MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı , ......lerine ait ilgili adresteki motelin 10 yıl süre ile 2996 sayılı kanunun 45 vd. maddeleri uyarınca açık teklif usulü ile kiraya verilmesine ...... Encümenince 24.08.2012 tarihinde karar verildiğini,kira bedelinin 1 yıl için 36.000 TL olarak belirlendiğini,14.09.2012 tarihinde yapılan açık arttırmada ihalenin 115.000 TL bedelle davalı üzerinde kaldığını ve bu kararın onaylandığını,davalıya sözleşmeyi yapması için aynı gün tebliğ yapıldığını,ancak davalının yasal 15 günlük sürede sözleşmeyi yapmaması nedeniyle bu ihalenin feshedilip geçici teminatın irat kaydedildiğini,...... Encümeninin 04.10.2012 tarihli kararı ile söz konu motel için yeniden 10 yıl süreli önceki ihaledeki şartname hükümlerine göre yeniden açık teklif usulü ihaleye çıkartıldığını,yapılan bu ikinci ihalede söz konusu motelin dava dışı ......’ya 36.100 TL bedelle ihale edildiğini, bu şekilde zarara uğradıklarını, davalının iki ihale arasındaki farktan sorumlu olduğunu ve bu miktarın da 78.900,00 TL olduğunu ileri sürerek,bu miktarın 30.09.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ,kendisinin de ihaleye iştirak edip nihai bedel olan 115.000,00 TL pey sürüp ihale alıcısı olduğunu, fakat tarafına tanınan 15 günlük süre içerisinde yaptığı araştırmada bu bedelin çok yüksek olduğunu öğrendiğini, ayrıca bütçesinin de bu bedele hiç uygun olmadığını fark ettiğini, geçici teminat bedeli olan 1.080,00 TL’nin davacı tarafça gelir olarak kaydedildiğini,söz konusu motelin tekrar ihaleye çıktığını ve yıllık 36.100,00 TL’ ye başka bir alacıya ihale edildiğini ve 10 yıl süreli kira sözleşmesinin imzalandığını öğrendiğini, davacı iddiasının haksız olduğunu savunarak,davanın reddini istemiştir.
Mahkemece,davalının ihaleye katılırken nakit olarak yatırmış olduğu 1.080,00 TL tutarındaki geçici teminatın davacı ......nin 17.10.2012 tarih ve 1278 yevmiye numaralı muhasebe işlem kaydı ile gelir kaydedildiği,Devlet İhale Yasasının 57 maddesinde sözleşmenin yapılmaması halinde ne yapılması gerektiğine ilişkin hükümlerin düzenlendiği, bu maddenin 3. fıkrasına göre, sözleşme yapılmadığı takdirde protesto çekmeye hüküm almaya gerek kalmaksızın ihalenin bozulacağı ve geçici teminatın irad kaydedileceğinin belirtildiği, somut dava dosyasında da davalının sözleşme yapmadığı, bunun üzerine davacının geçici teminatı irad kaydettiği anlaşılmakla davacı ......nin başkaca tazminat hakkının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş,hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Uyuşmazlık;davacı tarafından yapılan ihale sonrası ihale kendi üzerinde kalan davalının davacı ile sözleşme yapmaması nedeniyle davacının yeniden yapılan ikinci ihale sonucunda dava dışı 3. kişiye daha düşük bedelle yapılan ihale sonucunda zarara uğrayıp uğramadığı,uğramış ise bunun ne miktarda olduğu ve davalıdan talep edilip edilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Somut olayda ilgili motelin 10 yıl süre ile 2996 sayılı kanunun 45 vd. maddeleri uyarınca açık teklif usulü ile kiraya verilmesi için ...... Encümenince 24.08.2012 tarihinde karar verildiği,kira bedelinin 1 yıl için 36.000 TL olarak belirlendiği,14.09.2012 günü ...... Encümeni huzurunda yapılan açık arttırma usulü olan ihalede