21. Hukuk Dairesi 2016/18551 E. , 2018/3466 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
Davacılar, murisinin ... sonucu ölümünden doğan ... tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istem...tir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar verm...tir.
Hükmün davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, ...in gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
1- Dava, 26/10/2012 tarihli ... sonucu vefat eden sigortalının hak sahibi eş ve çocukları ile anne ve kardeşlerinin ... zararlarının giderilmesi istemine il...kindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilm...tir.
... kazalarında olay, ... Hukuku ve ... İlkeleri çerçevesinde değerlendirilmeye tabi tutulmalıdır. ...verenin ... sonucu meydana gelen zarar nedeniyle hukuki sorumluluğu yasa ve içtihatlarla belirlenm... olan ayrık haller dışında ilke olarak ... aktinden oğan ...çiyi gözetme ( koruma ) borcuna aykırılıktan kaynaklanan kusura dayalı sorumluluktur. ... yaşamının kutsallığı çerçevesinde ...verenin ...çilerin sağlığını ve güvenliğini sağlamak için gerekli olanı yapmak ve bu husustaki şartları sağlamak ve araçları noksansız bulundurmakla yükümlü olduğu ... Kanunu"nun 77. maddesinin açık buyruğudur.
...ndan doğan tazminat davalarının özelliği gereği, ... Kanunu"nun 77. maddesinin öngördüğü koşulları göz önünde tutarak ve özellikle ...verenin niteliğine göre, ...yerinde uygulanması gereken ...çi Sağlığı ve ... Güvenliği Tüzüğü"nün ilgili maddelerini incelemek suretiyle, ...verenin ...yerinde alması gerekli önlemlerin neler olduğu, hangi önlemleri aldığı, hangi önlemleri almadığı, alınan önlemlere ...çinin uyup uymadığı gibi hususlar ayrıntılı bir biçimde incelenmek suretiyle kusurun aidiyeti ve oranı hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek biçimde belirlenmelidir. (Hukuk Genel Kurulunun 16.06.2004 gün ve 2004/21-365 E.-369 K.sayılı kararı da aynı yöndedir )
Öte yandan 6098 sayılı Türk ... Kanununun 74. maddesine göre hukuk hakimi zarar verenin kusuru olup olmadığına karar vermek için ... hukukunun sorumluluğa dair hükümleri ile bağlı olmadığı gibi, ... hâkimi tarafından verilen beraat kararıyla da bağlı değildir. Aynı şekilde, ... hâkiminin kusurun değerlendirilmesine ve zararın belirlenmesine il...kin kararı da hukuk hâkimini bağlamaz. Mülga 818 sayılı ... Kanunu"nun 53. maddesi de bu düzenlemeyi içermektedir.
Mahkemece sorumluluğun dağıtılmasında dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise ...veren vekilliği müessesidir. Günümüzde ...letmelerinin ve ... kapasitelerinin gen...lemeleri, ...verenin tek başına ve bizzat ...i yönetmesini, ... yasalarından ve sözleşmelerden doğan yükümlülüklerini yerine getirmesini olanaksız kılmaktadır. Özellikle sermaye şirketi olan tüzel k...i ...verenin, zaman zaman toplanarak yönetime dair kararlar alan organlarının, sürekli olarak ...leri doğrudan doğruya idare etmesi mümkün değildir. Bu durumda, şirket yönetimine yardımcı olacak gerçek k...ilerin ...veren vekili olarak ... yerlerinde çalıştırılması zorunluluğu ortaya çıkmaktadır.
4857 sayılı ... Kanunu’nun 2. maddesinin 4. bendine göre; ...veren adına hareket eden ve ...in, ... yerinin ve ...letmenin yönetiminde görev alan kimselere, ...veren vekili denir. ...veren vekilinin bu sıfatla ...çilere karşı ...lem ve yükümlülüklerinden doğrudan ...veren sorumludur. Aynı maddenin 5. bendine göre de ... Kanununda ...veren için öngörülen her çeşit sorumluluk ve zorunluluklar ...veren vekilleri hakkında da uygulanır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 12. maddesinin 2. fıkrasına göre ...veren adına ve hesabına, ...in veya görülen hizmetin bütününün yönetim görevini yapan kimse, ...veren vekilidir. Bu kanunda geçen ...veren deyimi, ...veren vekilini de kapsar. ...veren vekili, bu kanunda belirtilen yükümlülüklerinden dolayı ...veren ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur. Gerek ... kanunu Gerekse 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre; bir kimsenin ...veren vekili sıfatını kazanabilmesi için; ...yerinde ...veren adına hareket etmesi ve ...in ve ...yerinin yönetiminde görev alması gerekir.
... Kanunun, ...veren vekilinin bu sıfatla ...çilere karşı muamele ve yüklemlerinden doğrudan doğruya ...verenin sorumluluğunu kabul eden ilgili maddesi, ...veren ile ...veren vekili arasında doğrudan doğruya temsil il...kisi bulunduğunu gösterir. Şu halde ...veren vekili ...veren adına ve hesabına hareket eden ve yaptığı hukuki ...lemler ile onu alacaklı ve borçlu kılan kimsedir. Bu anlamda ...veren vekili teknik yönden bir ...veren temsilcisidir.
