MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki çeyiz ve ziynet eşyanın iadesi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, davalı ... vekili ve davalı ... tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, davalılardan ... ile evlenirken 300 gr 22 ayar altın bilezik, 400 gr 22 ayar altın set takımı, 4 Kat yün yatak, 6 adet taşpınar halısı, yatak odası takımı, oturma gurubu, renkli TV, Buzdolabı, dikiş makinası, elektirikli süpürge, elektirikli fırın, komple mutfak takımı, komple misafir odası takımı, çamaşır makinası, sandık ve çeyiz, bulaşık makinası için çeyiz senedi düzenlediklerini, çeyiz senedindeki eşyaların davalıların ve şahitlerin imzaları karşılığında davalılara teslim edildiğini, bir süre sonra anlaşmazlığa düşerek boşandıklarını, mehir senedinde yazılı eşyaların hiç birinin kendisine verilmediğini, bu nedenlerle eşyaların aynen, aynen iadesinin mümkün olmaması halinde ise bedelleri toplamı 29.100 TL"nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahisiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı ..., davanın davalının son ikametgahı olan Ankara"da görülmesi gerektiğini, senedin kendisine evlendikleri esnada imzalatıldığını, çeyiz eşyalarını hiç bir surette görmediğini, tarafların evlendikten bir süre sonra Almanya"da yaşadıklarını ancak davacının kardeşi tarafından evden kovulduğunu ve hiçbir eşyasını alamadığını, kendi ailesine de hiçbir eşyanın verilmediğini beyan etmiş, davanın reddini dilemiştir.
Davalı ..., kendilerine teslim edilmiş herhangi bir eşya olmadığını tarafların evlendikten kısa bir süre sonra ayrıldığını, Aksaray"a dahi gelmediklerini, Ankara"dan doğrudan Almanyaya gittiklerini beyan etmiş, davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile 4 Kat yün yatak (Değeri 400 YTL), 6 adet taşpınar halısı (değeri 1800 YTL), yatak odası takımı (değeri 400 YTL), oturma gurubu (değeri 250 YTL), renkli TV (değeri 200 YTL), Buzdolabı (değeri 250 YTL), dikiş makinası (değeri 150 YTL), elektirikli süpürge (değeri 100 YTL), elektirikli fırın(değeri 200 YTL), komple mutfak takımı (değeri 500 YTL), komple misafir odası takımı (değeri 500 YTL), çamaşır makinası (değeri 250 YTL), sandık ve çeyiz (değeri 500 YTL), bulaşık makinası (değeri 300 YTL) nın bulunduğu taktirde aynen iadesine, bulunmadığı taktirde bedelleri toplamı olan 5.800 YTL nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline, ziyent eşyaları yönünden davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili, davalı ... vekili ve davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Dava çeyiz senedi ile bağışlanan çeyiz ve ziynet eşyalarının aynen, mümkün olmaması halinde bedelinin iadesi talebine ilişkindir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalıların tüm, davacının sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2- 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK)’nun “İspat Yükü” başlıklı 6.maddesinde; “Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.” ifadesine yer verilmiştir.
Kanuni bir karineye dayanan taraf, sadece karinenin temelini oluşturan vakıaya ilişkin ispat yükü altındadır. Kanunda öngörülen istisnalar dışında, karşı taraf, kanuni karinenin aksini ispat edebilir.
6100 sayılı HMK m.189/III maddesi (1086 sayılı HUMK mad. 287) "Kanunun belirli delillerle ispatını emrettiği hususla, başka delillerle ispat olunamaz" hükmünü amirdir. Aynı Kanunun m.200/I maddesi " senetle ispat" (1086 sayılı HUMK mad. 288) ve 200/II (1086 sayılı HUMK mad. 289) maddesinde de “senetle ispat gereken hallerde karşı tarafın açık muvafakati ile tanık dinlenebileceği” hususları düzenlenmektedir. Yine, Aynı Kanunun 201. maddesinde de (1086 sayılı HUMK mad. 290); "Senede bağlı her çeşit iddiaya karşı ileri sürülen ve senedin hüküm ve kuvvetini ortadan kaldıracak veya azaltacak nitelikte bulunan hukuki işlemler … liradan az bir miktara ait olsa bile tanıkla ispat olunamaz." denilmekte; 203. maddesinde de (1086 sayılı HUMK mad. 293); "senetle ispat zorunluluğunun istisnaları" düzenlenmiş ve hangi hallerde tanık dinlenebileceği belirtilmiştir.
Eldeki dava, mehir senedinden dolayı ziynet eşyalarının teslimi ya da bedellerinin tahsili istemine ilişkin olduğuna göre; konunun ispat hukuku açısından ele alınması gerekir.
Dava konusu ziynet eşyaları taraflar arasında senede bağlanmış olup bu senet davalıları bağlayıcı niteliktedir. Taraflar arasında düzenlenen çeyiz senedinde açıkça, davacı kadına ait olduğu kabul edilen ziynet ve çeyiz eşyalarının davalılara teslim edildiği ve davalılar tarafından da teslim alındığına dair tutanak imza altına alınmıştır. Dolayısıyla, çeyiz senedindeki bu beyanların aksini, ziynet eşyalarının davacıda olduğu iddiasını davalılar aynı nitelikte bir delille ispatlamakla yükümlüdür.
Somut olayda; davalıların, çeyiz senedinde yazılı ziynet ve çeyiz eşyalarını teslim alarak senedi "eşyaları teslim alanlar" sıfatı ile imzaladıkları ve imzalarını inkar etmedikleri anlaşılmaktadır.

Mahkemece, davacının tanık dinlenmesine açık muvafakatı olmadığı, ispat külfetinin davalı tarafta olduğu gözetilmeksizin; davacının, dava konusu ziynet eşyalarının kadının üzerinde olması, evde saklanmış ve muhafaza edilmiş olmasının karine olup davaçı tarafça bu hususun aksi ispat edilemediği ve davalı tarafa da yemin teklif edilmediği gerekçesi ile davanın ziynet eşyaları yönünden reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
Bu sebeplerle Mahkemece yapılacak iş; anılan çeyiz senedine göre, ispat külfetinin davalılarda olduğu kabul edilerek, davalıların da bu durumun aksini HMK m. 201 gereğince aynı kuvvette bir delil ile ispatlayamadıklarından davanın ziynet eşyaları yönünden de kabulüne karar vermektir.
SONUÇ: Yukarıda 1.bentte yazılı nedenlerle davalıların tüm, davacının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte yazılı nedenlerle hükmün HUMK"nun 428.maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09.04.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.