...Sİ : ... ... Adliye ...si 10. Hukuk Dairesi

TÜRK MİLLETİ ADINA

A)Davacı İstemi:
Dava, 18/11/1985 tarihinde geçen ...sız bir günlük hizmetinin tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı ... ...u vekili özetle; hak düşürücü süre itirazında bulunarak, 18.11.1985 tarihinde işe başladığına dair 03.04.1986 tarihli işe giriş bildirgesi verilen davacının, çalışmalarına ilişkin bordo ve bildirgelerin ...a verilmediğini, işe giriş bildirgesi dışında davacının tespitini istediği dönemlerde davalı işveren yanında çalıştığını gösterir bir belge ... kayıtlarında mevcut olmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C)İlk Derece ...si Gerekçesi ve Kararı:
ilk Derece ...since; “ Dinlenen tanık ... Yumşak"ın davalıya ait 14180(2101) ... numaralı işyerinde çalışmalarının olduğu gelen ... evraklarından anlaşılmaktadır. Tanık beyanları birbiriyle ve davacı iddiasıyla tutarlıdır. Tanık beyanları, dosyaya sunulan bildirge ve diğer evraklar birlikte değerlendirilerek, davacının davalıya ait işyerinde 18/11/1985 tarihinde en az bir gün süreyle çalışmasının olduğu sonucuna tam bir vicdani kanaatle varılmıştır.” gerekçesiyle “ DAVANIN KABULÜ ile; Davacı ..."ün 18/11/1985 tarihinde davalı işveren ... YILMAZ"a ait işyerinde en az bir günlük ...sız çalışması olduğunun TESPİTİNE, ” karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu;
Davalı ... ...u vekili; 23.03.2017 tarihli süre tutum dilekçesi ile haksız ve hukuka aykırı olarak verilen kararın bozulmasını istemiş olup, istinaf başvuru sebep ve gerekçesi içeren başka dilekçe sunmamıştır.
D)... Adliye ...si Gerekçesi ve Kararı:
... Adliye ...since “ davacının 18.11.1985 tarihinde işe alındığını gösterir ve yasal süre içinde ...a intikal ettirildiği anlaşılan ...lı işe ilk giriş bildirgesinin varlığı, tanıkların, iddia konusu çalışma olgusunu doğrulayan, işyeri ve davacının yaptığı işin niteliğine ilişkin somut, net anlatımları dikkate alınarak yapılan inceleme sonucu; alt yapı çalışması yapan işyerinde işçi olarak 18.11.1985 tarihinde davacının fiilen çalıştığı belirgin bulunduğundan, bu yöndeki ... kararının usul ve esas yönlerden hukuka uygun olduğuna kanaat getirilerek ” gerekçeleriyle “Davalı ... vekilinin, ... 5. İş ...sinin 22.03.2017 Tarih, 2017/512 Esas - 2017/166 Karar sayılı kararına yönelik istinaf başvurusunun HMK"nin 353/1-b maddesinin (1) numaralı alt bendi uyarınca ESASTAN REDDİNE ” karar verilmiştir.
E)Temyiz:
Davalı ... vekili “ Tanık beyanları birbirleriyle tamamen çelişmektedir.Sadece İşe giriş bildirgesinin varlığı çalışmanın ispatı değildir. Davacının davaya konu dönemlerde diğer davalı yanında çalıştığını gösterir herhangi bir kayda rastlanılmamıştır. ” gerekçesiyle temyiz ...una başvurmuştur
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 108.maddesinin 1. fıkrasında; " ... ...larının uygulanmasında ... alınacak ...lılık süresinin başlangıcı, ...lının, yürürlükten kaldırılmış 5417 ve 6900 sayılı kanunlara veya bu kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihtir." hükmü düzenlenmiştir.
