Danıştay 13. Daire 2017/1629 Esas 2021/3826 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2017/1629
Karar No:2021/3826

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …. Akaryakıt Dağıtım Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …..
KARŞI TARAF (DAVALI) : …. Kurumu
VEKİLİ : Av. ….

İSTEMİN KONUSU : …. Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi'nin …. tarih ve E:…., K:. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Dağıtıcı lisans sahibi olan ve daha sonra …. tarih ve …. sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararıyla lisansı iptal edilen davacı şirketin bayisi olan …. İnşaat Petrol Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'ne ait "…. Mahallesi ... Caddesi No:…. …." adresinde bulunan akaryakıt istasyonunda ….. tarihinde yapılan denetimde istasyon otomasyon sistemine izinsiz olarak müdahale edildiğinin ve istasyon otomasyon sisteminin sağlıklı çalışmadığının tespit edildiğinden bahisle, 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca 850.000,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin …. tarih ve …. sayılı Kurul kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ….. İdare Mahkemesi'nce verilen . tarih v….e E:…., K:…. sayılı kararda; denetimde istasyonda kaçak akaryakıt satışının önlenmesi amacıyla kurulan otomasyon sistemi üzerinde yapılan incelemede içerisinde bulunan (1) numaralı yer altı tankından, (4) numaralı yer altı tankına yaklaşık 800 litre motorin aktarıldığında bu aktarımdan sonra (1) numaralı yer altı tankının otomasyon sisteminde seviyesinin düştüğü görülmesine rağmen, ürün aktarımı yapılan (4) numaralı yer altı tankının seviyesinin yükselmediği ve dolum görülmediği, (2) numaralı yer altı tankının kablosunun sisteme bağlı olmadığı, (4) numaralı yer altı tankının arızalı olduğu ve sadece (1) numaralı yer altı tankının otomasyona bağlı olarak çalıştığı, istasyonun çalışma ofisinin güney-batı cephesindeki duvarın bitişinden geçen 17 cm derinliğindeki siyah renkli plastik hortum takip edilerek yapılan kazı çalışması sonrası, söz konusu hortumun istasyon yerleşim planında bulunmayan ve otomasyon sistemine bağlı olmayan gizli yer altı tankına bağlı olduğu, buraya elektrik çekilerek adalarda bulunan pompalara yakıt verilebilecek şekilde sistem kurulduğu, yer altı tankında yapılan ölçümde, içerisinde 15 cm ürün bulunduğu, istasyon yetkilisine bu ürünlere ait belge sorulduğunda herhangi bir belgesinin olmadığını beyan ettiği, istasyon çalışma ofisi içerisinde bulunan elektrik panosundaki soldan sağa 7. şalterin bu gizli tanka bağlı olduğu, bu şalter açık olduğunda adada bulunan şatış pompasına akaryakıt pompalandığı, Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından görevlendirilen uzman personel tarafından sunulan söz konusu işletmeye ait BA-BS formları incelendiğinde dağıtıcı olan davacı şirket dışında … Otomotiv Dış Ticaret Limited Şirketi'nden 2012 yılında 4 adet belge karşılığı akaryakıt alımı yapıldığının görüldüğü, davacı şirket tarafından, bayisi olarak faaliyet gösteren … Ltd. Şti.'ne ait akaryakıt istasyonunda yapılan denetimde tespit edildiği üzere, istasyon otomasyon sistemine izinsiz olarak müdahale edilerek kaldırıldığı ile davacının dağıtım şirketi olarak otomasyon sistemine müdahale edilmesine engel olacak gerekli önlemleri almadığının sabit olduğu, davacıya 850.000,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Ankara Bölge İdare Mahkemesi 7. İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, temyize konu kararda iddialarının değerlendirilmeden reddedildiği, iptal sebeplerinin eksik incelendiği ve hatalı yorumlandığı, bayisinin kendisi yerine başka bir şirketten yakıt alması nedeniyle ticari olarak zarar gördüğü ve bayilik ilişkisinin kısa sürdüğü göz önünde bulundurulmadan faili olmadığı fiilden dolayı