davalının 1 yıl kira bedeli olarak 115.000 TL ile en yüksek teklifi verdiği ve ...... encümenince de ihalenin bu bedelle ve şartnamede belirtilen diğer şartlarla birlikte davalı üzerinde kalmasına karar verildiği ve bu kararın onaylandığı, aynı gün 14.09.2012 tarihinde ihalenin 1. Yıl kira bedeli 115.000,00 TL si KDV dahil ve şartnameye uygun şekilde 2, 3, 4, 5. yıl kira bedelinin bir önceki yıla göre ÜFE oranında arttırılarak 6, 7 , 8, 9, 10. Yıl kira bedelleri günün ekonomik koşulları göz önüne alınarak ...... ve davalının ortak anlaşmaları doğrultusunda yeniden arttırılacak şekilde KDV dahil davalı üzerinde kaldığı ve sözleşme yapmasının tebliğ edildiği, davalının ise yasal 15 günlük süre içerisinde sözleşme yapmadığından bu ihale feshedilerek davalının geçici teminatının gelir kaydedildiği,bundan sonra ise ...... encümeninin 04/10/2012 tarihli kararı ile söz konusu motel için 10 yıl müddetle önceki ihaledeki şartname hükümlerine göre yeniden açık teklif usulü ihaleye çıkartıldığı ve yapılan bu ihalede söz konusu yerin 36.100,00 TL bedelle dava dışı ......"ya ihale edildiği ve bu kişi ile 05.11.2012 tarihinde kira sözleşmenin imzalandığı anlaşılmaktadır.
Davacı, taahhüdünü yerine getirmeyerek sözleşmenin feshine neden olan davalıdan bu yüzden uğradığı olumsuz zararının ödetilmesini isteme hakkına sahiptir. Ancak zararın ne şekilde belirlenmesi gerektiği önem kazanmaktadır. Burada olumsuz zararın miktarı belirlenirken, kural olarak kaçırılan fırsat ilkesi çerçevesinde, her bir davalı açısından kendisinden sonraki en iyi ikinci fiyat teklifiyle, makul sürede yöntemince yapılmış sonraki ihalede gerçekleşen fiyat arasındaki farkın değerlendirilmesi gerekir. Öğreti ve uygulamada menfi zarar, “uyulacağına ve yerine getirileceğine inanılan bir sözleşmenin hüküm ifade etmemesi ve yerine getirilmemesi yüzünden güvenin boşa çıkması nedeniyle uğranılan zarar” olarak kabul edilmektedir. Sözleşmenin ifa edileceğine inanılarak başka bir sözleşme yapma fırsatının kaçırılması nedeniyle uğranılan zarar da, menfi zarar kapsamında değerlendirilmektedir. Davacının menfi zararının saptanmasında, davalı açısından, davalının teklifinden sonraki en iyi teklif ile sonraki ihale fiyatı arasındaki fark esas alınmalıdır. Değinilen bu hususlar doğrultusunda belirlenen bedel davacının olumsuz zararını gösterir.
Bu durumda mahkemece; ihale konusunda uzman bilirkişi heyetinden Yargıtay,mahkeme ve taraf denetimine elverişli rapor alınarak, yapılan ihaleye katılan davalıdan başka ikinci sırada teklif veren olduğu da gözetilerek, ikinci sırada pey süren kişilerin teklif ettikleri bedel üzerinden makul sürede yapılacak sonraki ihale tarihine kadar mahrum kalınan kira kaybından ve davacının yeniden ihale yapmak zorunda kalması nedeni ile yapmak zorunda kaldığı masraflar da eklenerek zarar miktarının belirlenmesi,bu arada yatırılan ve irat kaydedilen teminat miktarlarının da zarardan mahsubu ile davalının katıldığı ihale ile sınırlı olmak üzere sorumlu tutularak belirlenen zarar miktarının hüküm altına alınması gerekirken, yetersiz bilirkişi hükme esas alınmak suretiyle davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş,bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01.04.2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.