Bir kimsenin ...lı sayılabilmesi için ...lı işe giriş bildirgesinin varlığı yeterli değildir. Aynı zamanda o kimsenin Yasa"nın belirlediği biçimde (506 sayılı Yasa"nın 2. maddesi ve 5510 sayılı Yasa"nın 4/a maddesi) eylemli olarak çalışması da koşuldur. Bu yön 506 sayılı Yasa"nın 6. maddesi ile 5510 sayılı Yasa"nın 7/a maddesinde ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 1999/21-549-555, 2005/21-437-448 ve 2007/21-306-320 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır. Bu bakımdan davacının işyerinde eylemli olarak çalışıp çalışmadığının yöntemince araştırılması gerektiği ortadadır. Fiili veya gerçek çalışmayı ortaya koyacak belgeler, işe giriş bildirgesiyle birlikte 506 sayılı Yasa’nın 79. maddesinde belirtilen ...lının gün sayısını, kazanç durumunu, çalışma tarihleriyle birlikte ortaya koyan aylık ... gün bilgileri ile ... İşlemleri Yönetmeliği’nin 17. maddesinde belirtilen 4 aylık prim bordroları gibi ...a verilmesi zorunlu belgelerdir. Yöntemince düzenlenip süresi içerisinde ...a verilen işe giriş bildirgesi, kişinin işe alınmış olduğunu gösterirse de fiili çalışmanın varlığının ortaya konulması açısından tek başına yeterli kabul edilemez. ...lılıktan söz edebilmek için, çalışmanın varlığı, Yargıtay uygulamasında 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesine dayalı ...lılığın tespiti davaları yönünden kabul edilen ilkelere uygun biçimde belirlenmelidir. Zira, ...lılığın başlangıcına yönelik her dava ...lılığın tespiti istemini de içerir. Aksine düşünce, özellikle yaşlılık aylığının kabulü için öngörülen ...lılık süresi yönünden çalışanlar ile çalışmayanlar arasında adaletsiz ve haksız bir durum yaratır. Bu nedenle, işe giriş bildirgesinin verildiği ancak yasal diğer belgelerin bulunmadığı durumlarda çalışma olgusunu ortaya koyabilecek inandırıcı ve yeterli kanıtlar aranmalı, kamu düzenine dayalı bu tür davalarda hakim, görevi gereği doğrudan soruşturmayı genişleterek ...lılık koşullarının oluşup oluşmadığını belirlemelidir. Bu yön, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 2004/21-479-578, 10.11.2004 gün 2004/21-538 ve 1.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Bu tür davalar yalnızca bir günlük çalışmanın tespitinden ibaret olarak görülmemeli, bir günlük çalışmanın kabulü ile saptanacak ...lılık başlangıcının ...lıya sağlayacağı ...lılık süresi ile birlikte kazandıracağı haklar dikkate alınmalı ve giriş bildirgesi ile birlikte eylemli çalışmanın bulunup bulunmadığı özellikle belirlenmeli, buna göre dönem bordrosunda yer alan ve davacının talep ettiği tarihte çalışması mevcut tanıklar ile gerektiğinde komşu işyerleri çalışanları olduğu kayıtlarla ya da kolluk ...u ile yaptırılacak araştırma ile belirlenen kimselerin beyanlarına başvurulmalı, sonucuna göre karar verilmelidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 08/02/1966 doğumlu davacının, bildirgedeki işe giriş tarihi olan 18/11/1985 tarihinde 18 yaşında olduğu, işe giriş bildirgesinin, 4009.14415.19.12 ... numaralı ... belediyesi, ... Cad. ... ... işyerinden 03/04/1986 tarihinde 36337 varide sayısı ile ...a verildiği, aynı tarihli ... ... kartı sureti sunulduğu, 14415.19.12 ... numaralı işyeri kayıtlarının dosyada olmadığı, davalı olarak gösterilen işveren ... Yılmaz’a ait 14180 ... numaralı ... betonlaması işyerinin bilgilerinin geldiği, dönem bordrosunun istenmediği, bordro tanığı olduğu belirtilen tanığın 14180 ... numaralı işyerinde çalışmasının olduğu, davacının hizmet cetvelinin dosyada bulunmadığı, 1994-1996 tarihleri arasında askerlik yaptığı, eylemli çalışma olgusu yeterli ve gerekli bir araştırmayla sağlıklı bir biçimde belirlenmeden davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda uyuşmazlık, fiili çalışma olgusunun yöntemince kanıtlanmış olup olmadığı, ...ce bu yönde yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Bu durumda ...ce yapılacak iş; bildirgedeki 14415.19.12 ... numaralı işyerinin tescil bilgilerini ve dönem bordrolarını ...dan istemek, çalışma iddiasının geçtiği işyeriyle ilgisini sorgulamak, farklı işyerleri olması halinde, işe giriş bildirgesi olmayan işyeriyle ilgili hakdüşürücü süreyi sorgulamak, aksi halde işe giriş bildirgesindeki imzanın davacıya ait olup olmadığını bilirkişi marifetiyle tespit ettirmek,bordro tanıklarının beyanlarına başvurmak, çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/8. maddeleri gereğince ortaya koyduktan sonra davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği ... alınıp araştırma genişletilerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
...ce, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurulması gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, temyiz olunan ... Adliye ...si kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılarak, ilk derece ...si kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
G)Sonuç:
Temyiz olunan ... Adliye ...si kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, ilk derece ...si kararının yukarıda belirtilen nedenle BOZULMASINA, dosyanın ilk derece ...sine, kararın bir örneğinin de ... Adliye ...sine gönderilmesine, 18/04/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.