cezalandırıldığı, Mahkeme tarafından gerek gizli tank iddialarına gerekse otomasyon bağlantısındaki aksaklıklara ilişkin dağıtım şirketine cezai müeyyide uygulanmasına ilişkin Anayasa'ya aykırılık itirazının incelenmediği, Mahkeme tarafından idari para cezasının maktu şekilde uygulanmasına karşı itirazlarının ve herhangi bir kusuru bulunmayan sonuçtan, bayinin eylemleri nedeniyle sorumlu tutulmasının hukuka aykırı olduğu yönündeki itirazlarının incelenmediği, bayinin istasyonuna kaçak akaryakıt satışı yapılmasını önleyen teknolojik yöntemleri de içeren otomasyon sistemini kurduğu, bu hususun davalı Kurum tarafından da kabul edildiği, otomasyon bağlantısındaki arızaların ancak teknik ve konunun uzmanı otomasyon şirketi tarafından giderilmesinin mümkün olduğu, otomasyon şirketinin sorumluluğuna gidilmesi söz konusu olacak iken davanın ihbar edilmediği otomasyon şirketinin savunması ve bayinin konuya ilişkin savunması alınmaksızın sonuca gidilmesinin hukuka aykırı olduğu, otomasyon sisteminin fiziken güvenliğinden ve müdahalelerin engellenmesinden bayinin sorumlu olduğu, Kurum tarafından otomasyonda meydana gelen her aksaklıktan dağıtım şirketinin sorumlu tutulduğu ve fahiş cezaların uygulandığı, kendisine yüklenebilecek bir kusurunun olmadığı, bayinin istasyonuna doğrudan müdahale edip arıza olup olmadığını araştırma, otomasyon internet bağlantısı kurma hak, yetki ve sorumluluğunun bulunmadığı, otomasyon sistemini sağlamanın bayinin yükümlülüğünde olduğu, temyize konu kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacının mevzuata aykırı eylemlerde bulunduğunun kolluk tarafından tutulan tutanakta tespit edildiği, davacının otomasyon sistemini kurarak üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirmiş olmayacağı, sistemin sağlıklı bir şekilde işlemesinden de sorumlu olduğu, sistemde oluşan arızaları gidermenin ve oluşan arızalar ile alınan verileri idareye raporlamanın da davacının yükümlülüklerinden olduğu, otomasyon sistemi üzerinde yapılan incelemelerde yer altı tankının seviyesinin yükselmediği ve dolum görülmediği, yer altı tanklarının arızalı olduğu, sadece (1) numaralı tankın otomasyona bağlı olarak çalıştığı, uyarılara rağmen tankların otomasyon sistemine bağlantısının yapılmadığı, istasyondaki yer altı tanklarının dolum ve pompa satış verilerine ulaşılamadığı, otomasyon sistemi arızalı olmasına rağmen satışların devam ettiği, davacının otomasyon sistemini kurup sağlıklı işlettiğinden söz edilemeyeceği, bayisinin istasyonunda bulunan 4 adet tanktan yalnızca birinin otomasyon sistemine veri yüklediği, davacının otomasyon sisteminde bir hata olduğunu tespit ederek Kurum'a bildirmesi gerekirken mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmediği, otomasyon sisteminin sürekli takip edilebilen bir sistem olması gerektiği ve sistemin doğru çalışmasını teminen önlem alma sorumluluğunun dağıtıcı lisansı sahiplerinde olduğu, sistemdeki aksaklığın davacı tarafından açık bir şekilde görülebilir olduğu ve buna rağmen arızanın giderilmediği, Kurum'un bu konuda bilgilendirilmediği, ihlâl suretiyle kusurlu hareketin bulunduğu, kusurlu hareketin cezalandırılmasının cezaların şahsiliği ilkesine aykırı olmadığı, temyize konu kararın hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ….'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek gereği görüşüldü:


HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Davacının Anayasaya aykırılık iddiası ciddi görülmemiştir
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki …. Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi'nin …. tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de …. Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın …... İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 16/11/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.