MAHKEMESİ : ...... Mahkemesi

Davacılar, ......inin ......... sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi ......ın ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle davanın reddine ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davacı vekilince istenilmesi ve duruşma talep edilmesi üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 17/04/2018 ...... günü tayın edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmiştir. Duruşma günü davacılar vekili Avukat ... geldi. Başka gelen olmadı. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan Avukatın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıda karar tespit edildi.

K A R A R

Dava, .........ndan vefata dayalı sigortalının hak sahibi yakınlarının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, sigortalı ...’nun, Davalı ... – ............i tarafından oluşturulan adi ortaklığın üstlendiği ...... yapım işinde ......olarak çalıştığı, 21/03/2013 tarihinde ......... beldesinde yer alan ......den.........lerini kontrol etmek üzere yanında aynı işyerinde çalışan dava harici ...... bulunduğu halde kendi sevk ve idaresindeki araçla hareket ederek, ......nu takibi esnasında, aracın hız kesmeden ...... ...... düşmesi sonucu .........nın gerçekleştiği, kazadan sonra nehirde yapılan arama ve tarama faaliyetleri neticesinde 05/04/2013 tarihinde sigortalının ...... erişilebildiği,...............aracılığıyla yapılan ...... incelemesi neticesinde sigortalının......ünün ...... tıkanıklığına bağlı gelişen......... (......), ...... kazasına bağlı iç organ yaralanması ve iç kanama ve......... neticesinde meydana gelen asfiksi (......) neticesinde gerçekleştiğinin belirtildiği, ...... tarafından olayın ......... olarak kabul edildiği, bilirkişi heyetinden alınan 14/12/2015 tarihli rapora göre, ...... adi ortaklığın kusursuz, kazalının ise aracın hızını azaltmaması nedeniyle %100 oranında kusurlu olduğunun tespiti nedeniyle mahkemece davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık, meydana gelen .........nda sorumluluğun tespiti noktasında toplanmaktadır.
Geniş anlamıyla sorumluluk kavramı, bir kişinin başka bir kişiye verdiği zararları giderme yükümlülüğü olarak açıklanmıştır. Hukuki anlamda sorumluluk ise, taraflar arasındaki borç ilişkisinin zedelenmesi sonucu doğan zararların giderilmesi (tazmin edilmesi) yükümlülüğünü içerir.
...... ve ......in hizmet sözleşmesinden kaynaklanan sıkı iş ilişkisi, ...... yönünden ......e içten bağlılık (............), ...... yönünden ......yi korumak ve gözetmek borcu şeklinde ortaya çıkar. Gerçekten ......, ......in işi ve iş yeri ile ilgili çıkarlarını korumak, çıkarlarına zarar verebilecek davranışlardan kaçınmak, buna karşı ...... de, ......nin kişiliğine saygı göstermek, ......yi korumak, iş yeri tehlikelerinden zarar görmemesi için............ önlemlerini almak, ......nin özlük hakları ve diğer maddi çıkarlarının gerektirdiği uygun bildirimlerde ve davranışlarda bulunmak, ......nin çıkarına aykırı davranışlardan kaçınmakla yükümlüdür.
.........deki gelişmeler, yeni işletmelerin açılması, fabrikaların kurulması iş yerlerindeki makinalaşmanın artmasına yol açmış, bu durum iş kazaları ile meslek hastalıklarında artışlara neden olmuştur. Bu gelişme, iş yerinde............ önlemlerinin daha etkili şekilde alınması gereğini ortaya çıkarmıştır.
......, gözetme borcu gereği, çalıştırdığı ......leri, iş yerinde meydana gelen tehlikelerden korumak, onların yaşam, bedensel ve ruhsal sağlık bütünlüklerini korumak için iş yerinde teknik ve tıbbi önlemler dahil olmak üzere bilimsel ve ...... gelişmelerin gerekli kıldığı tüm önlemleri almak zorundadır.
......nın 17. maddesinde "Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir.
Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz." hükmü getirilerek yaşama hakkı güvence altına alınmış, bu yasal güvencenin yaşama geçirilmesinde............... da ......lerin korunması, işin düzenlenmesi, iş güvenliği, sosyal düzen ve adaletin sağlanması düşüncesi ile koruyucu bir takım hükümler getirilmiştir.
818 sayılı ...... Kanununun 332. maddesinde "İş sahibi, aktin özel halleri ve işin mahiyeti noktasından hakkaniyet dairesinde kendisinden istenilebileceği derecede çalışmak dolayısıyla maruz kaldığı tehlikelere karşı icabeden tedbirleri ittihaza ve münasip ve sıhhi çalışma mahalleri ile, ...... birlikte ikamet etmekte ise sıhhi yatacak bir yer tedarikine mecburdur.
İş sahibinin yukarıdaki ...... hükmüne aykırı hareketi neticesinde ......nin ölmesi halinde onun yardımından mahrum kalanların bu yüzden uğradıkları zararlara karşı isteyebilecekleri ...... dahi akde aykırı hareketten doğan ...... davaları hakkındaki hükümlere tabi olur." hükmü düzenlenmiştir.
Yasa koyucu 818 sayılı ...... Kanununun 332. maddesinin karşılığını 01/07/2012 tarihinde yürürlüğe giren yeni 6098 sayılı ...... ...... Kanununun 417. maddesinin 2. ......sında düzenlemiştir.
Anılan ......da "......, işyerinde............nin sağlanması için gerekli olan her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; ......ler de............ konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür." hükmü yer almaktadır.
Bu ......ya göre, ......in, ......nin yaşam, sağlık ve bedensel bütünlüğünü korumak için gerekli önlemleri alma yükümlülüğü öngörülmektedir. Burada ......in özellikle iş kazalarına karşı gerekli önlemleri alma yükümlülüğü söz konusudur. Buna göre ......, hizmet ilişkisinin ve yapılan işin niteliği göz önünde tutulduğunda, hakkaniyet gereği kendisinden beklenen; deneyimlerin zorunlu kıldığı, teknik açıdan uygulanabilir ve iş yerinin özelliklerine uygun olan önlemleri almakla yükümlüdür."
Aynı maddelere paralel olarak, 4857 sayılı İş Kanununun "......lerin ve ......lerin Yükümlülükleri" kenar başlıklı 77. maddesinin 1. ......sında da benzer bir düzenlemeye yer verilmiştir. Bu ......ya göre "......ler iş yerlerinde............nin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, ......ler de............ konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler."
Bundan başka ......, mevzuatta öngörülmemiş olsa dahi bilimsel ve ...... gelişmelerin gerekli kıldığı............ önlemlerini almak zorundadır.......... ve örgütlenme düşüncesi yönünden alınabilme olanağı bulunan, yapılacak gider ve emek ne olursa olsun bilimin, tekniğin ve örgütlenme düşüncesinin en yeni verileri göz önünde tutulduğunda ...... sakatlanmayacak, hastalanmayacak ve ölmeyecek ya da bu kötü sonuçlar daha da azalacaksa her önlem ......in koruma önlemi alma borcu içine girer.
Bu önlemler konusunda ...... iş yerini yeni açması nedeniyle tecrübesizliğini, bilimsel ve teknik gelişmeler yönünden bilgisizliğini, ekonomik durumunun zayıflığını, benzer iş yerlerinde bu iş güvenliği önlemlerinin alınmadığını savunarak sorumluluktan kurtulamaz.
Gerçekten, çalışma hayatında süregelen kötü alışkanlık ve geleneklerin varlığı ......in önlem alma borcunu etkilemez. Işverenlerce, iş güvenliği açısından yaşamsal önem taşıyan araç ve gereçlerin ......ler tarafından kullanılması sağlandığında, kaza olasılığının tamamen ortadan kalkabileceği de tartışmasız bir gerçektir.
