da bu yöndedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. ... İdare Mahkemesince verilen... günlü, E: ..., K: ... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize tabi ilk kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.