Danıştay 9. Daire 2018/3808 Esas 2021/5621 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2018/3808
Karar No : 2021/5621

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Grup Tarım Ür. San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU :... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:.., K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı şirket adına, antrepolarda yapılan devirlere ilişkin olarak devreden ve devralan firmalar arasında yapılmış devir sözleşmelerine ilişkin damga vergilerinin ödenmediğinden bahisle takdir komisyonu kararına dayanılarak 2011/Ocak,Eylül-Aralık ve 2012/Ocak,Nisan,Haziran,Temmuz,Ekim dönemleri için re'sen tarh edilen bir kat vergi zıyaı cezalı damga vergilerinin kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:.. sayılı kararıyla;olayda, davacının gümrük müdürlüklerine bağlı antrepolarda ... Gıda San. ve Tic. A.Ş. ile ... Gıda San. ve Tic. A.Ş. adına kayıtlı olan buğdayların belirli miktarlarını devralmak için ilgili firmalarla anlaştığı, davacı ile devreden firmaların karşılıklı beyan ve taahhütlerini içeren belgeler ile birlikte devir sözleşmelerini de ilgili gümrük müdürlüklerine verdikleri, gümrük müdürlüklerinin de bu devirlere onay verdikleri, ilgili gümrük müdürlükleri tarafından davalı idareye yazılan yazılarda davacı tarafından imzalanan devir sözleşmelerine ait damga vergilerinin alındığına ilişkin bir kayda rastlanmadığının belirtilmesi üzerine davalı idarece davacının takdir komisyonuna sevk edildiği, takdir komisyonu kararlarına dayanılarak tarh edilen damga vergilerine karşı da bakılmakta olan davanın açıldığı, uyuşmazlığın çözümünün, dava konusu sözleşmelerin belirli bir kıymeti ihtiva edip etmediği ve bu bağlamda damga vergisine tabi bir sözleşme olup olmadığı hususunun ortaya konulmasına bağlı olduğu, ilgili sözleşmeler incelendiğinde içeriğinde her ne kadar tutar belirtilmiş ise de sözleşmelerin, kıymeti belli bir emtianın devredilmesine ilişkin olarak gümrük vergileri, para cezaları ile her türlü mali ve hukuki sorumluluğun devri amacıyla tanzim edildiğinin ve sözleşmelerde belirtilen tutar çıkarıldığında da sözleşmelerin mahiyetinin değişmediğinin görüldüğü, anılan sözleşmelerin içerik itibariyle taraflar arasında kendi iradelerini ortaya koymak ve devredilen malın tutarını, devir şeklini, müeyyidelerini vs. ortaya koymak amacıyla tanzim edilmiş bir sözleşmeden ziyade gümrük müdürlüğüne ibraz edilmek amacıyla gümrük yükümlüklerine ilişkin olarak düzenlenen bir sözleşme olduğunun anlaşıldığı,antrepolarla sundurmalardaki ithale konu eşyanın üçüncü kişilere devri sırasında taahhütname alınması ve bu taahhütnamede devre konu eşyanın kıymetinin gösterilmesi gerektiği yolundaki genelgenin iptal edildiği, ayrıca davalı idare tarafından davacının iddiasının aksine antrepodaki malların devri sırasında içerisinde eşyanın kıymetini gösteren sözleşme aramadıkları, davacı iddialarının gerçeği yansıtmadığı yolunda bir savunmada bulunulmadığı, sözleşmelerin davalı idarenin uygulamaları sonucu kıymet içerecek şekilde tanzim edildiği sonucuna ulaşıldığı, dolayısıyla anılan sözleşmelerin içerik itibariyle belli bir parayı ihtiva etmediğinin kabulu gerektiği,bu itibarla dava konusu sözleşmelerin, Damga Vergisi Kanuna Ekli (1) sayılı tabloda belirtilen "belli parayı ihtiva ettiğinden" ve bu sebeple nispi oranda damga vergisine tabi olduğundan bahisle takdir komisyonu tarafından takdir edilen matrahlar üzerinden vergi ziyaı cezalı damga vergileri tarh edilmesinde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu vergi ziyaı cezalı damga vergisi tarhiyatlarının kaldırılmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi açıklanmış bulunan mahkeme kararının aynı gerekçe ve nedenlerle uygun görüldüğü, istinaf dilekçesinde ileri sürülen iddiaların da sözü geçen kararın kaldırılmasını sağlayacak durumda bulunmadığı belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Damga Vergisi Kanununun 3.maddesi uyarınca damga vergisi mükellefinin kağıdı imza edenler olduğu, gümrük müdürlüklerinin yazıları ile antrepolardaki emtianın devrine ilişkin sözleşmelerle ilgili damga vergilerinin ödenmediğinin belirtilmesi üzerine takdir komisyonu kararına dayanılarak sözleşme bedeli ve fatura tutarı dikkate alınmak suretiyle yapılan tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı şirket adına, antrepolarda yapılan devirlere ilişkin olarak devreden ve devralan firmalar arasında yapılmış devir sözleşmelerine ilişkin damga vergilerinin ödenmediğinden bahisle takdir komisyonu kararına dayanılarak 2011/Ocak,Eylül-Aralık ve 2012/ Ocak, Nisan, Haziran, Temmuz Ekim dönemleri için re'sen tarh edilen bir kat vergi zıyaı cezalı damga vergilerinin kaldırılması istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