Nitekim, günümüzde gelişen ......... karşısında yukarıda açıklanan hükümler yeterli görülmemiş, insan yaşamının kutsallığı çerçevesinde ......in, iş yerinde ......lerin sağlığını ve iş güvenliğini sağlamak için gerekli olanı yapmak ve bu husustaki şartları sağlamak ve araçları noksansız bulundurmakla yükümlü olduğu 4857 sayılı İş Kanununun 77. maddesinin açık buyruğu iken, İş Kanununun 77. ve devamı bir kısım maddeler 30/06/2012 tarih ve 28339 sayılı ...... Gazetede yayımlanan 6331 sayılı............ Kanununun 37. maddesiyle yürürlükten kaldırılmış olup, 6331 sayılı............ Kanunu, ......in sağlık ve güvenlik önlemlerini alma yükümlülüğünü daha ayrıntılı bir biçimde düzenlemiştir.
6331 sayılı............ Kanununun "......in Genel Yükümlülüğü" kenar başlıklı 4. maddesine göre;
(1) ......, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup, bu çerçevede;
a) Mesleki ......lerin önlenmesi eğitim ve bilgi verilmesi dahil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
b) İş yerinde alınan............ tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
c) ...... değerlendirmesi yapar ve yaptırır.
ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğu göz önüne alır.
d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.
(2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, ......in sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
(3) Çalışanların............ alanındaki yükümlülükleri, ......in sorumluluklarını etkilemez.
(4) ...... ,............ tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.
Aynı kanunun " ......... Korunma İlkeleri " kenar başlıklı 5.maddesine göre
(1) ......in yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkeler gözönünde bulundurulur.
a)......... kaçınmak.
b)Kaçınılması mümkün olmayan ......leri analiz etmek.
c) ......lerde kaynağında mücadele etmek.
ç) İşin kişilere uygun hale getirilmesi için işyerlerinin tasarımı ile iş ekipmanı çalışma şekli ve üretim metodlarının seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek.
d) Teknik gelişmelere uyum sağlamak.
e) Tehlikeli olanı tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek.
f) Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmek.
g)Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.
ğ)Çalışanlara uygun talimatlar vermek.
Yine 6331 sayılı Kanun " ...... Değerlendirmesi; ............" karar başlıklı 10. maddesinde şu hüküm düzenlenmiştir.
(1) ......,............ yönünden ...... değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. ...... değerlendirmesi yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a) Belirli ......... etkilenecek çalışanların durumu,
b) Kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi,
c) İşyerinin tertip ve düzeni,
ç) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu,
2) ......, yapılacak ...... değerlendirmesi sonucu alınacak............ tedbirleri ile kullanılması gereken koruyucu donanım veya ekipmanı belirler.
(3) İşyerinde uygulanacak............ tedbirleri, çalışma şekilleri ve üretim yöntemleri, çalışanların sağlık ve güvenlik yönünden korunma düzeyini yükseltecek ve işyerinin idari yapılanmasının her kademesinde uygulanabilir nitelikte olmalıdır.
(4) ......,............ yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı ......lerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar.
Görüldüğü üzere, ......in çalışanlarla ilgili sağlık ve güvenliği sağlama yükümlülüğünün çerçevesi, 6331 sayılı............ Kanununun 4. maddesinde çizilmiştir. Bu çerçevede ......in, " Çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olduğu belirtildikten sonra, yapacağı ve uymakla yükümlü bulunacağı bir takım esaslara yer verilmiştir. Bunun gibi 5.maddede ......in anılan yükümlülüklerle gerçekleştireceği korunma sırasında uyacağı ilkeler belirlenmiştir. 10. maddede ise işyerinde sağlık ve güvenlik sağlanırken, ......in yapacağı ...... değerlendirmesi çalışmasında dikkate almakla yükümlü bulunduğu hususlar belirlenmiştir. (HGK . 09/10/2013 tarih, 2013/21-102 Esas, 2013/1456 Karar )
6331 sayılı............ Kanunu ......lerin yükümlülüklerini belirlerken aynı zamanda çalışanların da yükümlülüklerini belirlemiştir.
Kanunun 19. Maddesine göre;
(1) Çalışanlar,............ ile ilgili aldıkları eğitim ve ......in bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşünmemekle yükümlüdür.