Dava konusu olay ... olup , ... hukuku ve ... ilkeleri çerçevesinde değerlendirilmeye tutulmalıdır. ...verenin ... sonucu meydana gelen zarar nedeniyle hukuki sorumluluğu yasa ve içtihatlarla belirlenm... olan ayrık haller dışında ilke olarak ... aktinden doğan ...çiyi gözetme(koruma) borcuna aykırılıktan kaynaklanan kusura dayalı sorumluluktur. Başka bir ifadeyle ...veren sıfatına sahip şirketin ortağının meydana gelen ...nda şahsi kusurunun bulunup bulunmadığı araştırılmalı, şahsi kusurunun varlığının tespit edilmesi halinde şirket ortağı olması sıfatı ile değil de k...isel kusurundan dolayı sorumlu tutulabileceği göz ardı edilmemelidir. Aksi taktirde şirketin kusurundan, ortağın sorumlu tutulamayacağı ... yaşamının kutsallığı çerçevesinde ...verenin ...çilerin sağlığını ve güvenliğini sağlamak için gerekli olanı yapmak ve bu husustaki şartları sağlamak ve araçları noksansız bulundurmakla yükümlü olduğu ... Kanunu"nun 77. maddesinin açık buyruğudur.
Sonuç itibariyle, ... kazalarından kaynaklanan tazminat davalarında; ...nda kusuru olduğunun tespiti halinde, ...veren vekili de, ...veren yanında zarardan sorumlu olacaktır.
Somut olayda, sigortalı ... Gökkaya’nın hayvan bakıcısı olarak çalışırken 26/10/2012 tarihinde bindiği attan düşüp, duvara çarpması neticesinde ağır yaralandığı ve tedavisi devam ederken 30/10/2012 tarihinde vefat ettiği, bilirk...iden alınan 09/02/2015 tarihli rapora göre ise, ...veren olduğu belirtilen şirkete %50 bu kusurun %5’inin davalı ...’a ait olduğu ve kazalıya %50 oranında kusur verildiği, aynı olaya il...kin Mahkemenin 2013/658 Esasında ... tarafından açılan rücu davasında ...veren olduğu belirtilen şirkete %35, davalı ...’a %5 ve kazalıya %60 kusur verildiği ve davalı şirket ile ...’ın sorumluluğuna karar verildiği halde; ... bu temyize kararın gerekçesinde kesinleşen ... Mahkemesi kararına göre davalı sanığın alabileceği herhangi bir tedbir bulunmadığından beraatine karar verilm... olması nedeniyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, öncelikle ... tahkikat raporu, aynı olaya il...kin rücu dosyası ile davalı ...’ın ...veren şirket olduğu iddia edilen... ... . Day.Tük.Mal. Tic.San.Ltd.Şti.’nin olay tarihinde ...veren vekili olup olmadığı hususunda ticaret sicil kayıtları dosya arasına getirtilerek, ... Mahkemesince verilen beraat kararının hukuk hakimini bağlamayacağı gözetilmek suretiyle, olay tarihinde yürürlükte bulunan ... Kanunu"nun 77. maddesi kapsamında tarafların ... güvenliği konusunda sorumluluklarının tespiti açısından dosyanın alanında uzman ... güvenliği uzmanlarından oluşturulacak üç k...ilik bilirk...i heyetine incelettirilerek, tarafların kusur ve sorumluluklarını belirleyerek sonuca gidilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ve hatalı gerekçe ile karar verilmesi doğru olmamıştır.
2- Öte yandan davacıların aynı ... olayı ile ilgili Mahkemenin 2015/373 Esasında davalı... ... . Day.Tük.Mal. Tic.San.Ltd.Şti.’ne karşı açtıkları davanın birleştirilmesini talep ettikleri halde mahkemenin 02/02/2016 tarihli bu talebin reddine karar verilm...tir.
Bilindiği üzere 6100 sayılı HMK’nun 166/1.maddesinde “Aynı yargı çevresinde yer alan aynı düzey ve sıfattaki hukuk mahkemelerinde açılmış davalar, aralarında bağlantı bulunması durumunda, davanın her aşamasında, talep üzerine veya kendiliğinden ilk davanın açıldığı mahkemede birleştirilebilir. Birleştirme kararı, ikinci davanın açıldığı mahkemece verilir ve bu karar, diğer mahkemeyi bağlar.”
166/4. maddesinde “Davaların aynı veya birbirine benzer sebeplerden doğması ya da biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte bulunması durumunda, bağlantı var sayılır.”
Bu açıklamalar doğrultusunda temyize konu ... bu dava dosyası ile aynı ... olayı ile ilgili ...veren olduğu belirtilen şirkete karşı açılan davalar arasında bağlantının bulunması nedeniyle davaların birlikte görülmesi gerekirken, usule aykırı şekilde birleştirme talebinin reddine karar verilmesi de hatalı olmuştur.
Mahkemece yukarıda açıklanan maddi ve hukuksal olgular dikkate alınmadan, hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, temyiz eden davacı vekilinin bu yöne il...kin temyiz itirazları kabul olunmalı ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacılara iadesine, 09/04/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.