9. Hukuk Dairesi 2020/196 E. , 2021/3134 K.
"İçtihat Metni"BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ : ... 24. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE MAHKEMESİ : Silivri 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının iş akdinin geçerli ve haklı bir neden bulunmadan feshedildiğini, davacının fazla mesai, bayram-genel tatil ücreti ve yıllık izin ücreti alacakları bulunduğunu iddia ederek işçilik alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, taleplerin zamanaşımına uğradığını, ödeme def"ileri olduğunu, takas ve mahsup talebinde bulunduklarını, faiz başlangıç ve oranlarının da usul ve yasaya aykırı olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, davacının iş akdinin haksız şekilde feshedildiği, kıdem ve ihbar tazminatı talep edebileceği, fazla çalışma ücreti, ulusal bayram-genel tatil ücreti ve yıllık izin ücreti alacakları bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir,
İstinaf başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, davacı ve davalı tanıklarının beyanlarının birlikte değerlendirilmesi sonucu davacının çalışma saatlerinin ve çalıştığı genel tatil günlerinin belirlendiği, denetime elverişli bilirkişi raporuna göre hesaplanan miktardan uygun takdiri indirimin de yapılarak bu taleplerle ilgili karar verildiği, davacının belirlenenden daha fazla saat çalışmasının olduğu, dini bayramlarda çalıştığı hususu ispat edilemediğinden, yapılan takdiri indirim hakkın özünü zedeleyecek oranda olmadığından bu yönlerdeki davacı istinafı yerinde olmadığı,kıdem tazminatı dışındaki taleplerle ilgili olarak dava ve ıslah tarihlerinden itibaren faize hükmedilmesinde de bir hukuka aykırılık bulunmadığı,dava belirsiz alacak davası olduğundan fazla mesai ücreti, ulusal bayram-genel tatil ücreti talepleri ile ilgili olarak bu tarih esas alınarak zamanaşımı değerlendirildiği, davacıya bir miktar kıdem ve ihbar tazminatı yapılmış olması Mahkeme gerekçeli kararında da belirtildiği gibi iş akdinin işveren tarafından haklı bir neden bulunmadan sona erdirildiğini göstermektedir ve bu nedenle kıdem ve ihbar tazminatı farkına hükmedilmesi de doğru olduğu,tanıkların beyanları ve kurum kayıtları itibariyle davacının kesintisiz çalıştığına ilişkin Mahkemenin kabulü de dosya içeriğine uygun olduğu, ibranamenin tarihi itibariyle geçerli olmadığına ilişkin Mahkemenin değerlendirmesi de TBK’nın 320. maddesindeki düzenleme itibariyle doğru olduğu, davacının çalışma süresince 101 gün izin kullandığı, dava dilekçesinde de yıllık izinlerin hiç kullandırılmadığı değil, kanuna uygun olarak kullandırılmadığı belirtilmiş,Mahkemenin bilirkişinin denetime elverişli hesabına göre bu talebi kabul etmiş olmasında da bir hukuka aykırılık bulunmadığını, davacı en son üretim şefi olarak çalışmıştır ve davacının bordroda gözüken ücreti almadığı davalı ... ...’in beyanından da anlaşılmaktadır. Bu durumda davacı tanıklarının beyanları ve emsal ücret araştırmasına göre Mahkemenin davacının ücretine ilişkin kabulü de dosya içeriğine uygun olduğu tespiti ile tarafların istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz başvurusu :
Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararına karşı taraf vekilleri temyiz başvurusunda bulunmuştur.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, taraf vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı vekili dava dilekçesi ile fazla mesai ücreti talebinde bulunmuştur. Davalı ise fazla mesai yapılmadığını savunmuştur.İlk Derece Mahkemesince fazla mesai ücretinin hesaplamasında; davacı tanıklarının haftanın 6 günü 08.30-20.30 saatleri arasında çalışma yapıldığını beyan ettikleri, davalı tanıklarından ... işyerinde 08.30-20.30 arası hafta içi 5 gün çalışma olduğunu, yaz aylarında ortalama 2 Cumartesi çalışma olduğunu beyan etmiş, davalı ... ... işyerinde 2"li vardiya uygulandığını,haftanın 5 günü bu şekilde çalışıldığını, 3. ve 7. aylar arasında Cumartesi günleri de çalışma yapıldığını beyan etmiş, buna göre davacının 3.ve 7.aylar arasında haftanın 6 günü, diğer aylarda haftanın 5 günü 08.30-20.30 saatleri arasında çalıştığı kabul edilerek buna göre davacının fazla çalışması hesaplanmıştır. Davacı ve davalı tanıkları aynı dönemler için Cumartesi günleri çalışması hakkında çelişkili beyanlarda bulunmuş olup davacının yaptığı iş dikkate alınarak tanıkların gerekirse yeniden dinlenerek çelişkinin giderilmesi ve bu şekilde haftalık çalışma günlerinin tespit edilerek hesaplama yapılması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
3-Taraflar arasında hükmedilen alacaklara işleyecek faizin başlangıç tarihi hususu itilaflıdır.
Tahsil talepli belirsiz alacak davasında faiz başlangıcı, davadan önce temerrüt söz konusu değilse dava tarihi olmalıdır. Alacak belirlendikten sonra arttırılan kısım için faiz başlangıcı temerrüt ya da dava tarihidir.
Somut olayda; davacı vekili dava dilekçesinde davasını açıkça belirsiz alacak türünde açmış olup yukarıda izah edilenler ışığında davacının davalıyı daha önce temerrüte düşermediği ancak davasını da belirsiz alacak davası türünde açtığı anlaşıldığından kıdem tazminatı dışındaki diğer alacaklara dava tarihinden faiz işletilmesi gerektiği halde dava ve talep artırım tarihinden itibaren faize hükmedilmesi hatalı olmuştur.
4-Davacı vekilinin genel tatil ücret talebi Mahkemece hüküm altına alınmış fakat makul indirimi bilirkişi tarafından hesaplanan miktar üzerinden yapması gerekirken davacı vekilince artırılan miktar üzerinden indirim yapılması ayrı bir bozma nedenidir.
5- Taraflar arasında uyuşmazlık, işçinin kullandırılmayan izin sürelerine ait alacağı bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı Kanun"un 59. maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada, sözleşmenin sona erme şeklinin ve haklı nedene dayanıp dayanmadığının önemi bulunmamaktadır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde, hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup, madde uyarınca, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, davalıya ait işyerinde 21 yıl 10 ay 22 gün çalışması bulunan davacının çalışma süresi boyunca sadece 101 gün izin kullandığı, 325 gün bakiye izin hakkı olduğu yönündeki tespitler ile hesaplama yapılmış ise de, davacının 21 yıldan fazla kıdemi bulunduğu, çalışma süresi boyunca bu şekilde izin kullanmış olması hayatın olağan akışına aykırı olduğu anlaşılmakta olup hakimin 6100 Sayılı HMK’nın 31. maddesinde düzenlenen davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde; mahkemece, davacı asilin çalışma süresi boyunca ücretli iznin kaç gün kullandığı konusunda beyanı alınması gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine, 02.02.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.