(2) Çalışanların, ...... tarafından verilen eğitim talimatları doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır.
a) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.
b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.
c) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, ......e veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek,
ç) Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, ...... ve çalışan temsilcisi ile işbirliği yapmak.
d) Kendi görev alanında............nin sağlanması için ...... ve çalışan temsilcisi ile işbirliği yapmak.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 37. maddesiyle 4857 sayılı Kaunnun 2. maddesinin dördüncü ......sı, 63. maddesinin dördüncü ......sı, 69, maddesinin dördüncü, beşinci ve altınca ......ları, 77,78,79,80,81,83,84,85,86,87,88,89,95,105 ve geçici 2. maddeleri yürürlükten kaldırılmış, 4857 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci ......sının (f) bendinde yer alan "............ hükümleri saklı kalmak üzere" ifadesi ile 98. maddesinin birinci ......sında yer alan " 85. madde kapsamındaki işyerlerinde ise çalıştırılan her ...... için bin Yeni ...... Lirası" ifadesi metinden çıkartılmıştır.
Yine 6331 sayılı Kanunun "Atıflar " kenar başlığını taşıyan geçici 1. maddesinde "(1) Diğer mevzuatta............ ile ilgili olarak 4857 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu kanuna yapılmış sayılır" hükmü düzenlenmiştir.
Yukarıda yapılan bu açıklamalardan sonra 818 sayılı ...... Kanununun 332. maddesinin karşılığı olarak çağdaş yaklaşımla düzenlenen 6098 sayılı ...... ...... Kanununun 417. maddesinin 2. ......sında; "......, iş yerinde............nin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; ......lerde............ konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlü" olacağı belirtilerek, İş Kanununun 77/1. maddesiyle bütünlük sağlandığı gibi 3. ......sında; "......in yukarıdaki hükümler dahil kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle ......nin......ü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi veya kişilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk hükümlerine tabi" olduğu hükme bağlanmak suretiyle, hizmet sözleşmesinden kaynaklanan sorumluluğun hukuki niteliği konusunda tartışmalar sona erdirilmiş, sözleşmeye aykırılıktan kaynaklanan......e ve vücut bütünlüğünün zedelenmesine veya kişilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmininde sözleşmeden doğan sorumluluk hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür.
4857 sayılı İş Kanununun 77. ve devamı maddelerini yürürlükten kaldıran 6331 sayılı............ Kanunu 4. ve 5. maddelerde ......in yükümlülüklerini, 19. maddede de çalışanların yükümlülüklerinin çağdaş anlaşıyla daha ayrıntılı ve somut olarak ortaya koymuş ve kusur sorumluluğunun sınırlarını kusursuz sorumluluğun sınırlarına yaklaştırmıştır.
6331 sayılı Kanunun 4. ve 5. maddeleri ile buna uygun olarak çıkarılan............ yönetmelikleri hükümleri ......in sorumluluğunu objektifleştiren kriterler olarak değerlendirilmelidir. Bu sebeple mevzuatta yer alan tenik iş kurallarına uyulmaması ......in kusurlu davranışı olarak kabul edilmelidir. Ancak ...... sadece anılan yazılı kurallara değil, yazılı olmayan ve teknolojinin gerekli kıldığı önlemlere aykırı davrandığında da kusurlu görülerek oluşan zararı karşılamalıdır.
Öte yandan objektifleştirilen kusur, kusur sorumluluğunu kusursuz sorumluluğa yaklaştırsa da, onu kusursuz sorumluluk haline dönüştüremez. Çünkü, bazı istisnalar dışında ......in sorumluluğu için kusurun varlığı şarttır. Ancak ...... ...... Kanununun 417/2. maddesi, ...... ve 6331 sayılı Kanun hükümleri objektifleştirilmiş kusur sorumluluğu ilkesi gereğince ......in sorumluluğunu oldukça genişletmiştir.