488 sayılı Kanunun 1. maddesinde: “Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar damga vergisine tabidir. Bu kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade eder.” hükmü, 4. maddesinde: “ Bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılır ve buna göre tabloda yazılı vergisi bulunur. Kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılır. Mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınır.” düzenlemesi yer almakta olup, 10. maddesinde de; damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nev'i ve mahiyetlerine göre bu kağıtlarda yazılı paranın, maktu vergide, kağıtların mahiyetlerinin esas alınacağı, belli para teriminin kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği hükümlerine yer verilmiştir. Anılan Kanuna ekli (1) sayılı Tablonun Birinci bölümünde ise mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerden belli bir parayı ihtiva edenlerin nispi damga vergisine tabi tutulacağı belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden; Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgelerin de Kanundaki kağıtlar terimi kapsamına girdiği, belli bir parayı ihtiva eden sözleşmelerin nispi damga vergisine tabi tutulacağı, belli para teriminin ise kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği anlaşılmaktadır.
Olayda,davacı şirket ile ... Gıda San. ve Tic. A.Ş. ile ... Gıda San. ve Tic. A.Ş. arasında Gümrük Müdürlüklerine bağlı antrepolarda anılan şirketlerin adlarına kayıtlı bulunan buğdayların belirli miktarlarının devri için dava konusu sözleşmelerin imzalandığı, sözlemelerde devre konu emtianın niteliğinin, miktarının,parasal değerinin belirtildiği, Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliğine atıfla devir işleminden kaynaklanan gümrük vergileri,fon,ücret ve para cezaları ile her türlü mali ve hukuki sorumluluğun devir alan tarafından üstlenildiğinin ve mal bedelinin devir alan tarafından devir eden firmaya ödeneceğinin ifade edildiği, sözleşmelerin devir eden şirketler ve devir alan davacı şirket tarafından imzalandığı, yine devir sözleşmeleri haricinde emtianın devrine ilişkin bilgilendirme yazılarının gümrük müdürlüklerine hitaben devir eden tarafından ayrı, devir alan tarafından ayrı tek imzalı şekilde beyan ve taahhütname şeklinde sunulduğu, uyuşmazlığın konusunu bildirim şeklindeki bu beyan ve taahhütnamelerin değil, her iki taraf tarafından imzalanan sözleşmelerin oluşturduğu, gümrük müdürlüğünün antrepolarda yapılan devirlere ilişkin devreden ve devralan firmalar arasında yapılmış devir sözleşmeleriyle ilgili damga vergisi ödendiğine ilişkin kayda rastlanılmadığına dair yazısı üzerine davalı vergi dairesi müdürlüğünce davacı şirketin takdir komisyonuna sevkedildiği,takdir komisyonunca devir sözleşmeleri, içeriği bedel ve emtianın devrine ilişkin fatura tutarları dikkate alınarak ödevlinin dosyası üzerinde inceleme yapılmak suretiyle bu tutarlar üzerinden matrah takdir edildiği görülmüştür.
Bu durumda; antrepolarda bulunan emtianın devrini sağlayan, devir edenler ve devir alan davacı şirket tarafından yazılıp imzalanmak suretiyle herhangi bir hususu ispat etmek için ibraz edilebilecek belge niteliğinde olan ve belli para ihtiva eden sözleşmelerin Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda sayılan kağıtlar kapsamında olduğu anlaşılmış olup, sözleşme bedeli ve fatura tutarı dikkate alınmak suretiyle takdir komisyonu tarafından yapılan inceleme sonucu takdir edilen matrah üzerinden yapılan cezalı tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığından, sözleşmelerin belli para ihtiva etmediği gerekçesiyle davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararına karşı yapılan davalı istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine , 22/11/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.