MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ... ve arkadaşları, ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan ve 1967 yılında yapılan kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz hakkında, irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, adlarına tescili istemiyle dava açmışlardır. Mahkemece "6360 sayılı Yasa uyarınca ...’nın davaya dahil edilmesi suretiyle taraf teşkilinin tamamlanması" gereğine değinilen bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, hükme esas alınan teknik bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 1.284,45 metrekare yüzölçümündeki taşınmazın davacılar adına iştirak halinde mülkiyet hükümleri dairesinde tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde, davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, mahallinde yapılan keşif sırasında dava konusu taşınmaz içerisinde, genelinden ayrılan şev niteliğinde bir bölümün bulunduğu anlaşılmasına karşın bu bölüm, fen bilirkişi tarafından haritasında gösterilmemiş, ayrıca bu bölüm üzerinde zilyetliğin hangi şekilde sürdürüldüğü, taşınmazın geneli ile bir bütünlük arz edip etmediği, bu bölümün taşınmazın tamamı üzerinde sürdürülen tasarruf ve iktisaba engel teşkil edip etmediği belirlenmediği gibi, çekişmeli taşınmaza komşu olan tüm taşınmazların tutanak ve dayanakları getirtilmemiş, ayrıca taşınmazın kesinleşmiş imar planı kapsamında kalıp kalmadığı sorulup saptanmamış, öte yandan bir taşınmazın niteliğinin ve imar-ihyaya konu edilip edilmediğinin, edilmişse imar- ihyanın hangi tarihte tamamlandığının belirlenmesi amacıyla dava tarihinden ya da taşınmaz imar planı kapsamında ve imar planı dava tarihinden önce onaylanmışsa imar planının onaylandığı tarihten 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı evrelerde çekilen en az 3 adet hava fotoğrafının jeodezi uzmanı bilirkişi marifetiyle incelenmesi gerekirken, bu hususta ehil olmayan bilirkişi marifetiyle düzenlenen ve imar ihyanın tamamlandığı tarihin belirlenmesi hususunda son derece yetersiz bilirkişi raporuna itibar edilmiş, diğer yandan hükme esas alınan ziraat mühendisi bilirkişi raporunda, çekişmeli taşınmaz üzerinde imar-ihyanın 20 yıldan daha uzun bir süre önce tamamlandığı belirtilmekle raporun kanaat bölümünün soyut ve denetime elverişsiz olduğu anlaşılmasına karşı bu rapora itibar edilerek hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazın imar durumu ilgili mercilerden sorularak imar planı kapsamında olup olmadığı tereddütsüz belirlenmeli, komşu taşınmazların tutanakları ve bulunması halinde tespitlerine esas kayıtları getirtilerek dava konusu taşınmaz yönünü ne okudukları saptanmalı, ardından Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre, imar durumu netleştirildikten sonra çekişmeli taşınmazın dava tarihinden önce kesinleşmiş imar planı kapsamında kaldığının anlaşılması halinde imar planının kesinleşme tarihinden, imar planı kapsamı dışında olması veya imar planının dava tarihinden sonra kesinleştiğinin anlaşılması halinde ise dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere ait en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirilmeli, bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi ve 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, yapılacak bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından, taşınmazın öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, taşınmazın imar- ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında oluşacak çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı ve yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu taşınmazların tespit tutanağı ve dayanağı kayıtlarla denetlenmeli; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu, kullanıma ara verilip verilmediği konusunda rapor düzenlettirilmeli; ziraatçi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın niteliğini ve kullanım durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazın imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi açıklayan ve komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısını, eğimini ve bitki desenini irdeleyen, önceki ziraat bilirkişi raporunu değerlendiren, taşınmazın şev niteliğindeki bölümü ile geriye kalan bölümünü bir arada değerlendirecek şekilde, taşınmazın tamamı yönünden iktisap koşullarının oluşup oluşmadığı hususunda somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan ayrıntılı ve gerekçe rapor düzenlemeleri istenilmeli; fen bilirkişisinden, keşif ve uygulamaları izleyip denetlemeye olanak verir, taşınmaz içerisindeki şev niteliğindeki bölümü gösterecek şekilde ayrıntılı rapor ve kroki alınmalı, taşınmazın durumunu denetime elverişli şekilde gösterecek fotoğrafları çektirilerek dosya içine konulmalı ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.