Öte yandan ......i, zararlandırıcı olay nedeniyle sorumluluktan kurtaracak olan durum, eylem ile meydana gelen zarar arasındaki uygun illiyet rabıtasının kesilmesidir. Kusursuz sorumlulukta olduğu gibi kusur sorumluluğunda da illiyet bağı; mücbir sebep, zarar görenin ve üçüncü kişinin ağır kusuru nedenleriyle kesilebilir. Uygun illiyet bağının kesildiğinin ispatı halinde, ......in sorumluluğuna gidilmesi mümkün değildir. (HGK, 20/03/2013 tarih, 2012/21-1121 Esas, 2013/386 Karar)
Tüm yukarıda açıklananlar doğrultusunda, bir .........nda somut olaya 4857 sayılı Kanunun 77 ve devamı maddeleri veya 6331 sayılı............ Kanununun ilgili madde hükümlerinin hangisinin uygulanacağı bakımından 6331 sayılı Kanunun yürürlük hükümlerinin incelenmesi gerekmektedir.
6331 sayılı............ Kanunu ...... 20/06/2012 tarihinde kabul edilmiş ve 28339 sayılı ...... Gazetede 30/06/2012 tarihinde yayımlanmıştır.
Yasanın "Yürürlük " kenar başlıklı 38. Maddesine göre;
(1) Bu Kanunun :
a) (Değişik: 12/07/2013-6495/56 md) 6 ve 7. maddeleri;
1)4857 sayılı İş Kanununun mülga 81. maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu kurumları ile 50" den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 01/07/2016 tarihinde,
2) 50"den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 01/01/2014 tarihinde,
3) Diğer işyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra,
b) 9,31,33,34,35,36 ve 38. maddeleri ile geçici 4, geçici 5, geçici 6, geçici 7 ve geçici 8. maddeleri yayımı tarihinde,
c) Diğer maddeleri yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer.
6331 sayılı............ Kanununun ......... Belirlenmesi" kenar başlıklı 9. maddesinde de;
" (1) İşyeri ......ı; 31/05/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve ............Kanunun 83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,............ Genel Müdürünün Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan komisyonun görüşleri doğrultusunda, Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
(2) İşyeri ......ının tespitinde o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır. "
Ancak 5510 sayılı Kanunun 83. maddesi 10/01/2013 tarih ve 6385 sayılı Kanunun 10. maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.
Öte yandan 6331 sayılı Kanunun 9. maddesine dayanılarak ve 26/12/2012 günlü ......... sayılı ...... Gazetede yayımlanarak ............ne İlişkin İşyeri ......ı Tebliği yürürlüğe girmiştir.
...... Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ............ne ilişkin İşyeri ......ı Tebliğinin 1. maddesine göre,............ Kanununun 9. maddesi uyarınca işyerlerinin............ açısından yer aldığı ......ı Ek 1 de yer alan İşyeri ......ı Listesinde belirtilmiştir.
Tebliğin 2. maddesinde;
"(1) Tehlike sınıfının tespitinde bir işyerinde yürütülen asıl işin tehlike sınıfı dikkate alınır.
(2) ...... asıl iş faaliyet değişikliğini en geç bir ay içersinde............... Bakanlığına bildirir.
(3) Asıl işin tayininde tereddüde düşülmesi halinde işyerinin kuruluş amacına bakılır. İş yerinde birden fazla asıl iş tanımına uygun faaliyetin yürütülmesi halinde, bu işlerden tehlike sınıfı yüksek olan iş esas alınır. 6331 sayılı Kanunun işyeri tanımına giren işyerlerinde yapılan asıl işin yanında veya devamı niteliğinde faaliyet alanının genişletilmesi halinde o işyerinde bu ......da esas alınan kurala göre belirlenir," hükmü düzenlenmiştir.
Bu açıklamalara göre hakim önüne gelen bir uyuşmazlıkta hangi kanun maddesini uygulayacağı sorununu, zaman yönünden yürürlük hukuk kuralları gereğince çözümlemelidir.
"Zaman yönünden yürürlük hukukunda genel ilke şöyle ifade edilebilir.
