Danıştay 13. Daire 2020/2872 Esas 2021/3904 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/2872
Karar No:2021/3904

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- ...
2- ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Belediyesi
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : .... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ezine Belediye Başkanlığı'nca Çanakkale İli, ...Mahallesi, ...ada, ..., ..., ...ve ...parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda "Ezine Belediyesi Kapalı Pazar Yeri İnşaatı Yapım İşi" ihalesinin yapılmasına ilişkin Ezine Belediye Başkanlığı'nın ...tarih ve ...sayılı ihale onayı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; idari işlemlerin hukuka uygunluğunun yargı yoluyla denetimini amaçlayan iptal davasının görüşülebilmesi için ön koşullardan olan "dava açma ehliyeti" iptal davasına konu kararın niteliğine göre idari yargı yerince değerlendirileceği, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılacak olan ihalelerde, ihale sürecindeki hukuka aykırı olduğu ileri sürülen işlemlere karşı dava açılmadan önce, şikâyet ve itirazen şikâyet başvuruları tüketilmesi zorunlu idari başvurular niteliğinde sayılmış olmasına ve ancak bu yöndeki başvuruları yapacak kişilerin, hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler ile sınırlandırılmış olmasına rağmen, 4734 sayılı Kanun'un kapsamında bulunmayan davacılar tarafından dava açıldığı, davacıların dava konusu işlem bakımından menfaatinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, davacılardan birinin belediye meclisi üyesi, diğerinin ise siyasi partinin ilçe başkanı ve aynı zamanda pazar yeri esnafı olduğu, belediye meclisi üyesi ve pazar yeri esnafı olarak menfaatlerinin etkilendiği ve dava açma ehliyetlerinin bulunduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY:
Ezine Belediye Başkanlığı'nın ...tarih ve ...sayılı işlemiyle "Ezine Belediyesi Kapalı Pazar Yeri İnşaatı Yapım İşi" ihalesine çıkılmasına karar verilmiştir. Bununla birlikte Ezine Belediyesi Belediye Meclisi'nin ...tarih ve ...sayılı kararıyla uyuşmazlığa konu taşınmazların nazım ve uygulama imar planlarındaki spor alanı niteliğinin pazar alanı olarak değiştirilmesine meclis üyesi davacı ...'ın karşı oyuyla oyçokluğuyla karar verilmiştir. Anılan ihale ...tarihinde ...ihale kayıt numarasıyla gerçekleştirilmiştir.
Bunun üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, iptal davaları, "idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan" davalar olarak tanımlanmaktadır.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 13. maddesinin 1. fıkrasında, "Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır..." kuralı yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yargı kararlarında "menfaat" kavramının davacı ile iptalini istediği idarî işlem arasındaki bağı, ilgiyi ifade ettiği belirtilmekte ve idarî işlem ile dava açan kişi arasında meşru, güncel ve ciddî bir alaka söz konusu ise, davada menfaat bağının bulunduğu kabul edilmekte, bunun dışında ayrıca subjektif bir hakkın ihlâl edilmesi şartı aranmamaktadır.
Kişisel, meşru ve güncel bir menfaat alakasının varlığı, davanın niteliğine ve özelliğine göre idari yargı yerlerince belirlenmekte, davacının idari işlemle ciddî, makul, maddî ve manevî bir alakasının bulunduğunun anlaşılması, dava açma ehliyeti için yeterli sayılmaktadır. Ayrıca, iptal davaları idari işlemlerin hukuka uygun olup olmadığının denetlenmesine, hukukun üstünlüğünün sağlanmasına, böylece de idarenin hukuka bağlılığının ve sonuçta hukuk devleti ilkesinin gerçekleştirilebilmesine imkân sağladığından, bu davalarda menfaat alâkasının bu amaç doğrultusunda yorumlanması gerekmektedir.
Davacıların ihaleye katılmadığı, ihalenin sonucuna veya gerçekleştiriliş usulüne yönelik bir iddiasının bulunmadığı görülmekle birlikte, her ne kadar Ezine halkı ve siyasi partisi adına açılan davada meşru, kişisel ve güncel bir menfaatleri bulunmasa da, davacılardan birinin meclis üyesi diğerinin ise belde sakini ve pazaryeri esnafı olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacıların belde sakini sıfatının bulunduğu ve uyuşmazlık konusunun ekonomik menfaatini ilgilendirdiği, ihale sonucunda yapılacak faaliyete yönelik iddiaları dikkate alınarak böyle bir davayı açmakta menfaatinin bulunduğu, başka bir anlatımla dava açma ehliyetinin olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davanın ehliyet yönünden reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında usul hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca .... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 18/11/2021 tarihinde karar verildi.