MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada.....Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
Dava kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
.....Mahkemesince, dava konusu uyuşmazlıkta davacı işçi ya da işveren değil kendisine haciz ihbarnamesi tebliğ edilen 3. kişi konumundadır. Bu bakımdan işin yapıldığı yer yetki kuralı somut olayda uygulanmaz. İptali istenen kurum işlemi ise .... tarafından tesis edildiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
..... Mahkemesi tarafından ise "Emekli aylığı tahsisi ve hatalı işleme yönelik başvuru üzerine davacının talebinin reddine ilişkin kararının .... Sosyal Güvenlik Merkezince tesis edildiği, dava konusu işlemi yapan birimin .....olduğu, davacının istemine yönelik mahkememiz yargı çevresi içinde kurumca yapılan herhangi bir işlemin bulunmadığı, davanın esasen emekli aylığı tahsisinde yapılan hatalı işlemden kaynakladığı" gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5. maddesinde, iş uyuşmazlıklarında yer itibari ile yetkili iş mahkemeleri belirlenmiştir. Buna göre, “iş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medenî Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz.”
İş mahkemelerinde yetki kuralı, Hukuk Muhakemeleri Kanununun yetki kurallarına uygun olup, buna ek olarak işin yapıldığı yer, yani işyeri mahkemeleri de yetkili kılınmıştır.
Buna göre, iş ve sosyal güvenlikle ilgili davaların dava tarihinde davalının ikametgâhının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesi veya iş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesinde açılması gerekmektedir.
Türk Medenî Kanununun 19/1. maddesi uyarınca gerçek kişi yönünden “Yerleşim yeri", "Bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.” Gerçek kişi işverenin başka bir yerde yerleşmek niyetiyle oturduğu kanıtlanmadığı takdirde, kural olarak nüfusta kayıtlı olduğu yerin ikametgâh sayılması gerekir.
HMK"nın 14/1. maddesi uyarınca "Bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir."
Diğer yandan Türk Medeni Kanununun 51. maddesi uyarınca “Tüzel kişinin yerleşim yeri, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça işlerinin yönetildiği yerdir."
İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan, davalı tarafça süresinde itiraz edilmese dahi hâkim tarafından kendiliğinden bu husus gözönünde bulundurulmalıdır. Bir başka anlatımla hâkim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de re"sen yetkisizlik kararı verebilir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.04.2008 gün ve 2008/10-329 E. - 2008/334 K. numaralı ilâmında da "Davaya konu uyuşmazlık tüzel kişilere karşı açılacak davalarda genel yetkili mahkeme, tüzel kişilerin yerleşim yerinin, yani merkezinin bulunduğu yer mahkemesi olmakla birlikte, şube işlemleri nedeniyle açılacak dava, taraf olarak bağlı bulunulan merkez davalı gösterilerek, şubenin bulunduğu yerde de açılabilir. “Kurum adına işlem yapmaya yetkili bulunmak” şubenin tanımından ortaya çıkan bir sonuç olup, şubenin bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olmasında tek başına yeterli değildir. Şubenin bulunduğu yer yetkisi, o şubenin yapmış olduğu işlemlerden, davacıya ait işlemlerin yürütülmesinden doğan uyuşmazlıklarda geçerli bulunmaktadır." görüşü benimsenmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, davalı kurumun davacıya iki adet sicil numarası tesis ettiği, ...... sicil numarasında sigorta girişinin 01/04/1985 yılı olduğu, .....sicil numarasında ise işe giriş tarihinin 01/05/1986 yılı olduğu, emeklilik işlemlerinin 01/05/1986 giriş kaydına dayanarak yapıldığı bundan kaynaklı olarak daha geç bir tarihte emekli edildiğini, sigorta başlangıcının 01/04/1985 olarak ve emekliliğe hak kazandığı tarihinde 01/09/2016 tarihi olarak düzeltilmesi ile aradaki 1 yıllık emekli aylık alacağının veya hizmet kusurundan kaynaklanan zararın tazmininin ödenmesini talep ve dava etmiştir.
Açıklanan yasal düzenlemeler çerçevesinde; eldeki davada yetkili mahkeme....erkezinin bulunduğu ... veya davacının işlemlerini yürüten şubenin bulunduğu yer mahkemesidir. Emekli aylığı tahsisi ve hatalı işleme yönelik başvuru üzerine davacının talebinin reddine ilişkin kararının ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü M....e tesis edildiği anlaşılmakla uyuşmazlığı..... İş Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince;.... Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 08/10/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.