1)Her kanun yürürlük tarihinden itibaren yürürlükten kalkıncaya kadar, yürürlük dönemindeki ilişki işlem ve olgulara uygulanır. ......... döneminde kurulmuş ve gerçekleşmiş ilişki, işlem ve olguların kendi yürürlük tarihinden sonra doğan sonuçları da kural olarak bu kapsamdadır.
2) ......... döneminde gerçekleşmiş ve kurulmuş ilişki, işlem ve olgular ile bunların yine .........un yürürlük döneminde doğan sonuçlarına tekrar dönülerek bunlar tartışılmaz. Çünkü birinci ilke gereğince bunlarda Eski Kanuna tabi olmuştur.
3) Ancak: sözleşme serbestisi alanına giren ilişkilerde, yeni Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra doğan sözleşme sonuçlarına da .........un, sözleşmede açıkca gönderme yapılmış veya sözleşmenin örtülü içeriğine -güven kuramına göre- dahil sayılan kuralları artık kanun kuralı olarak değil de sözleşme kuralı olarak uygulanmaka devam eder meğerki bu " .........dan İktibas edilen sözleşme kuralları", yeni Kanunun emredici, aksine sözleşme yapılamayacak olan kurallarına aykırı olsun. Bu ihtimalde artık bu kurallar, sözleşme kuralı kılığında ortaya çıksalar dahi, sözleşme kurallarının emredici kuralları bertaraf edemeyeceği genel kuralı gereğince uygulanamazlar ve yeni Kanunun kuralları gözönünde tutularak sözleşmenin "uyarlanması" veya "tamamlanması" gerekir.
Belirtilen bu genel ilkeler; "Özel hukuk alanında da uygulanacak genel ilkelerdir" (......... (Geçiş) Dönemi Hukuku-Zaman Yönünden Yürürlük ......... 2004-......Sayfa 24 vd. )
"Yasalar 22/05/1928 tarihli ve 1322 sayılı eski bir özel yasa uyarınca, yayımlandıkları ...... Gazetede belirtilen günde, eğer böyle bir gün belirtilmemişse, ...... Gazetede yayımlandıkları günü izleyen kırkbeşinci günde yürürlüğe girerler.
Eğer Yasa, yürürlüğü süreye bağlanmış "süreli" (......) bir yasaysa, bu sürenin dolmasıyla kendiliğinden yürürlükten kalkar. Böylesine özel bir yürürlük süresinin öngörülmediği durumlarda ise yasa, ancak başka bir yasayla açıkça ya da üstü örtülü (zımni) bir biçimde yürürlükten kaldırılabilir.
Belirli bir yasa (kuralı) yürürlükteyken aynı konuda yeni bir yasa (kuralı) yürürlüğe sokulursa, genelde, yeninin eskiyi "zımnen ilga " ettiği ( yürürlükten kaldırdığı) kabul edilir. Bazen her iki yasada pekala bir arada yaşamlarını sürdürebilirler. Bu gibi durumlarda kurallar arasında öncelik ve birliktelik ilişkisi kuralların amacını göz önünde bulunduran duyarlı bir değer yargıyla saptanır.
Yasayı ...... Mahkemesi de yürürlükten kaldırabilir. Kural olarak ......ya aykırılığı saptanmış kural, iptal kararının ...... Gazetede yayımlandığı gün yürürlükten kalkmış olur. Ama ...... Mahkemesinin geçici (intibakı) kolaylaştırmak için bir yılı aşmamak üzere daha geç bir iptal gününü öngörmesi de olanaklıdır. (...... M.153/III)
Bir yasanın, resmen yürürlükten kaldırılmadığı halde, anlamını ve işlevini yitirdiği için "fiilen metruk" (caput mortuum) sayılması da olanaklıdır.
Yasa kurallarının zamansal yürürlüğünden söz edilince akla gelen asıl önemli sorun şudur: Acaba yeni bir yasa yürürlüğe girdiğinde eski yasanın yürürlüğü sırasında oluşup tamamlanmış olan olguların ve etkileri süre gelen olguların durumu ne olacaktır.
