İftira suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonucunda, Adana Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 25/10/2018 tarihli ve 2018/55427 soruşturma, 2018/37625 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yapılan itirazın kabulü ile anılan kararın kaldırılmasına ilişkin mercii Adana 4. Sulh Ceza Hâkimliğinin 26/12/2018 tarihli ve 2018/7547 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosyası ile ilgili olarak;
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 6545 sayılı Kanun"un 71. maddesi ile değişik 173/3. maddesinde yer alan, “Sulh ceza hâkimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, o yer Cumhuriyet başsavcılığından talepte bulunabilir; kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder...” şeklindeki düzenleme karşısında, Sulh Ceza Hâkimliğince soruşturmanın genişletilmesi kararı verilmesi ve Cumhuriyet savcılığınca söz konusu hususlarla ilgili eksiklikler giderildikten sonra şüpheli hakkında itirazla ilgili bir karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, itirazın kabulü ile kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kaldırılmasına karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle 5271 sayılı CMK.nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 14.02.2019 gün ve 2019/1230 sayılı kanun yararına bozma istemine atfen Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 25.02.2019 gün ve KYB/2019-18088 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize tevdii kılınmakla incelendi.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Gereği görüşülüp düşünüldü:
Kovuşturmaya yer olmadığına dair kararlara itirazın düzenlendiği 5271 sayılı CMK.nın 173 maddesindeki "suçtan zarar gören, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet Savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hakimliğine itiraz edebilir.
(2) İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller belirtilir.
(3) (Değişik: 18/6/2014-6545/71 md.) Sulh ceza hakimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, o yer Cumhuriyet Başsavcılığından talepte bulunabilir: kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; itiraz edeni giderlere mahkum eder ve dosyayı Cumhuriyet Savcısına gönderir. Cumhuriyet Savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir.
(4) (Değişik: 25/5/2005- 5353/26 md.) Sulh ceza hakimliği istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet Savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye verir.
(5) Cumhuriyet Savcısının kamu davasının açılmaması hususunda takdir yetkisini kullandığı hallerde bu madde hükmü uygulanmaz.
(6) (Değişik:2/1/2017-KHK-680/11 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7072/10 md.) İtirazın reddedilmesi halinde aynı fiilden dolayı kamu davası açılabilmesi için 172 nci maddenin ikinci fıkrası uygulanır." şeklindeki düzenleme incelendiğinde, kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karara yapılan itirazı inceleyen Sulh Ceza Hakimi;
1) Kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmaz ise, istemi gerekçeli olarak reddeder (CMK.173/3-2 cümle)
2) İstemi yerinde bulursa, Cumhuriyet Savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye gönderecektir. (CMK.173/4)
3) İtiraz konusunda karar verilmesi için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle Cumhuriyet Savcılığından talepte bulunacaktır.
CMK.nın "Bir suçun işlendiğini öğrenen Cumhuriyet Savcısının Görevleri" başlıklı 160. maddesinde "Cumhuriyet Savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hali öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar." hükmü yer almakta, 164/2 ve 165. maddelerinde ise soruşturma işlemlerinin Cumhuriyet Savcısının emir ve talimatları doğrultusunda yapılacağına ilişkin düzenlemeler bulunmaktadır
CMK.nın 160 v.d. maddeleri gereğince yapılan soruşturma sonunda kamu davası açma görevinin Cumhuriyet Savcısı tarafından yerine getirileceği, aynı madenin diğer fıkralarında da yetkili ve görevli mahkemeye hitaben düzenlenen iddianamede gösterilecek hususlar, CMK 171 maddesince de kovuşturmaya yer olmadığına dair karara ilişkin hükümlere yer verilmiştir.
5271 sayılı CMK.nın ilgili maddeleri birlikte değerlendirildiğinde, yapılan soruşturmada toplanan delillerin yanısıra ayrıca yeni delillerin toplanması ve araştırma yapılması gerektiğinde sulh ceza hakimi bu hususu açıkça belirtmek suretiyle Cumhuriyet Savcısından talepte bulunacaktır. Soruşturma dosyasında mevcut bir bilgi veya belgenin değerlendirilmeye alınıp alınmaması soruşturmanın genişletilmesi niteliğinde değildir. Suçun subutuna veya unsurlarına doğrudan etkili olabilecek olan ve soruşturma dosyasındaki bir bilgi veya belgenin gözönüne alınmaması sonucu verilmiş olan kovuşturmaya yer olmadığına kararda bu belgenin gözönüne alınması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği yönündeki kararda soruşturmanın genişletilmesi olarak kabulü olanaklı değildir.
Somut olayda;
Katılan mağdure ..."ye yönelik cinsel istismar suçundan sanık ... hakkında TCK.nın 103/2, 43, 31/3, 62 maddeleri gereğince mahkumiyetine karar verilen ve Yargıtay 14. Ceza Dairesinin 31.01.2017 tarih ve 2016/7192 (E), 2017/367 (K) ilamı ile onanarak kesinleşen Adana 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 2012/206 (E), 2014/1011 (K) sayılı dosyasına yönelik olarak sanık müdafiinin yargılanmanın yenilenmesi talebinde bulunduğu ve Adana 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 06.11.2017 tarih ve 2012/206 (E) 2014/101 (K) sayılı ek kararı ile istemin reddi ile önceki hükmün onaylanmasına karar verilmesinden sonra sanık müdafiinin 27.07.2018 tarihli dilekçesiyle dosyanın katılan mağduru hakkında iftira suçundan yapılan suç duyurusu üzerine Adana Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 25.10.2018 tarih ve 2018/55427 soruşturma no, 2018/37625 sayılı kararı ile kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği, bu karara yönelik itiraz üzerine de Adana 4. Sulh Ceza Hakimliği"nin 26.12.2018 tarih ve 2018/7547 D. İş sayılı kararı ile Adana 3. Ağır Ceza Mahkemesi"nin 2012/216 (E) sayılı yargılamanın yenilenmesine ilişkin dosyasının Yargıtay"dan dönüşünün beklenmesi gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kaldırıldığı görülmüştür.
Kanun yararına bozma talebine konu Adana 4. Sulh Ceza Hakimliği"nin 26.12.2018 tarih ve 2018/7547 D. iş sayılı kararının gerekçesinde belirtilen dosya sonucunun beklenilmesi ve sonucuna göre karar tesisi CMK.nın 173. maddesinde ifade edilen soruşturmanın genişletilmesi niteliğinde olmayıp suçun subutuna ve unsurlarına etki eden ve dosyada mevcut bir delil veya belgenin değerlendirilmesi olarak kabul edilmesi gerektiğinden Adana 4. Sulh Ceza Hakimliği"nin 26.12.2018 tarih ve 2018/7547 D. iş sayılı kararı usul ve kanuna uygun bulunduğundan;
Adalet Bakanlığı"nın Kanun Yararına Bozma istemine dayalı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen ihbarname içeriği, açıklanan nedenlerle yerinde görülmediğinden kanun yararına bozma isteminin REDDİNE, dosyanın Adalet Bakanlığı"na gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 14.10.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.