Bu sorun "yasaların geçmişe etkisi" ve "derhal yürürlüğü" sorunu diye bilinir.
Kural olarak, yeni yasa geçmişte oluşmuş hukuksal olgulara, sona ermiş hukuksal etkilere ilişmez.
...... MK (......) § 5 kuralı bu bakımdan çok açıktır, "Yasalar geçmişe etkili olamazlar, yürürlüğe girdiği tarihten önce oluşmuş eylemlere ve evvelce edinilmiş haklara ilişmezler."
Dar ve teknik anlamda geçmişe yürümezlik kuralı (...... yasağı) olarak bilinen bu kural yurttaşların korunmayı hak etmiş güvenlerinin korunması gerektiğinin, genel ve soyut bir deyimle hukuksal güvenlik isteminin ve son aşamada ......l hukuk devleti ilkesinin bir ürünüdür. " (.........-Hukukta Yöntem...... 2015-Sayfa 150vd)
Somut olayda, .........nın gerçekleşmesinde kazalının geçirdiği kalp kirizinin etkili olduğunun anlaşılması karşısında, .........nın %100 Oranında ......nin kusuru neticesinde gerçekleştiğinin kabulü hatalıdır. Bu kapsamda kusura ilişkin rapor oluşa uygun olmadığı gibi uygulanması gereken yasa açısından da incelenmemiştir.
Tüm yukarıda açıklanan ilkeler ve yasa maddeleri doğrultusunda, somut olayda; meydana gelen .........nda olay tarihine göre, öncelikle 4857 sayılı İş Kanununun 77. maddesi mi yoksa 6331 sayılı............ Kanununun yürürlük maddeleri göz önüne alınarak bu Kanun hükümlerinin mi uygulanacağını açık olarak belirlemek gerekmektedir.
Buna göre yapılacak iş, öncelikle .........na ilişkin görüntü kaydını içerdiği belirtilen ......... dosyasının dosya arasına getirtilerek, kazanın gerçekleşme şekli hakkında bilgi edinilmesi, müteakiben olayda 6331 sayılı............ Kanunu hükümleri uygulanacaksa; Kanunun 9. maddesinde açıklanan tebliğe ekli Ek 1 Listesine göre işyerinin tehlike sınıfının belirlenerek, ......in yükümlülüklerini açıklayan 4,5 ve 10.maddeler ile çalışanların yükümlülüklerini açıklayan 19. madde hükümleri; aksi halde 4857 sayılı İş Kanununun 77 ve devamı maddeleri hükümleri doğrultusunda, .........nın gerçekleşmesinde kazalının geçirdiği ...... rahatsızlığının etkili olduğu dikkate alınarak, sigortalının işe girişinden önce ve işe girişi sırasında yaptırılan muayenelerine ilişkin kayıt ve belgeleri getirtmek, ......in ...... sağlık muayenelerini yaptırıp yaptırmadığı, bu muayenelerde ...... ......ine yol açacak rahatsızlıklarına ilişkin bir bulguya rastlanıp rastlanmadığı, araştırılarak sigortalının kaza tarihinde 65 yaşında ve araç kullanmak gibi aktif halde çalışan bir ......olduğu da gözetilerek, kaza tarihinde sigortalının bünyesini zorlayacak bir çalışma yaptırılıp yaptırılmadığı, olay günü sigortalıyı işyerinde rutin dışında bir gerginlik ve ...... içine sokacak bir olayın cereyan edip etmediği araştırılmak, işyeri hekimliği, işgücü sağlığı ve iş güvenliği konularında uzman olan bir kardiyoloğun da yer alacağı üçlü bilirkişi heyetinden kusur raporu almak, verilen raporu dosyadaki bilgi ve belgelerle birlikte değerlendirmek ve çıkacak sonuca göre, karar verilmekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın, yetersiz bilirkişi raporunu hükme esas alarak yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin bu aşamada sair temyiz itirazları incelenmeksizin BOZULMASINA, davacılar, yararına takdir edilen 1.630.00 TL duruşma Avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde davacılara iadesine, 17/04/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.